Ξέρει πολύ καλά την Κύπρο, την είχε επισκεφτεί και στο παρελθόν
υπό τη διπλωματική του ιδιότητα, συμμετέχοντας ως Σλοβάκος πολιτικός
στις συναντήσεις των κομμάτων στο Λήδρα Πάλλας. Εύχεται σύντομα να λυθεί
το Κυπριακό. Πρόσφατα ο Μάρος Σέβκοβιτς επισκέφτηκε το νησί με την
ιδιότητα του Αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αρμοδίου για την
Ενεργειακή Ένωση, για να επισημάνει ότι η Κύπρος έχει τις προδιαγραφές
για να καταστεί ενεργειακός κόμβος και να συμβάλει σημαντικά στην
ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης.
Όπως εξηγεί, η χώρα βρίσκεται σε στρατηγική θέση, είναι δίπλα σε πολύ
σημαντικές πηγές φυσικού αερίου που πρόσφατα έχουν ανακαλυφθεί και έχει
πολύ καλές σχέσεις με πλείστες γειτονικές χώρες. Όπως τονίζει, έχουμε
ανάγκη στο μέλλον να διασφαλίσουμε ότι θα υπάρχει φυσική σύνδεση Κύπρου
και Ευρώπης.
Κατά το πρόσφατο ταξίδι του στο νησί, εντυπωσιάστηκε όπως λέει από
την έρευνα και καινοτομία, από τον κόσμο που επενδύει κυρίως στην ηλιακή
ενέργεια. Εύχεται η μεγάλη κρίση που περνά η ΕΕ να υπογραμμίσει το
γεγονός ότι αν θέλει να παίξει παγκόσμιο ηγετικό ρόλο, μπορεί να το
πετύχει μόνο ως ενωμένη Ευρώπη.
-Tι αποκομίσατε από την πρόσφατη επίσκεψή σας στην Κύπρο;
Έχω επισκεφτεί όλα τα κράτη-μέλη στο πλαίσιο της περιοδείας μας για
την Ενεργειακή Ένωση και βέβαια την Κύπρο. Είχα συναντήσεις με τον
Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τους Υπουργούς Ενέργειας και Εξωτερικών, τους
Προέδρους και τα Μέλη των Κοινοβουλευτικών Επιτροπών Ενέργειας,
Εξωτερικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, αλλά και παράγοντες από τον χώρο
της ενέργειας, πανεπιστημιακούς και ειδικούς αναλυτές για να τους
εξηγήσω πως η ενεργειακή ένωση μπορεί να είναι βοηθητική για την Κύπρο
και πόσο σημαντική είναι η Κύπρος για την ενεργειακή ένωση. Συζητήσαμε
την καλή απόδοση της Κύπρου στους τομείς της ενεργειακής απόδοσης, την
απεξάρτηση από τον άνθρακα, εννοώντας τη μείωση των αερίων του
θερμοκηπίου. Μιλήσαμε για τις δυνατότητες χρηματοδότησης από την
Ευρωπαϊκή Ένωση και τη συνεισφορά που μπορεί να έχει στην οικονομική
ανάκαμψη της Κύπρου και στην επίτευξη των στόχων της Στρατηγικής Ευρώπη
2020, τόσο σ’ ό,τι αφορά τη διαφοροποίηση της προέλευσης και των πηγών,
καθώς και τη διαφοροποίηση της σύνθεσης του ενεργειακού μείγματος, δύο
απαραίτητες συνιστώσες της βελτίωσης της ενεργειακής ασφάλειας.
Συζητήσαμε επίσης τις προοπτικές που έχει η Κύπρος στον τομέα των
ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ειδικά ηλιακής και αιολικής, και βέβαια
αφιερώσαμε πολύ χρόνο συζητώντας τις δυνατότητες που διανοίγονται από
τις πρόσφατες ανακαλύψεις σοβαρών αποθεμάτων φυσικού αερίου στην περιοχή
Κύπρου, Ισραήλ, Αιγύπτου, που θα μπορούσαν να συμβάλουν σημαντικά στην
ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης.
