Στο εν λόγω άρθρο αναφέρονται αναλυτικά, τα εξής: "Ένα πολυαναμενόμενο σχέδιο της ΕΕ που θα μπορούσε να θέσει τέρμα στην ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου και της Κρήτης απειλείται λόγω της διαφωνίας που προέκυψε μεταξύ των εμπλεκόμενων πλευρών, ωστόσο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν επιθυμεί να επιρρίψει ευθύνες, όσο διαρκούν οι συνομιλίες. Η ηλεκτρική διασύνδεση EuroAsia, είναι ένα έργο κοινοτικού ενδιαφέροντος που αποσκοπεί στη δημιουργία «ενεργειακής γέφυρας», μεταξύ της Ασίας και της Ευρώπης, συνδέοντας τα ελληνικά, κυπριακά και ισραηλινά δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, μέσω του μεγαλύτερου υποβρυχίου ηλεκτρικού καλωδίου στον κόσμο.
Μέσω του έργου θα τερματιστεί η ενεργειακή απομόνωση της Ελλάδας και της Κύπρου και οι δυο χώρες θα δυνηθούν να απομακρυνθούν, σταδιακά, από τον άνθρακα.
Η Κύπρος, η οποία θεωρείται ως η περισσότερο εξαρτημένη, ενεργειακά, χώρα-μέλος της Ε.Ε., είναι πλήρως απομονωμένη από τις ενεργειακές διασυνδέσεις της Ένωσης. Στην ίδια κατάσταση βρίσκεται και η Κρήτη, που αποτελεί το περισσότερο απομονωμένο ηλεκτρικό σύστημα στην Ελλάδα και βασίζεται, επί του παρόντος, σε παλαιάς τεχνολογίας πετρελαϊκούς σταθμούς.
Στα τέλη του 2019, το νησί θα πάψει να επωφελείται από τις παρεκκλίσεις που υπάρχουν στη νομοθεσία της Ε.Ε. σχετικά με τις εκπομπές CO2 από τους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής. Το τέλος της εξαίρεσης της Κρήτης επιβεβαιώθηκε πρόσφατα από τον Επίτροπο για θέματα Ενέργειας κ. Miguel Arias Cañete. Σύμφωνα με τα αρχικά σχέδια για την υλοποίηση του έργου, η Κρήτη έπρεπε να είναι σε θέση να καλύψει πλήρως τις ενεργειακές της ανάγκες από το 2020.
Σύμφωνα με το Euractiv, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διευκολύνει, προς το παρόν, τις συνομιλίες μεταξύ των ενδιαφερομένων πλευρών προκειμένου να συμβάλει έτσι ώστε το έργο να προχωρήσει το συντομότερο δυνατό. Ωστόσο, δεν είναι ακόμη σαφές εάν έχει χορηγηθεί άτυπη παράταση έως τα τέλη τρέχοντος έτους. Το έργο, που πήρε το όνομα της εταιρείας που θα το υλοποιήσει, δηλαδή, EuroAsia Interconnector Ltd και είναι κυπριακών συμφερόντων, έχει τρεις φάσεις. Συγκεκριμένα, τις διασυνδέσεις μ Αττική - Κρήτη, Κρήτη - Κύπρος και Κύπρος - Ισραήλ. Όμως, οι συνομιλίες για την διασύνδεση Κρήτης - Αττικής κατέρρευσαν εντελώς απροσδόκητα.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν θέλησε να απαντήσει σε ερώτηση του EURACTIV για το πώς η όλη διαδικασία κατέληξε σε αδιέξοδο, ενώ πηγές της Επιτροπής ανέφεραν ότι δεν θέλει να επιρρίψει ευθύνες και να θέσει σε κίνδυνο τις συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις. «Η εταιρία που έχει αναλάβει την προώθηση του έργου συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις της διαδικασίας PCI και μέχρι σήμερα το έργο έχει λάβει 16 εκατομμύρια ευρώ για μελέτες από το πρόγραμμα Connecting Europe Facility», δήλωσε εκπρόσωπος της Ε.Ε. στο EURACTIV και πρόσθεσε: «Η Επιτροπή συνεργάζεται με τα εμπλεκόμενα μέρη για να επιταχύνει την υλοποίηση του έργου ως PCI και ειδικά για το τμήμα Αττικής – Κρήτης, να διασφαλίσει ότι η τεχνολογική λύση είναι βιώσιμη και οικονομικά προσιτή για τους πολίτες».
