Το Επιχειρησιακό Σχέδιο της Κυβέρνησης για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού-προσφυγικού ζητήματος, παρουσίασαν ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας και ο αρμόδιος υφυπουργός Εθνικής Άμυνας Αλκιβιάδης Στεφανής. Όπως ανέφερε χαρακτηρισικά ο κυβερνητικός εκπρόσωπος «στο μεταναστευτικό-προσφυγικό, η Κυβέρνηση έχει χαράξει και ακολουθεί διαφορετική πολιτική.

Επιδιώκουμε, κατ’ αρχήν τη διεθνοποίηση  του ζητήματος και τη διαμόρφωση κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής. Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχει θέσει το ζήτημα σε όλες τις επαφές του με Ευρωπαίους ηγέτες, στη Γ.Σ. του Ο.Η.Ε. και στο Συμβούλιο Κορυφής της Ε.Ε. Επισημαίνουμε την ανάγκη υπευθυνότητας και αλληλεγγύης, ενίσχυσης του ρόλου της Frontex, αλλαγής του πλαισίου του Δουβλίνου, διαμόρφωσης κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής ασύλου, αλλά και δίκαιης κατανομής των βαρών.»

Το σχέδιο που εκπονήθηκε από την κυβέρνηση και παρουσίασε ο κ. Στεφανής στηρίζεται σε τέσσερις βραχίονες. Την αποτελεσματικότερη φύλαξη των συνόρων, την επιτάχυνση των διαδικασιών εξέτασης των αιτήσεων ασύλου, τις αυξημένες επιστροφές μεταναστών και τα κλειστά προαναχωρησιακά κέντρα.

Προτεραιότητα στην παρούσα φάση σε επίπεδο διαχείρισης της κρίσης αποτελεί, η αποσυμφόρηση των νησιών. Γενικότερα, το Σχέδιο προβλέπει δύο φάσεις υλοποίησης. Στην πρώτη φάση στόχος, η μεταφορά 20.000 μεταναστών από τα νησιά του Αιγαίου, μέχρι τις αρχές του 2020.

Σε ό,τι αφορά στη δεύτερη φάση και στο μεσοπρόθεσμο σχεδιασμό, προγραμματίσθηκαν οι ακόλουθες 5 +1 δράσεις:

1η: Ασυνόδευτα παιδιά. Καθορίζεται Εθνικός Συντονιστής μέσω της Προεδρίας της Κυβέρνησης, σε συνεργασία με το Υπουργείο Εργασίας και το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Να αναμένετε ανακοινώσεις από τον ίδιον τον κ. Πρωθυπουργό.

2η: ΜΚΟ. Καθορισμός πλαισίου υποχρεώσεών τους και συγκεκριμένων κριτηρίων που απαιτείται να έχουν. Παραμονή και λειτουργία στη χώρα, μόνο όσων πληρούν τις προϋποθέσεις.

3η: Άσυλο και Επιστροφές. Η ψήφιση του νέου νόμου, παρέχει το πλαίσιο που απαιτείται ώστε, να επιταχυνθούν οι διαδικασίες και είτε να εγκριθεί το άσυλο, είτε να επιστρέψουν όσοι δεν πληρούν τις προϋποθέσεις, στη χώρα προέλευσης ή εισόδου. Παράλληλα, είναι σε εξέλιξη η πρόσληψη 500 ατόμων, τα οποία θα ενισχύσουν τις Υπηρεσίες Ασύλου.

4η: Κατασκευή και Επέκταση Κλειστών Δομών σε Νησιά. Ο σχεδιασμός προβλέπει:

Λέσβος :Στη Λέσβο, θα κλείσει σταδιακά η υπάρχουσα Δομή στη Μόρια, ενώ θα δημιουργηθεί νέα κλειστή Δομή, η οποία θα χρησιμοποιηθεί ως Προαναχωρησιακό Κέντρο και Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ), χωρητικότητας: 5.000+

Χίος : Στη Χίο, θα κλείσει η υπάρχουσα Δομή στη ΒΙΑΛ (κοντά στο χ. Χαλκείο), ενώ θα δημιουργηθεί νέα κλειστή Δομή, η οποία θα χρησιμοποιηθεί ως Προαναχωρησιακό Κέντρο και Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ), χωρητικότητας: 5.000+

Σάμος: Στη Σάμο, θα κλείσει η υπάρχουσα Δομή – ΚΥΤ, στο Βαθύ, ενώ η υπό κατασκευή Δομή, θα επεκταθεί και θα χρησιμοποιηθεί ως Προαναχωρησιακό Κέντρο και Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ), χωρητικότητας: 5.000+

Κως: Στην ΚΩ, θα μετατραπεί η υπάρχουσα Δομή σε Κλειστή, ως Προαναχωρησιακό Κέντρο και Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ), χωρητικότητας: 2.000+

Λέρος: Στη ΛΕΡΟ, θα μετατραπεί η υπάρχουσα Δομή σε Κλειστή, ως Προαναχωρησιακό Κέντρο και Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ), χωρητικότητας: 1.000 και άνω.

5η: Ανταποδοτικά μέτρα ενίσχυσης τοπικών κοινωνιών. Συγκεκριμένα, στην παράταση - έως 31.12.2020 - των μειωμένων κατά 30% συντελεστών ΦΠΑ για τα νησιά Λέρο, Λέσβο, Κω, Σάμο, Χίο.

Επίσης, στη βελτίωση των δομών Υγείας, Παιδείας, Κοινής Ωφέλειας και Τουρισμού στις περιοχές που υποδέχονται μετανάστες και πρόσφυγες. Επίσης, η κυβέρνηση δεσμεύεται να αξιοποιήσει στο μέγιστο προς όφελος των τοπικών κοινωνιών τις Δομές/ΚΥΤ όταν θα έχει ολοκληρωθεί η αντιμετώπιση του ζητήματος.

Η κυβέρνηση τέλος δεσμεύεται να λάβει υπόψη την εντοπιότητα κατά τις αναγκαίες προσλήψεις στις Δομές/ΚΥΤ, ενώ, κατ’ εντολή του Πρωθυπουργού, δημιουργείται Ειδικό Ταμείο που προικίζεται με 50 εκατομμύρια ευρώ για το 2020 το οποίο θα χρηματοδοτήσει το "Πρόγραμμα Αλληλεγγύη" που θα υλοποιήσει το Υπουργείο Εσωτερικών για την στήριξη των Δήμων που θα επιβαρυνθούν από τη φιλοξενία προσφύγων και μεταναστών.

Η επιπλέον δράση αφορά στην Εξασφάλιση – Στεγανοποίηση των Διόδων των μεταναστών, με την συγκρότηση ενός Ενιαίου Φορέα Επιτήρησης Συνόρων. Το νομικό πλαίσιο είναι σε εξέλιξη, η ενίσχυση σε προσωπικό έχει προγραμματιστεί με την πρόσληψη 400 συνοριοφυλάκων για τον Έβρο και 800 για τα νησιά, έχουν ήδη διατεθεί (την 08 Νοε 19) 14 εκ. Ευρώ για την επίλυση άμεσων αναγκών, έχουν επιταχυνθεί οι διαδικασίες για την απεμπλοκή του Εθνικού Συστήματος Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Επιτήρησης επίτευξη της μέγιστης αποτελεσματικότητας.