Πάνω από 100 εκατ. ευρώ για αναβάθμιση των λιμενικών υποδομών και την
ασφάλεια στο Βόρειο και Νότιο Αιγαίο θα διοχετεύσει η Ευρωπαϊκή Ένωση στην
προγραμματική περίοδο 2014-2020 όπως δήλωσε σε αποκλειστική εφ’ολης της
ύλης συνέντευξη της στη Euractiv.gr η Επίτροπος ΜεταφορώνVioleta Bulc.
Μεταξύ άλλων έδωσε απαντήσεις για το μέλλον των οδικών υποδομών, το σκάνδαλο
Dieselgate, την ηλεκτροκίνηση και το νέο καθεστώς χρέωσης των διοδίων.
Κατά τη διάρκεια της παρουσίας της πρωτοβουλίας «Ευρώπη σε κίνηση»
αναφέρατε ότι «η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει μια μοναδική ευκαιρία όχι μόνο να ηγηθεί
του εκσυγχρονισμού των οδικών μεταφορών εντός της ΕΕ αλλά και παγκόσμια».
Πιστεύετε ότι αυτό είναι εφικτό με τις τόσο διαφορετικές ανάγκες μεταξύ των
κρατών μελών;
Ο τομέας των μεταφορών στην ΕΕ είναι γενικά πολύ ανταγωνιστικός. Πολλές
μεταφορικές εταιρίες με έδρα στην ΕΕ βρίσκονται μεταξύ των μεγαλύτερων
παγκόσμιων παικτών. Πρέπει να διατηρήσουμε αυτή τη θέση και ταυτόχρονα να
αναπτύξουμε τον τομέα όπου υπάρχει περιθώριο για αυτό. Με περισσότερα κοινά
πρότυπα και ψηφιακές λύσεις σε ολόκληρη την ΕΕ, οι μεταφορές θα παραμείνουν
ανταγωνιστικές εσωτερικά, παρέχοντας την ευκαιρία για τομεακή ανάπτυξη σε όλες
τις ευρωπαϊκές οικονομίες και παρέχοντας ένα παγκόσμιο παράδειγμα
εκσυγχρονισμού των οδικών μεταφορών.
Πόσο σημαντικός είναι ο τομέας των μεταφορών για την
ανταγωνιστικότητα και την οικονομική ανάπτυξη στην ΕΕ; Ποιο είναι το όραμά σας
για τις υποδομές των μεταφορών κατά τα προσεχή έτη;
Οι μεταφορές είναι ζωτικής σημασίας τομέας για την Ευρώπη. Πάνε μπροστά την
οικονομία και την κοινωνίας μας. Οι ισχυρές συγκοινωνιακές συνδέσεις προωθούν
το εμπόριο και την κινητικότητα, προάγουν τη δημιουργία θέσεων εργασίας,
ενισχύουν την οικονομική ανάπτυξη και φέρνουν πιο κοντά τους ανθρώπους.
Πρόκειται για μια πολύ συγκεκριμένη πολιτική της ΕΕ που αφορα μια πολλούς
διαφορετικούς τομεις, όπως οι εμπορικές ροές, οι μετακινήσεις των επιβατών και
η δημιουργία υποδομών – απαραίτητη για τη σύνδεση των χωρών της ΕΕ και την
εξάλειψη των σημείων συμφόρησης.
Μόνο με ισχυρές συνδέσεις θα μπορέσουμε να διατηρήσουμε την
ανταγωνιστικότητά μας και να απολαύσουμε όλα τα οφέλη του τομέα των μεταφορών
για την οικονομία και την κοινωνία μας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο
πρέπει να επενδύσουμε σε υποδομές μεταφορών για την ολοκλήρωση του κεντρικού
δικτύου διευρωπαϊκών μεταφορών (Trans-European Transport (TEN-T)) και να
επιτύχουμε το όραμά μας για ομαλή, έξυπνη και βιώσιμη κινητικότητα στην ΕΕ.
Υπολογίσαμε ότι χρειάζονται 750 δισ. Ευρώ για την ολοκλήρωση του βασικού
δικτύου TEN-T και 1,5 τρισεκατομμύρια ευρώ για τις ευρύτερες ανάγκες
κινητικότητας στην Ευρώπη.
