Οι ίδιοι αξιωματούχοι προειδοποιούν ότι η τακτική αυτή, το μόνο που κάνει, είναι να ενισχύει τη Ρωσία.
Ο πρόεδρος Τραμπ απείλησε με το ενδεχόμενο αποχώρησης των ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ λέγοντας ότι είναι ενδεχόμενο «να πάρουμε τον δικό μας δρόμο» στην περίπτωση που οι νατοϊκοί σύμμαχοι δεν αυξήσουν δραματικά τις αμυντικές τους δαπάνες.
Παρά το γεγονός ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες μπορούν να αποδώσουν την δήλωση του Αμερικανού προέδρου σε προσωπικό κομπασμό -αφού οι ΗΠΑ ενισχύουν την στρατιωτική τους παρουσία στην βόρεια αμυντική περίμετρο της συμμαχίας- οι πρώην αξιωματούχοι επισημαίνουν ότι ο Τραμπ με τις δηλώσεις του, διαβρώνει τον κοινό ευρωατλαντικό αμυντικό δεσμό, που χαρακτηρίζει το ΝΑΤΟ.
Στην ίδρυση της συμμαχίας είχε ουσιαστικό ρόλο, ο Αμερικανός πρόεδρος Χάρι Τρούμαν στην έναρξη του Ψυχρού Πολέμου.
«Οι λέξεις μετράνε ακόμη», δήλωσε ο Νταγκ Λούτ, συνταξιούχος υποστράτηγος του Στρατού των ΗΠΑ, που έχει υπηρετήσει ως εκπρόσωπος της Ουάσινγκτον στο ΝΑΤΟ, ενώ συμμετείχε και στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ υπό τους προέδρους Τζορτζ Μπους Τζούνιορ και Μπαράκ Ομπάμα. «Ειδικά όταν αυτές οι λέξεις λέγονται από τον ηγέτη των ΗΠΑ, ο οποίος θα είναι για πάντα, ο ηγέτης της συμμαχίας. Όταν ο πρόεδρος, λέει πράγματα που δεν είναι αληθινά, δεν στηρίζονται σε πληροφορίες και φαίνονται να στοχεύουν στην πρόκληση αναστάτωσης, τότε, αυτά ασκούν επιρροή», τόνισε ο ίδιος.
Ο Λουτ είναι μελετητής του ΝΑΤΟ και ειδικά της μελλοντικής του πορείας (Harvard Belfer Center for Science and International Affairs) δήλωσε ότι η επίθεση στην ενότητα της συμμαχίας «διαβρώνει την εμπιστοσύνη στην αμερικανική ηγεσία και πλήττει το επίκεντρο των κοινών συμφερόντων στο ΝΑΤΟ, τις κοινές αξίες, αλλά και τις κοινές ευθύνες. Επίσης, δεν βοηθά σε τίποτα όταν γίνεται πριν από την συνάντηση μεταξύ του προέδρου Τραμπ και του μεγαλύτερου ανταγωνιστή του, του Βλαντιμίρ Πούτιν της Ρωσίας».
Άλλοι αξιωματούχοι εκτιμούν ότι η ρητορική του Τραμπ ενισχύει τον Πούτιν, με τον οποίο ο Αμερικανός πρόεδρος θα συναντηθεί την Δευτέρα, στο Ελσίνκι.
Η εξωτερική πολιτική της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένων και των κυβερνοεπιθέσεων στις δημοκρατικές διαδικασίες των δυτικών χωρών, αλλά και η εισβολή στην Ουκρανία (2014) εκτιμάται ευρέως ότι έχουν ως στόχο την διαίρεση και την αποδυνάμωση της αποφασιστικότητας του Βορειοατλαντικού Συμφώνου.
