Κερδοσκοπία και Αβεβαιότητα Διατηρούν τις Τιμές των Καυσίμων σε Υψηλά Επίπεδα

Για μια ακόμη φορά το τελευταίο διάστημα διατυπώνεται από πολλούς καταναλωτές η κλασσική απορία ως προς τις ισχύουσες τιμές των καυσίμων στην εσωτερική αγορά. Η εύλογη απορία συνίσταται στο ερώτημα γιατί οι τιμές της βενζίνης και των άλλων προϊόντων παραμένουν σε σχετικά υψηλά επίπεδα ενώ παρατηρείται ραγδαία πτώση στις διεθνείς τιμές του αργού. Η απάντηση δεν μπορεί να είναι απλή όπως ασφαλώς δεν είναι μονοδιάστατη η διαδικασία διαμόρφωσης των τιμών σε διεθνές και άλλα και σε τοπικό επίπεδο. Υπάρχει πληθώρα παραγόντων που υπεισέρχονται στη διαμόρφωση των τελικών τιμών κατανάλωσης όπου βασικό ρόλο έχουν ασφαλώς οι διεθνείς τιμές, τα περιθώρια των διυλιστηρίων και των εταιρειών εμπορίας και κυρίως η φορολογία, η οποία στην Ελλάδα ευθύνεται σχεδόν για το 64.0% του τελικού κόστους που πληρώνει ο καταναλωτής!

Είναι γεγονός ότι από τον Ιούλιο του 2014 η μέση τιμή του αργού Brent, το διεθνές benchmark που καθορίζει τις τιμές στην Ευρώπη, έχει υποχωρήσει κατά 50% με μέση τιμή το Α’ εξάμηνο του 2015 να αγγίζει τα $60 το βαρέλι (από $115 που ήτο τον Ιούλιο του 2014). Όμως τις τελευταίες 6 εβδομάδες η τιμή έχει υποχωρήσει περεταίρω, κάτω από τα $50 το βαρέλι με το Brent την εβδομάδα που πέρασε και κινείται γύρω στα $44-$46 το βαρέλι. Είναι αυτονόητο ότι τα διυλιστήρια τα οποία προμηθεύονται βάσει μακροχρόνιων συμβολαίων δεν κλείνουν τις προμήθειες τους στις τρέχουσες τιμές αλλά βάσει των τιμών Platts Μεσογείου, όπως αυτές που ίσχυαν το Β’ τρίμηνο του 2015 και κυμάνθηκαν κατά μέσο όρο στα $63 το βαρέλι. Άρα οι τρέχουσες αυξομειώσεις των διεθνών τιμών ναι μεν επηρεάζουν τις εξελίξεις στη διεθνή αγορά και τις επενδύσεις στον τομέα των ερευνών δεν καθορίζουν όμως επ’ ουδενί το τιμολογιακό σύστημα των εγχώριων ή άλλων διυλιστηρίων στην Ευρώπη.

Σε ότι αφορά τις τιμές στην εγχώρια αγορά αξίζει να αναφερθούμε στα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και Κατανάλωσης τα οποία είναι λίαν διαφωτιστικά για τους παράγοντες που υπεισέρχονται στην διαμόρφωση της τιμής. Πιο συγκεκριμένα αναφορικά με την τιμή εκ διυληστηρίου για την Πέμπτη 20/8/2015 αυτή διαμορφώθηκε στα 0,4155€ ανά λίτρο. Σε σχέση με την τιμή διυλιστηρίου της προηγούμενης εβδομάδας (13/8/2015) σημειώθηκε μείωση κατά 0,0083€ ανά λίτρο (0,8 λεπτά). Οι φόροι, τα τέλη και οι λοιπές επιβαρύνσεις αντιστοιχούν σε 0,9607€ ανά λίτρο.

Η μέση τιμή λιανικής της απλής αμόλυβδης βενζίνης 95 οκτανίων για την Παρασκευή 21/08/2015 διαμορφώθηκε στα 1,498 € ανά λίτρο. Σε σχέση με την τιμή της προηγούμενης εβδομάδας (14/08/2015) σημειώθηκε μείωση κατά 0,015€ ανά λίτρο (12,2 λεπτά) ενώ η τελική τιμή λιανικής διαμορφώνεται από την τιμή διυλιστηρίου κατά 27,8% από τους φόρους (σταθερούς και μεταβλητούς) κατά 64,1% και από τα εκτιμώμενα περιθώρια των εταιρειών εμπορίας, των μεταφορέων υγρών καυσίμων και των πρατηρίων κατά 8,1%. Ο δε μέσος όρος της χονδρικής τιμής πώλησης της απλής αμόλυβδης βενζίνης 95 οκτανίων από τις εταιρείες εμπορίας πετρελαιοειδών για την Παρασκευή 21/08/2015 ήταν 1,402€ ανά λίτρο.