Οι δημόσιες επενδύσεις από μόνες τους δεν θα είναι αρκετές για να
ανταποκριθούν στις ανάγκες αυτές και θα πρέπει να συνδυάσουμε δημόσια και
ιδιωτικά κεφάλαια και να βρούμε καινοτόμους τρόπους χρηματοδότησης.
Σε σχέση με τα παραπάνω, πιστεύετε ότι οι συνδέσεις στην ευρύτερη
περιοχή των Βαλκανίων επαρκούν για να στηρίξουν την οικονομική ανάπτυξη στην
περιοχή; Η κατάσταση αυτή δημιουργεί μειονεκτήματα και για τα κράτη μέλη της
περιοχής;
Αυτό που λείπει στις Βαλκανικές περιοχές είναι η ποιοτικές υποδομές και η
βελτίωση της διαχείρισης στα σύνορα, η οποία έχει επίσης αντίκτυπο στα κράτη
μέλη της ΕΕ που βρίσκονται στο νοτιοανατολικό τμήμα της Ευρώπης. Το πρόβλημα
αυτό πρέπει να αντιμετωπιστεί πρώτα. Η άρση των διασυνοριακών σημείων
συμφόρησης αποτελεί σαφή προτεραιότητα που εξετάζεται στο πλαίσιο του
θεματολογίου σύνδεσης για τα Δυτικά Βαλκάνια 6 (WB6).
Η ποιότητα της υποδομής – καλά διατηρημένα οδικά και σιδηροδρομικά δίκτυα,
αποτελεσματικές πλατφόρμες υλικοτεχνικής υποστήριξης – είναι σχεδόν εξίσου
σημαντική, αν όχι περισσότερο, σε σύγκριση με την κατασκευή νέων υποδομών.
Είμαι πεπεισμένη ότι η πρόσφατα εγκριθείσα Συνθήκη για την ίδρυση Κοινότητας
Μεταφορών με τα Δυτικά Βαλκάνια θα στηρίξει τον συνολικό εκσυγχρονισμό του
συστήματος μεταφορών της περιοχής, ευθυγραμμιζόμενη με τα πρότυπα της ΕΕ,
προσθέτοντας επίσης ένα σαφές όφελος για τους άμεσους γείτονές της ΕΕ.
Αναφορικά με το σκάνδαλο Dieselgate, η αποκάλυψη ότι υπάρχουν πολλά
εκατομμύρια μη συμμορφούμενων ρυπογόνων αυτοκινήτων στους δρόμους της ΕΕ με
σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία των πολιτών της ΕΕ και το καρτέλ των γερμανικών
αυτοκινητοβιομηχανιών, ποιες θα πρέπει να είναι οι ρυθμιστικές πρωτοβουλίες
προκειμένου να διασφαλιστεί η συμμόρφωση της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας
με τις πολιτικές για την καθαρή ενέργεια για τις μεταφορές; Επιπλέον, πιστεύετε
ότι η τρέχουσα δέσμη μέτρων αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τις προκλήσεις της
πετρελαϊκής εξάρτησης του τομέα των μεταφορών, της κλιματικής αλλαγής και της
βιώσιμης κινητικότητας;
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής κ. Jean-Claude Juncker ζήτησε στην ομιλία του για
την Κατάσταση της Ένωσης από την αυτοκινητοβιομηχανία να γίνει καθαρή και να το
κάνει σωστά. Από την άποψη αυτή, η Επιτροπή αναλαμβάνει δράση ταυτόχρονα σε
τρία μέτωπα. Πρώτον, καλύτερη επιβολή: είμαστε αποφασισμένοι να συνεχίσουμε τις
τρέχουσες διαδικασίες επί παραβάσει για να διασφαλίσουμε την ορθή εφαρμογή της
ισχύουσας νομοθεσίας έγκρισης τύπου και να αποφύγουμε να μπουν στην ευρωπαϊκή
αγορά πρόσθετα μη συμμορφούμενα αυτοκίνητα τα οποία θα επιδεινώσουν το
υφιστάμενο πρόβλημα ποιότητας του αέρα.