«Παίζει το παιχνίδι της Ρωσίας, προσπαθώντας ν’ αποδυναμώσει το ΝΑΤΟ», δήλωσε ο πρώην υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Λίον Πανέτα για τις δηλώσεις Τραμπ. «Είναι το τελευταίο πράγμα στο οποίο θα έπρεπε να συμμετέχουν οι ΗΠΑ».
Ο πρόεδρος Τραμπ, στην διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του 2016, είχε αμφισβητήσει την λειτουργικότητα του ΝΑΤΟ, χαρακτηρίζοντας ως ‘ξεπερασμένη’ την συμμαχία υποσχόμενος ότι θα εξετάσει το βαθμό εκπλήρωσης των οικονομικών υποχρεώσεων των κρατών-μελών απέναντι στο ΝΑΤΟ.
Από την άλλη μεριά, μόνο πέντε κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ εκπληρώνουν την υποχρέωση διάθεσης ποσοστού 2% του ΑΕΠ τους, για την κάλυψη των αμυντικών δαπανών τους.
Οι Αμερικανοί πρόεδροι έχουν παροτρύνει εδώ και καιρό τους νατοϊκούς συμμάχους για την κάλυψη των οικονομικών υποχρεώσεών τους, απέναντι στο ΝΑΤΟ, με το επίκεντρο του ενδιαφέροντος στις αμυντικές δαπάνες. Κανένας όμως δεν στράφηκε τόσο ανοιχτά κατά των συμμάχων που έχουν οι ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ.
Στην χθεσινή συνέντευξη Τύπου, ο πρόεδρος Τραμπ υποστήριξε ότι μπορεί ν’ αποχωρήσει από το ΝΑΤΟ χωρίς την έγκριση του Κογκρέσου, χωρίς ωστόσο, ν’ απαντήσει σε ερωτήσεις για τον χρόνο πραγματοποίησης της απειλής του.
Ο Αμερικανός πρόεδρος σε μια σειρά από περιπτώσεις, αμφισβήτησε την αποτελεσματικότητα της συμμαχίας, ασκώντας επίσης, κριτική στην Γερμανία για τις οικονομικές σχέσεις που διατηρεί με την Ρωσία.
«Πως εξυπηρετείται το ΝΑΤΟ, όταν η Γερμανία πληρώνει δισεκατομμύρια δολάρια στην Ρωσία για το φυσικό αέριο και την ενέργεια;», αναρωτήθηκε ο Τραμπ στο Twitter.
Ο ίδιος, προκάλεσε ευρύτερο προβληματισμό στην συμμαχία, ζητώντας από τα κράτη-μέλη ν’ αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες σε ποσοστό 4% επί του ΑΕΠ τους. Από την άλλη μεριά, μία τέτοια αύξηση των αμυντικών δαπανών θεωρείται ως πρακτικά μη ρεαλιστικά εφαρμόσιμη από τους ειδικούς στις αμυντικές δαπάνες, για την περίοδο που διανύουμε.
«Νομίζω ότι η καλύτερη προσέγγιση για τον πρόεδρο θα ήταν να λάβει μέρος στην συζήτηση, να πιστωθεί θετικά την αύξηση των αμυντικών δαπανών σε αρκετές χώρες-μέλη και μετά να προσπαθήσει να επιδιώξει την ενίσχυση της αμυντικής παρουσίας του ΝΑΤΟ και κυρίως, να υποστηρίξει τη νίκη του», είπε ο Πανέτα.
Η κριτική που άσκησε ο πρόεδρος Τραμπ στο ΝΑΤΟ, προκάλεσε εσωκομματική αναταραχή στους Ρεπουμπλικάνους του Κογκρέσου.
Πριν από την διάσκεψη της συμμαχίας, η Γερουσία ψήφισε (97-2) την επιβεβαίωση των αμερικανικών δεσμεύσεων απέναντι στο ΝΑΤΟ, στο πλαίσιο των ετήσιων αμυντικών δαπανών.
Παράλληλα, αρκετοί Ρεπουμπλικάνοι γερουσιαστές κάλεσαν τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες.