Ενόψει της κατάληξης της μεγάλης μάχης για το Νότιο
Διάδρομο, αξίζει να θυμόμαστε ότι το αέριο που θα μεταφερθεί σε πρώτη φάση προς
την Ευρώπη, είτε με τον ΤΑΡ, είτε με το
Nabucco
αντιστοιχεί μόλις στο 2% των
συνολικών αναγκών της Γηραιάς Ηπείρου. Είναι δηλαδή μια ποσότητα πολύ μικρή
συγκριτικά με την έκταση που έχει δοθεί στο όλο θέμα. Τι είναι όμως αυτό που
προσδίδει μια κάπως μεγαλύτερη σημασία σε αυτό το 2%;
Καταρχήν έχουμε το γεγονός ότι εισέρχεται μια νέα πηγή
προμήθειας, το Αζερμπαϊτζάν, στην ευρωπαϊκή αγορά. Μπορεί οι ποσότητες να είναι
μικρές αρχικά, αλλά στο απώτερο μέλλον προβλέπεται να αυξηθούν σημαντικά, ιδίως
αν συμμετάσχουν και άλλοι παραγωγοί, όπως το Ιράκ ή ακόμα και το Τουρκμενιστάν
με τις δικές τους εξαγωγές. Ενδεχομένως, αυτή η προοπτική σήμερα φαντάζει
απομακρυσμένη, αλλά η Ε.Ε. γνωρίζει ότι «τρώγοντας έρχεται η όρεξη» και θέλει
να έχει έτοιμη μια βασική υποδομή.
Επίσης, τα 10 δις. κ.μ. που θα παράσχει στην Ευρώπη ο
Nabucco
ή
ο ΤΑΡ θα καλύψουν τις ανάγκες ορισμένων αποκλεισμένων μέχρι σήμερα αγορών, οι
οποίες βασίζονται αποκλειστικά στο ρωσικό αέριο (Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουγγαρία)
ή δεν διαθέτουν καθόλου πρόσβαση στο αέριο (Αλβανία). Η δυνατότητα αυτή
προβλέπεται να επεκταθεί ακόμα περισσότερο μέσω των διακλαδώσεων που ενδέχεται
να κατασκευαστούν στο μέλλον κατά μήκος του βασικού αγωγού, όποιος και αν είναι
αυτός. Ως γνωστόν, τόσο η Ε.Ε. όσο και η Ουάσιγκτον επιθυμούν διακαώς την
απεξάρτηση των βαλκανικών κρατών από το ρωσικό αέριο και για αυτό το λόγο
στηρίζουν και τους δύο υποψήφιους αγωγούς, αναβαθμίζοντας έτσι την γεωπολιτική
τους σημασία πέρα από το αυστηρά οικονομικό κριτήριο.
Ένα ακόμα θετικό στοιχείο του Νοτίου Διαδρόμου είναι ότι
χαρακτηρίζεται από μεγάλο βαθμό ασφάλειας και οι υποψήφιοι αγωγοί δεν περνούν
από επικίνδυνες περιοχές για να μεταφέρουν το αέριο στους πελάτες τους. Ακόμα
και ο
Trans
Anatolian,
όμως, που περνά από την Τουρκία χαρακτηρίζεται από υψηλότερη ασφάλεια σε
σύγκριση με άλλους αγωγούς στη Μέση Ανατολή που κινδυνεύουν διαρκώς από τις
εξεγέρσεις και τρομοκρατικές ενέργειες (βλέπε Αίγυπτο, Λιβύη κτλ).
Τέλος, ο Νότιος Διάδρομος ενισχύει σημαντικά τις σχέσεις του
Αζερμπαϊτζάν και εν μέρει και της Τουρκίας με την Ε.Ε., εξυπηρετώντας έτσι την
εξωτερική πολιτική της Ευρώπης.
Βλέπουμε λοιπόν ότι ο Νότιος Διάδρομος δεν προβλέπεται να
λύσει το ενεργειακό πρόβλημα της Ευρώπης, αλλά έχει την δική του ξεχωριστή
σημασία σε περιφερειακό επίπεδο, γεγονός που αναγνωρίζει τόσο η Δύση, όσο και η
Μόσχα.