Δεύτερον, καλύτερη εποπτεία της αγοράς: παράλληλα με αυτές τις δράσεις επιβολής,
η Επιτροπή παροτρύνει συνεχώς τα κράτη μέλη να εντείνουν τις προσπάθειές τους
και να αναλάβουν δράση όσον αφορά την επαναφορά των οχημάτων προς τους κανόνες
έγκρισης τύπου. Τελευταίο αλλά εξίσου σημαντικό, χρειαζόμαστε καλύτερους
κανόνες για το μέλλον: ο κανονισμός για τις πραγματικές εκπομπές ρύπων
προβλέπεται για την άνοιξη του επόμενου έτους. Από την 1η Σεπτεμβρίου 2017,
βελτιωμένες διαδικασίες δοκιμών – τόσο σε εργαστηριακές συνθήκες (WTLP) όσο και
σε πραγματικές συνθήκες οδήγησης (RDE) – έχουν καταστεί υποχρεωτικές για όλους
τους νέους τύπους οχημάτων.
Ορισμένα κράτη μέλη έχουν ήδη αρχίσει να προωθούν τη χρήση
ηλεκτρικών αυτοκινήτων κυρίως μέσω επιδοτήσεων για την αγορά τους. Θεωρείτε ότι
αυτό είναι μια βέλτιστη πρακτική ή νομίζετε ότι θα ήταν πιο αποδοτική η αύξηση
της τιμής αγοράς και η ιδιοκτησία ρυπογόνων συμβατικών οχημάτων;
Εναπόκειται στα κράτη μέλη να αποφασίσουν ποιους μηχανισμούς επιθυμούν να
χρησιμοποιήσουν για να ενεργοποιήσουν την αγορά των οχημάτων εναλλακτικών
καυσίμων γενικότερα και των ηλεκτρικών αυτοκινήτων ειδικότερα. Κατά την άποψή
μας, το αποτέλεσμα είναι αυτό που μετράει.
Η πρωτοβουλία «Ευρώπη σε κίνηση» εν μέρει προωθεί την ανάπτυξη της
υποδομής εναλλακτικών καυσίμων. Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν αμφιβολίες
σχετικά με τους συγκεκριμένους στόχους και το χρονοδιάγραμμα για τη μαζική
ανάπτυξη αυτής της υποδομής και έξι κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης της
Ελλάδας, δεν έχουν ακόμη κοινοποιήσει στην Επιτροπή το εθνικό τους πλαίσιο
πολιτικής σύμφωνα με την Οδηγία της ΕΕ για την ανάπτυξη υποδομών εναλλακτικών
καυσίμων (2014/ 94 / ΕΕ). Πώς σκοπεύει η Επιτροπή να ενισχύσει την αξιοποίηση
των σχετικών υποδομών και να προσελκύσει επενδύσεις στον τομέα αυτό;
Η Επιτροπή αξιολογεί επί του παρόντος τα εθνικά πλαίσια πολιτικής που έχει
λάβει και θα εκδώσει μια έκθεση η οποία θα αποτελέσει μέρος ενός ευρύτερου
σχεδίου δράσης για την υποδομή εναλλακτικών καυσίμων, που προβλέπεται για τις
αρχές Νοεμβρίου.
Η Επιτροπή έχει ήδη περιγράψει σχέδια για την εισαγωγή νέων προτύπων
εκπομπών για τα αυτοκίνητα και τα φορτηγά. Σε αυτό το πλαίσιο και λαμβάνοντας
υπόψη τις πολιτικές μεγάλων χωρών όπως η Κίνα, σκοπεύει η Επιτροπή να προτείνει
επίσης στόχους πωλήσεων χαμηλών / μηδενικών εκπομπών για να προωθήσει την αγορά
αυτοκινήτων με μηδενικές εκπομπές;
Σε αυτό το σημείο δεν είναι ακόμη δυνατό να δοθεί μια σαφής απάντηση και θα
ζητούσα υπομονή μέχρι να δημοσιοποιηθούν τα νέα πρότυπα κανονισμού για τις
εκπομπές CO2. Αυτό προβλέπεται επίσης για τις αρχές Νοεμβρίου.