Το περασμένο καλοκαίρι η Ελληνική Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) ζήτησε από τον Ανεξάρτητο Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΙΕ) να προβεί στις απαραίτητες κινήσεις για την προώθηση του έργου Κρήτη - Αττική. Στις αρχές Οκτωβρίου του 2017, ο ΑΔΜΗΕ είχε υπογράψει μνημόνιο συνεργασίας με τη Euroasia Interconnector Ltd, ώστε η εταιρία να μπορεί να λάβει κοινοτική χρηματοδότηση στις 12 Οκτωβρίου. Το μνημόνιο συνεργασίας ανέφερε ρητά ότι ο ΑΔΜΗΕ θα έχει τουλάχιστον το 51% του μετοχικού κεφαλαίου του SPV που θα συσταθεί για τη χρηματοδότηση και την κατασκευή της διασύνδεσης, ενώ η Euroasia Interconnector Ltd θα αποκτήσει το 39%. Υπήρξε επίσης πρόβλεψη για τη συμμετοχή τρίτων στο υπόλοιπο 10%.
Επιπλέον, στις 10 Οκτωβρίου 2017, οι ρυθμιστικές αρχές της Ελλάδος και της Κύπρου υπέγραψαν συμφωνία διασυνοριακής κατανομής κόστους (CBCA) για την διασύνδεση Ελλάδα - Κύπρος. «Παρά τις ενέργειες αυτές, η Euroasia δεν υπέβαλε αίτηση για χρηματοδότηση από την ΕΕ στις 12 Οκτωβρίου, όπως είχε δεσμευθεί», ανέφερε στέλεχος του ΑΔΜΗΕ στο EURACTIV. Αντίθετα, σύμφωνα με πληροφορίες, η Euroasia υπέγραψε τον Δεκέμβριο του 2017, δίχως την παρουσία του ΑΔΜΗΕ και της ΡΑΕ, ένα άλλο Μνημόνιο Συνεργασίας για το ίδιο έργο, με την Elia Grid International (EGI), θυγατρική του Βέλγου διαχειριστή του συστήματος μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Η Euroasia διοργάνωσε επίσης εκδηλώσεις ευαισθητοποίησης σχετικά με το έργο στην Αθήνα και την Κρήτη χωρίς να ενημερώσει τον ΑΔΜΗΕ, ενώ τον Απρίλιο του 2018 η εταιρία ξεκίνησε διαγωνισμό για τη σύνδεση Κρήτης-Αττικής, επίσης χωρίς να ενημερώσει τον ΑΔΜΗΕ και τη ΡΑΕ. Το ίδιο στέλεχος του ΑΔΜΗΕ δήλωσε ότι: «Στα τέλη Απριλίου 2018, η Euroasia μας έστειλε το κείμενο μιας συμφωνίας, η οποία ήταν πλήρως αντίθετη αντίθεση με όσα είχαν συζητηθεί και συμφωνηθεί μεταξύ της ΡΑΕ και της ΡΑΕΚ, αλλά και του MOU που είχε υπογραφεί στις 6 Οκτωβρίου του 2017».
Ο ΑΔΜΗΕ έχει εξασφαλίσει περισσότερα από 500 εκατ. ευρώ σε δάνεια από ελληνικές και κινεζικές τράπεζες καθώς και από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ).
«Παρείχαμε απτή απόδειξη της οικονομικής μας αξιοπιστίας. Από την άλλη πλευρά, η Euroasia δεν παρέχει καμία οικονομική δυνατότητα κατά τη διάρκεια των συζητήσεων. Ήταν προφανώς ανησυχητικό το γεγονός ότι πρότειναν το αρχικό κεφάλαιο της εταιρίας ειδικού σκοπού που θα υλοποιήσει τη διασύνδεση Κρήτης - Αττικής να είναι 24.000 ευρώ ενώ το έργο εκτιμάται σε 1 δισ. ευρώ », δήλωσε ο αξιωματούχος του ΑΔΜΗΕ. «Από τον Οκτώβριο του 2017, περιμένουμε τη Euroasia Interconnector Ltd να μας δείξει τα χρήματα, αλλά δεν τα έχουμε δει μέχρι στιγμής. Η συμμετοχή της εταιρίας στο SPV με ποσοστό 39% δεν είναι δυνατή χωρίς αξιόπιστη απόδειξη ύπαρξης χρημάτων», δήλωσε ο αξιωματούχος του ΑΔΜΗΕ προσθέτοντας ότι υπάρχει επίσημη αλληλογραφία που αποδεικνύει ότι η Euroasia Interconnector Ltd πρότεινε το ποσό των 24.000 ευρώ ως το αρχικό κεφάλαιο του SPV.