-Πώς μπορεί να βοηθήσει η Κύπρος τις σχέσεις της ΕΕ με Ισραήλ, Αίγυπτο και Ιορδανία;
Ξέρω πως ο Πρόεδρος Αναστασιάδης αλλά και ο Υπουργός Εξωτερικών Ι.
Κασουλίδης είναι περήφανοι που η Κύπρος έχει κτίσει καλές σχέσεις με τις
γείτονες χώρες Ισραήλ, Λίβανο, Ιορδανία, Αίγυπτο και πόσο αυτές μπορεί
να έχουν θετικό αντίκτυπο στην αξιοποίηση των τελευταίων ευρημάτων
φυσικού αερίου στην περιοχή. Αυτές οι νέες ανακαλύψεις και η μελλοντική
τους αξιοποίηση μπορεί να αλλάξουν σε μεγάλο βαθμό τα γεωοικονομικά και
τα γεωπολιτικά δεδομένα της περιοχής. Μια κοινή προσέγγιση από όλες τις
χώρες της περιοχής θα είναι σημαντική, ώστε η Ανατολική Μεσόγειος να
γίνει πολύ σημαντική για την ΕΕ και η Κύπρος να παίξει αυτό τον πολύ
σημαίνοντα ρόλο για την ενέργεια και το φυσικό αέριο. Χάρη στην Κύπρο
που είναι το όριο της ΕΕ στην Ανατολική Μεσόγειο και τις καλές
συνεργασίες που έχει αναπτύξει με την Αίγυπτο, το Ισραήλ και την
Ιορδανία εξετάζουμε τώρα τις δυνατότητες για μια κοινή προσέγγιση για
την ανάπτυξη του φυσικού αυτού πλούτου που ανακαλύφθηκε πρόσφατα σε αυτό
το μέρος της Μεσογείου.
-Το Ισραήλ προσπαθεί να βελτιώσει τις σχέσεις του με την
Τουρκία ώστε να έλθει φυσικό αέριο στην Ευρώπη μέσω Τουρκίας, η
κυβέρνηση μας τονίζει πως αυτό μπορεί να γίνει μόνο σε περίπτωση λύσης
του Κυπριακού.
Νομίζω ότι η βελτίωση των σχέσεων Τουρκίας – Ισραήλ θα βοηθήσει την
Ανατολική Μεσόγειο αλλά είναι ξεκάθαρο ότι υπάρχουν διάφορες επιλογές
στο τραπέζι όσον αφορά τα νέα ευρήματα φυσικού αερίου μεταξύ Κύπρου –
Ισραήλ και Αιγύπτου. Το Ισραήλ πρέπει να παίξει καθοριστικό ρόλο στο πώς
θα διανεμηθεί και πώς οι νέοι αγωγοί στο τέλος θα ενωθούν με τους
άλλους εταίρους ή αν θα είναι βιώσιμος ένας σταθμός υγροποίησης. Όλα
αυτά πρέπει να εξεταστούν αναλυτικά. Όταν ήμουν στην Κύπρο συζητήσαμε
την ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου και διάφορα έργα κοινού
ενδιαφέροντος. Πρώτο, τη δημιουργία υποθαλάσσιου καλωδίου για τη
μεταφορά ηλεκτρισμού από το Ισραήλ μέσω Κύπρου στην Ελλάδα. Γίνονται
μελέτες βιωσιμότητας αλλά και υλοποίησης του, αν και είναι ξεκάθαρο ότι η
δημιουργία αγωγού που να συνδέει την Κύπρο με την Κρήτη είναι τεχνικά
πολύ δύσκολη. Την ίδια στιγμή γίνεται μεγάλη συζήτηση αναφορικά με
υποθαλάσσιο υπεραγωγό που θα συνδέει την Κύπρο με την Ευρώπη. Ξέρω ότι η
Κύπρος αλλά και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή περιμένουν τα αποτελέσματα της
έρευνας που γίνεται, η οποία αναμένεται να συμπληρωθεί σύντομα για το
θέμα αυτό και θα δείξει ποιο θα είναι το κόστος.
