Αποτελεί πλέον κοινή διαπίστωση
ότι οι ΑΠΕ θα πρέπει να καταλάβουν ένα διαρκώς μεγαλύτερο ποσοστό του
ενεργειακού ισοζυγίου κάθε κράτους-μέλους της Ε.Ε., από τη στιγμή που η
Κλιματική Αλλαγή έχει αναδειχθεί σε καθοριστικό παράγοντα στην διαμόρφωση της
ενεργειακής στρατηγικής. Η αναγνώριση της Κλιματικής Αλλαγής στα τέλη του αιώνα
και ο υπολογισμός του περιβαλλοντικού κόστους παραγωγής ενέργειας από ρυπογόνες
βιομηχανίες, ισχυροποίησε το ενδιαφέρον για τις ΑΠΕ. Η αξιοποίησή τους έπαυσε
να είναι περιθωριακή ενασχόληση και δήθεν ευαισθησία για το περιβάλλον, και
αποτέλεσε πλέον μέρος της πολιτικής ατζέντας.
Οι ΑΠΕ δεν μπορούν ν’
αξιοποιηθούν στην ίδια έκταση απ’ όλες τις χώρες και η επιτυχία ή μη της
εκμετάλλευσης τους εξαρτάται από το φυσικό ανάγλυφο της κάθε μίας, την ισχύ της
ηλιακής ακτινοβολίας, την περιοδικότητα και ένταση των ανέμων και άλλους
παράγοντες. Η Ελλάδα σε σύγκριση με πολλές άλλες χώρες είναι ιδιαίτερα
προικισμένη στους τομείς αυτούς γιατί συνδυάζει εξαιρετικά υψηλό δυναμικό σχεδόν σε όλες τις μορφές,
συμπεριλαμβανομένης της ηλιακής και αιολικής ενέργειας, γεωθερμίας, βιομάζας
και υδροηλεκτρικής. Παρά το γεγονός ότι η χώρα μας από τα τέλη της δεκαετίας
του 1970 πρωτοστάτησε στην ανάπτυξη των ΑΠΕ με το πρώτο αιολικό πάρκο στην
Ευρώπη να κατασκευάζεται στην Κύθνο (1982) και το μεγαλύτερο φωτοβολταϊκό πάρκο
(1984) και παρόλο που διαθέτει μια πρωτιά στα ηλιακά θερμικά αφού η Ελλάδα
σήμερα διαθέτει μία από τις πλέον ανεπτυγμένες αγορές ηλιακών θερμοσιφώνων στον
κόσμο με εγκατεστημένα 3,5 εκατ. τ.μ., οι διαδοχικές κυβερνήσεις ουδέποτε τις
αναγνώρισαν ως ένα ρεαλιστικό στόχο και ουδέποτε τις ενέταξαν στον βασικό
ενεργειακό σχεδιασμό της χώρας.
Σήμερα τα πράγματα δείχνουν να
αλλάζουν αφού η νέα κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ εξελέγη με πλατφόρμα την Πράσινη Ανάπτυξη,
όπου οι ΑΠΕ αποτελούν ακρογωνιαίο λίθο. Ενώ σήμερα οι ΑΠΕ καλύπτουν κάτι
λιγότερο του 5,0% της πρωτογενούς παραγωγής ενέργειας με εγκατεστημένη ισχύ 1,300
MW για παραγωγή ηλεκτρισμού,
η κάλυψη του συμβατικού στόχου του 20% μέχρι το 2020 απαιτεί την εγκατάσταση επιπλέον
12,0 – 15,0
GW. Κυρίως
όμως προϋποθέτει μία ριζική αλλαγή του υφιστάμενου νομικού πλαισίου και κυρίως
αλλαγή νοοτροπίας και πρακτικών σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης και
αποκεντρωμένων υπηρεσιών.
Η πολυδαίδαλη και βλακώδης εν
πολλοίς αδειοδοτική διαδικασία που ακολουθήθηκε μέχρι σήμερα αποτελεί
πραγματική τροχοπέδη. Θα πρέπει να απλοποιηθεί το όλο γραφειοκρατικό σύστημα
και μία ιδέα θα ήτο να μειωθούν κατά 60% σε όγκο οι 3.000 σελίδες νόμων,
διαταγμάτων, τροπολογιών κ.λπ. που προσδίδουν στις ΑΠΕ αποτρεπτική επενδυτική
ισχύ. Αλλά και το χωροταξικό θα πρέπει να αλλάξει άρδην με μία προσέγγιση
bottom-
down, δηλαδή την προέγκριση
συγκεκριμένων περιοχών από το κράτος και της πλήρους απαλλαγής τους από
περιβαλλοντικές και άλλες δεσμεύσεις.
Το εάν τελικά θα επιτευχθεί ή όχι
ο στόχος του 20% για το 2020 πιστεύουμε ότι δεν έχει τόσο μεγάλη σημασία όσο η
ανάγκη δημιουργίας κατάλληλων συνθηκών που θα επιτρέψουν την αξιοποίηση του
ανανεώσιμου ενεργειακού δυναμικού της χώρας και την διαφοροποίηση του
ισοζυγίου, με αισθητή μείωση του ποσοστού των στερεών καυσίμων και
υδρογονανθράκων. Πρόκειται για μια σημαντική ευκαιρία που έχει η νέα κυβέρνηση
στα χέρια της και η οποία δεν πρέπει να χαθεί.