Πρόσφατα η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συγκρούστηκαν σχετικά
με την τροποποίηση της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση σχετικά με την
υποχρέωση εγκατάστασης υποδομής φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων σε κάθε νέο
κτίριο. Τελικά, συμφώνησαν ότι αυτό θα γίνει σε εθελοντική βάση. Εάν τα κράτη
μέλη δεν εισάγουν παρόμοιες απαιτήσεις και ο κατασκευαστικός τομέας αποτύχει να
δράσει οικειοθελώς, θεωρείτε απαραίτητη την καθιέρωση ενός σχετικού πλαισίου
που θα αποτελεί πρότυπο στην ΕΕ;
Το σχέδιο τροποποίησης της Οδηγίας για την Ενεργειακή απόδοση στα Κτίρια
είναι ήδη μια προσπάθεια ρύθμισης σε επίπεδο ΕΕ της υποχρέωσης προ-καλωδίωσης
για σημεία επαναφόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων σε κτίρια κατοικιών και της
πρόβλεψης για ένα σημείο επαναφόρτισης για κάθε 10 θέσεις στάθμευσης στα
υπόλοιπα.
Η Επιτροπή πρότεινε πρόσφατα μια μεταρρύθμιση των συστημάτων
διοδίων, προκειμένου να καταστούν πιο έξυπνα, αποτελεσματικότερα και να
προωθηθούν τα καθαρότερα οχήματα. Δεδομένου ότι σχεδόν το ήμισυ των κρατών
μελών εφαρμόζουν επί του παρόντος σύστημα χρέωσης βάσει χρόνου, πόσο εφικτό
πιστεύετε ότι πρόκειται να υιοθετήσει στην ΕΕ εναρμονισμένα συστήματα διοδίων
που υπολογίζουν τα τέλη με βάση την απόσταση και τις εκπομπές CO2;
Η χρέωση βάσει του χρόνου χρησιμοποιείται επί του παρόντος σε λιγότερα από
το ένα τρίτο των κρατών μελών της ΕΕ, ενώ υπήρξε μια τάση να στραφεί προς τη
χρέωση βάσει εξ αποστάσεως, τουλάχιστον για βαρέα φορτηγά οχήματα. Το ζήτημα
δεν είναι αν, αλλά πόσο γρήγορα θα γίνει αυτή η μετάβαση. Η χρέωση των οδικών
οχημάτων για τα ελαφρά οχήματα δεν είναι τόσο ανεπτυγμένη, με πολλές χώρες να
μην εφαρμόζουν καθόλου χρέωση – θεωρώ ότι αυτό αποτελεί ευκαιρία να ξεπεράσουμε
το παλιό σύστημα σημάτων ενώ θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε μαζί με τα κράτη μέλη
για να προχωρήσουμε προς ένα δικαιότερο και αποτελεσματικότερο σύστημα
μεταφορών.
Στην Ελλάδα, εδώ και πολύ καιρό, προσπαθούμε ανεπιτυχώς να
συνδέσουμε τα νησιά μας, όχι μόνο με τα κύρια λιμάνια, αλλά κυρίως μεταξύ τους.
Ποια θα ήταν η πρότασή σας προκειμένου να επιτευχθούν βιώσιμες και οικονομικά
αποδοτικές παράκτιες συνδέσεις;
Οι δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις στις υποδομές μεταφορών στα νησιά έχουν
μειώσει σημαντικά τα προβλήματα προσβασιμότητας του παρελθόντος. Η σύνδεση των
τοπικών κόμβων με τις υποδομές του TEN-T αποτελεί προτεραιότητα στην
προγραμματική περίοδο των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών Ταμείων και Επενδυτικών
Ταμείων (ESIF) 2014-2020. Οι αναβαθμίσεις των λιμενικών υποδομών και οι
καλύτερες συνδέσεις των νησιών με την ενδοχώρα είναι δράσεις που επιδιώκονται
στα περιφερειακά προγράμματα. Το ESIF επενδύει 75 εκατομμύρια ευρώ για υποδομές
μεταφορών στην περιοχή του Βορείου και Νοτίου Αιγαίου. Ένα άλλο ποσό ύψους 36
εκατ. ευρώ αφορά επίσης δράσεις για την ασφάλεια στη θάλασσα. Αυτές οι ενέργειες
θα πρέπει να συνεχιστούν.