-Θετική ή αρνητική η επίδραση του φυσικού αερίου στο Κυπριακό;
Έφυγα από την Κύπρο με έντονη την αίσθηση ότι το Κυπριακό προχωρεί
πάρα πολύ καλά, έχοντας σαφή εντύπωση ότι γίνεται μια μεγάλη προσπάθεια
για επίλυσή του. Είχα την ευκαιρία να συναντηθώ με τους δύο
διαπραγματευτές Μαυρογιάννη και Ναμί. Ήταν ξεκάθαρο ότι υπάρχει ισχυρή
δέσμευση για να βρουν λύσεις στα εναπομείναντα θέματα των
διαπραγματεύσεων. Είναι σαφές ότι οι δύο πλευρές κατανοούν η μία την
άλλη πολύ καλά και είναι έτοιμες να αναζητήσουν δημιουργικές λύσεις που
θα οδηγήσουν σε μια θετική κατάληξη. Στηρίζουμε ως ΕΕ θερμά αυτή τη
διαδικασία και ευχόμαστε να οδηγήσει στην τελική επίλυση του Κυπριακού.
Αυτό θα δημιουργήσει πολλές δυνατότητες νέων επενδύσεων και ανάπτυξης
όχι μόνο στο νησί αλλά και σε όλη την περιοχή της Μεσογείου.
-Μπορεί η Κύπρος να καταστεί ενεργειακός κόμβος της Ανατολικής Μεσογείου;
Νομίζω ότι έχει το πλεονέκτημα να βρίσκεται σε μια στρατηγική θέση,
είναι δίπλα σε πολύ σημαντικές πηγές φυσικού αερίου που πρόσφατα έχουν
ανακαλυφθεί και έχει πολύ καλές σχέσεις με τις περισσότερες γειτονικές
χώρες. Πιστεύω ότι ναι, η Κύπρος έχει τις προδιαγραφές για να καταστεί
ενεργειακός κόμβος και να συμβάλει σημαντικά στην ενεργειακή ασφάλεια
της Ευρώπης. Όταν μιλούσα με τους Κύπριους συναδέλφους μου τόνιζα όχι
μόνο την πλευρά του φυσικού αερίου αλλά και του τρόπου που μπορεί να
χρησιμοποιήσει την εξαιρετική της τοποθεσία, προάγοντας τη βιομηχανία
ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, προωθώντας την ευρωπαϊκή τεχνολογία ειδικά
στον τομέα της ηλιακής και αιολικής ενέργειας, διότι στην Ανατολική
Μεσόγειο έχετε πολύ ήλιο και αέρα. Πιστεύω ότι αυτή θα είναι η
τεχνολογία για το μέλλον. Όταν μιλούσα στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας
ανέλυσα τις νέες επιστημονικές μελέτες που εστιάζονται στην ηλιακή και
αιολική ενέργεια.