«Ως Διαχειριστής του Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, ο ΑΔΜΗΕ υποχρεούται να διασυνδέσει την Κρήτη με το ηπειρωτικό σύστημα το συντομότερο δυνατόν. Για το λόγο αυτό, ακολουθούμε τις οδηγίες της Ελληνικής Ρυθμιστικής Αρχής », τόνισε ο αξιωματούχος. Πάντως από την πλευρά της η εταιρία Euroasia τονίζει ότι ποτέ δεν πρότεινε αυτό το ποσό για την κατασκευή της διασύνδεσης Κρήτης - Αττικής. «Αντίθετα, η EuroAsia Interconnector, τόσο στον επενδυτικό αίτημα, όσο και στον φάκελο χρηματοδότησης που υπεβλήθη στις εθνικές ρυθμιστικές αρχές και εγκρίθηκε τον Οκτώβριο του 2017 (Απόφαση CBCA), πρότεινε τα ίδια κεφάλαια του SPV Κρήτης - Αττικής να ανέρχονται στο 31% του συνολικού κεφαλαίου δηλαδή 350 εκατ. ευρώ έναντι του 1,13 δισ. που είναι το σύνολο του έργου. Και αυτό έχει αποδεχθεί επισήμως στο πλαίσιο της διαδικασίας διευκόλυνσης της ΕΕ όπου υπέβαλε εγγράφως ότι δέχεται το αρχικό κεφάλαιο του SPV Κρήτης Αττικής να είναι τουλάχιστον 200 εκατ. ευρώ», δήλωσε στο EURACTIV ο εκπρόσωπος του Euroasia, Masis der Parthogh. «Οποιαδήποτε αναφορά στα 24.000 ευρώ είναι απλά παραπλανητική πληροφορία που έχει διαρρεύσει επιλεκτικά στον τύπο και δεν αντιστοιχεί σε κανένα στοιχείο του SPV ή του έργου του έργου», πρόσθεσε.
Όταν οι δύο πλευρές έφθασαν, επισήμως, σε αδιέξοδο, η Κομισιόν παρενέβη ως μεσολαβητής για την απεμπλοκή του έργου. Σε μια από τις συναντήσεις που οργάνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τη συμμετοχή του Οργανισμού για τη Συνεργασία των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER), της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας, της ΡΑΕ και της ΡΑΕΚ επιβεβαιώθηκε ως βάση συζήτησης το αρχικό MOU που υπεγράφη μεταξύ του ΑΔΜΗΕ της Euroasia, σύμφωνα με το οποίο ο ΑΔΜΗΕ θα ελέγχει το 51% του project.
Σύμφωνα με τον ΑΔΜΗΕ η Euroasia δεν ανταποκρίθηκε σε αυτή την πρόσκληση, ενώ ο ACER δήλωσε επισήμως ότι το έργο έχει καθυστερήσει σε σχέση με το χρονοδιάγραμμα στο οποίο είχε δεσμευθεί η Euroasia. Η κίνηση αυτή άνοιξε το δρόμο ώστε η ΡΑΕ να λάβει απόφαση ότι το έργο θα υλοποιηθεί και να ορίσει το SPV που θα το αναλάβει. Ο ACER επιβεβαίωσε στο EURACTIV ότι το έργο έχει καθυστερήσει.
«Η εκτιμώμενη καθυστέρηση είναι εντός της προθεσμίας των δυο ετών που επιτρέπεται σύμφωνα με τον κανονισμό και σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί τη νομική βάση για τη λήψη οποιωνδήποτε μέτρων, όπως έκανε η ΡΑΕ. Έλαβε μια μονομερή απόφαση χωρίς να λάβει υπόψη τις γνώμες και τις υποδείξεις του ACER, της ΡΑΕΚ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ότι η απόφαση αυτή είναι εκτός του πλαισίου του Κανονισμού ΤΕΝ-Ε», ανέφερε η εταιρεία και κατέληξε: «Ευθύνη της EuroAsia, ως επίσημου Project Promoter του έργου από το 2013, είναι να εξασφαλίσει τη διαλειτουργικότητα του ως ενοποιημένο σύστημα που δημιουργεί έναν ηλεκτρικό διάδρομο Ισραήλ – Κύπρου – Κρήτης – Αττικής, με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο προς όφελος των Eυρωπαίων καταναλωτών. Η διασύνδεση Κρήτη - Αττική αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της σύνδεσης Ισραήλ – Κύπρος – Κρήτη – Αττική και θα αναπτυχθεί ως μέρος ενός ολοκληρωμένου έργου PCI.»