Για μια χαμένη ευκαιρία για την παγκόσμια οικονομία, η οποία
δεν εκμεταλλεύθηκε τις χαμηλές τιμές του πετρελαίου κατά το διάστημα 2014-2016,
κάνει λόγο η γαλλική εφημερίδα «Le Monde» η οποία επικαλείται τα στοιχεία της
Παγκόσμιας Τράπεζας.
Σύμφωνα με την έκθεση της τράπεζας για την παγκόσμια
οικονομία, πρόκειται για «ένα από τα σημαντικότερα μαθήματα της σύγχρονης
ιστορίας, το οποίο δεν είχε τελικά την αναμενόμενη επίδραση στην παγκόσμια
ανάπτυξη και κατέστη τελικά μια χαμένη ευκαιρία για τις μεταρρυθμίσεις που
μπορούσαν να γίνουν σε κάποιες χώρες».
Όπως είναι γνωστό, κατά τη συγκεκριμένη περίοδο, το
πετρέλαιο κατέγραψε πτωτική πορεία διακόπτοντας το ράλι που είχε ξεκινήσει από
το 2003 με αποτέλεσμα το πετρέλαιο να φθάσει και κάτω από τα 30 δολάρια το
βαρέλι (π.χ το Φεβρουάριο του 2016) και να μην θυμίζει τίποτα από τις ένδοξες
εποχές των 120 δολαρίων (π.χ την άνοιξη του 2011).
Όσον αφορά στην επίδραση που είχε η χαμηλή τιμή του
πετρελαίου στην παγκόσμια οικονομία, το αναμενόμενο αποτέλεσμα θα ήταν το φθηνό
πετρέλαιο να ενισχύσει την ανάπτυξη: η μαζική μεταφορά εσόδων από τις χώρες που
εξάγουν στις χώρες που εισάγουν λειτουργεί παραδοσιακά ευνοϊκά στην παγκόσμια
ζήτηση καθώς οι πρώτες έχουν μικρότερη ροπή για κατανάλωση.
Το 2014 είχε επικρατήσει η εκτίμηση ότι μία πτώση της τάξης
του 50% στις τιμές θα μπορούσε να οδηγήσει σε άνοδο κατά 0,8% του παγκόσμιου
ΑΕΠ. «Ωστόσο, τίποτα από αυτά δεν συνέβη», σημειώνει η αναφορά και προσθέτει
ότι «η παγκόσμια ανάπτυξη περιορίστηκε κατά 2,8% το 2014 και 2015 και κατά 2,4%
το 2016».
Η εξέλιξη μπορεί να αποδοθεί σε πολλούς παράγοντες. Στις
Ηνωμένες Πολιτείες, τα κέρδη σε όρους κατανάλωσης αντισταθμίστηκαν από μια
πτώση στις επενδύσεις η οποία ήταν απρόσμενης έκτασης για τον κλάδο της
ενέργειας. Η κατάρρευση των τιμών τροφοδότησε αποπληθωριστικές τάσεις στις
αναπτυγμένες χώρες. Η θέση των κεντρικών τραπεζών ήταν ακόμη πιο δύσκολη καθώς
δεν διέθεταν πλέον περιθώρια για να μειώσουν τα επιτόκιά τους.
Λιγότερο έντονη ήταν η επίδραση στην Κίνα, η οποία είναι η
δεύτερη χώρα σε εξαγωγές παγκοσμίως. Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι η
χώρα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον άνθρακα ο οποίος συμμετέχει κατά 65% στο
ενεργειακό της μείγμα.
Στις αναδυόμενες οικονομίες, η πτώση της τιμής επηρέασε λίγο
τα νοικοκυριά και χρησιμοποιήθηκε ως δικαιολογία για να μειωθούν ή να
καταργηθούν οι επιδοτήσεις στα καύσιμα, κάτι που συνέβη στην Ινδία, την Αίγυπτο
και το Μαρόκο.
Το σοκ ήταν
μεγαλύτερο για τις χώρες που εξάγουν
Η χαμηλή τιμή επέτρεψε σε κάποια κράτη όπως είναι η Ινδία να
βελτιώσουν τα δημοσιονομικά τους, ανάφερε η Franziska Ohnsorge, η οποία
αποτελεί και τη βασική συντάκτρια της έκθεσης. Όσον αφορά όμως στις χώρες που
εξάγουν, το σοκ ήταν πολύ πιο μαζικό από το αναμενόμενο. Πάνω από το 70% από
αυτές είδαν να επιβραδύνεται η ανάπτυξη ενώ το ίδιο συνέβη και με τις δημόσιες
επενδύσεις και την κατανάλωση. Αντιπροσωπευτικά παραδείγματα αποτελούν η Ρωσία,
η Νιγηρία, η Βενεζουέλα και η Ανγκόλα. Τα ταμεία του δημοσίου άδειασαν ενώ
μειώθηκαν και τα συναλλαγματικά αποθέματα.
Οι πιο πλούσιες χώρες οι οποίες βασίζονταν στις εξαγωγές
πετρελαίου όπως ήταν η Σαουδική Αραβία, αναγκάστηκαν να αναζητήσουν
διαφορετικές πηγές εσόδων και να αλλάξουν τη στρατηγική τους.
«Αυτή τη στιγμή έχουν
γίνει κάποια βήματα αλλά μένει ακόμη αρκετός δρόμος», εκτιμά η κυρία Ohnsorge
ενώ η τράπεζα εκτιμά ότι η εποχή όπου η τιμή του βαρελιού έφθανε τα 100 δολάρια
έχει παρέλθει. «Αυτό επιβάλει στις χώρες που εξάγουν να εντατικοποιήσουν τις
δομικές αλλαγές προκειμένου να αυξήσουν τις πηγές εσόδων τους, να διευρύνουν
την οικονομική τους βάση και να διαφοροποιήσουν την οικονομία τους».
(Πηγή: insider.gr)