-Τι εισπράξατε από τον διάλογο με τους πολίτες στο
Πανεπιστήμιο Κύπρου με θέμα «μια ανθεκτική ενεργειακή ένωση και το
μέλλον της Ευρώπης;
Οι συναντήσεις με την κοινωνία των πολιτών είναι πολύ ενδιαφέρουσες
διότι βλέπεις πώς πραγματικά σκέφτονται. Στο επίκεντρο του ανοιχτού
διαλόγου ήταν ο σχεδιασμός μιας ανθεκτικής ενεργειακής ένωσης με
πολιτική αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, μια πολιτική που να
εστιάζει στο βιώσιμο και αειφόρο μέλλον της Ευρώπης. Στόχος της
συνάντησης μας ήταν να διαφανεί με ποιον τρόπο η ευρωπαϊκή Ενεργειακή
Ένωση μπορεί να διασφαλίσει ενέργεια οικονομικά προσιτή και συνάμα
φιλική προς το περιβάλλον και το κλίμα. Μπορεί κανείς να πει πως παντού
οι συζητήσεις περιστρέφονται γύρω από τα ίδια θέματα, θέλουν μια σταθερή
οικονομική ενέργεια για τις βιομηχανίες και τα σπίτια τους και ρωτούν
το πώς μπορούμε να τους διασφαλίσουμε ενεργειακή ασφάλεια. Εκείνο που
ήταν διαφορετικό στην Κύπρο είναι το ότι η συζήτηση εστιάστηκε και στις
δυνατότητες για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και όλα τα θέματα που
άπτονται της λύσης του Κυπριακού, τις συνομιλίες. Αναφερθήκαμε και στις
ευκαιρίες που προκύπτουν από την αποτελεσματική αντιμετώπιση της
κλιματικής αλλαγής, τόσο ως προς τα περιβαλλοντικά οφέλη, όσο και ως
προς τα κίνητρα δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας που προκύπτουν και την
επένδυση στο μέλλον της Ευρώπης.
-Επισκεφτήκατε τον Ηλεκτροπαραγωγό Σταθμό στο Βασιλικό;
Ναι και με εντυπωσίασε το πόσο γρήγορα μετά την τραγική έκρηξη στο
Μαρί επιδιορθώθηκε και επαναλειτούργησε. Μου έδειξαν τα σχέδια πώς
σκοπεύουν να χρησιμοποιήσουν το φυσικό αέριο για τις ανάγκες της Κύπρου
αλλά και στη μορφή LNG για εξαγωγές στην περιοχή και στην Ευρώπη και τη
σοβαρή επένδυση από την εταιρεία VTTV. Επισκέφτηκα τους χώρους
αποθήκευσης πετρελαίου από τα πλοία που έρχονται από το Κανάλι του Σουέζ
τα οποία χρησιμοποιούν την εξαίρετη τοποθεσία της Κύπρου για
αποθήκευση. Πολλά θετικά πράγματα έχω δει να γίνονται στην Κύπρο σε
σχέση με τους υδρογονάνθρακες και όπως είπα έχω εντυπωσιαστεί από την
έρευνα και καινοτομία, από τον κόσμο που επενδύει κυρίως στην ηλιακή
ενέργεια.
- Πώς οι πολιτικές εξελίξεις στην περιοχή επηρεάζουν την ενεργειακή στρατηγική της ΕΕ;
Όλοι στις Βρυξέλλες και θα έλεγα στην Ευρώπη ελπίζουν για θετικά
αποτελέσματα από τις διαπραγματεύσεις στην Κύπρο διότι θα ανοίξουν τις
πόρτες για νέες επενδύσεις για τους κατοίκους αλλά και για την περιοχή.
Επενδυτές παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις επί των ενεργειακών θεμάτων
στην περιοχή και η λύση του Κυπριακού θα έχει σημαντικά αποτελέσματα και
στον τομέα ενέργειας.Είναι πολύ σημαντικό ότι οι προσπάθειες στην
Κύπρο αλλά και της διεθνούς κοινότητας εστιάζονται σε λύση το σύντομο
δυνατόν. Ξέρω πολύ καλά την Κύπρο, την είχα επισκεφτεί και στο παρελθόν
με τη διπλωματική μου ιδιότητα. Ο εκάστοτε πρέσβης της Σλοβακίας στο
νησί διοργανώνει εδώ και χρόνια τις συναντήσεις των κομμάτων στο Λήδρα
Πάλας, συμμετείχα σε αυτές και εύχομαι σύντομα να επανενωθεί το νησί.
(από την εφημερίδα "Φιλελεύθερος")