Η εξέλιξη των διεθνών τιμών Platts ( HCIF/ MED), των τιμών διυλιστηρίου και των τιμών λιανικής της απλής αμόλυβδης βενζίνης 95 οκτ., καθώς και των αντίστοιχων ενδεικτικών περιθωρίων εμπορίας για το διάστημα των τελευταίων 12 μηνών παρουσιάζονται στο ακόλουθο διάγραμμα:

Εν τω μεταξύ η Πανελλήνια Ομοσπονδία Πρατηριούχων Εμπόρων Καυσίμων (Π.Ο.Π.Ε.Κ) με αφορμή τον θόρυβο για το αν οι τιμές των καυσίμων στην Ελλάδα ακολουθούν την πτωτική πορεία των τιμών του αργού πετρελαίου Brent,επισημαίνει ότι «τα πρατήρια υγρών καυσίμων διαμορφώνουν τις τιμές λιανικής ανάλογα με την τιμή χρέωσης (χονδρική) από την προμηθεύτρια Εταιρεία Εμπορίας προσθέτοντας το μικτό κέρδος του Πρατηρίου το οποίο κυμαίνεται κατά μ.ο. 4-5%. Οι δε τιμές χονδρικής των Εταιρειών Εμπορίας διαμορφώνονται ανάλογα, με βάση τις διυλιστηριακές τιμές προσθέτοντας και αυτές ένα εύλογο μικτό χονδρεμπορικό κέρδος».

Τούτων λεχθέντων το βασικό ερώτημα που πρέπει να απασχολεί τους καταναλωτές αλλά και τους προμηθευτές είναι ως προς τις προοπτικές διαμόρφωσης των διεθνών τιμών ακόμη χαμηλότερα, δηλαδή μεταξύ $20 και $30 το βαρέλι και καθήλωσης τους σε αυτά τα επίπεδα για μεγάλο διάστημα. Σε αυτή την περίπτωση και μόνο θα υπάρξει δυνατότητα περεταίρω ουσιαστικής μείωσης των τιμών καυσίμων στην εσωτερική αγορά. Δηλαδή μόνο εάν οι διεθνείς τιμές μειωθούν περεταίρω, και σταθεροποιηθούν για ένα μεγάλο διάστημα, δηλ. άνω των τριών μηνών, σε χαμηλά επίπεδα. Μία τέτοια εξέλιξη θα επιτρέψει στα διυλιστήρια, στην Ελλάδα και στις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, να προμηθευτούν αργό σε αρκετά χαμηλές τιμές τις οποίες μετά από ένα διάστημα θα μπορέσουν να μετακυλήσουν στους καταναλωτές.

Σε κάθε περίπτωση η οποιαδήποτε πτώση των τιμών του αργού στη διεθνή αγορά επηρεάζει τις διυλιστηριακές τιμές μόνο κατά 40% περίπου και ως εκ τούτου το ζητούμενο είναι αν το ποσοστό πτώσης των διεθνών τιμών του αργού πετρελαίου επηρεάζει αναλογικά τις καθαρές διυλιστηριακές τιμές, εκτός φόρων και τελών, ως αφετηρία διαμόρφωσης των τελικών τιμών λιανικής. Όμως με την τεράστια αβεβαιότητα και έντονη μεταβλητότητα που παρατηρείται στις διεθνείς τιμές τις τελευταίες εβδομάδες τα διυλιστήρια είναι πολύ προσεκτικά στη διαμόρφωση του προγράμματος παραγγελιών τους και των εισαγωγών αργού και άρα ιδιαίτερα επιφυλακτικά στην διαμόρφωση των περιθωρίων τους* και κατ’ επέκταση στις τιμές πώλησης στην πύλη των εγκαταστάσεων τους.

Ανακεφαλαιώνοντας θα πρέπει να παρατηρήσουμε ότι τόσο η τάση προς κερδοσκοπία στην εγχώρια αγορά, κυρίως από τις εταιρείες εμπορίας, τους διακινητές και τους πρατηριούχους όσο και η αβεβαιότητα που επικρατεί στην διεθνή αγορά και επηρεάζει τα περιθώρια των διυλιστηρίων, είναι οι βασικοί παράγοντες που διατηρούν σήμερα τις τιμές των καυσίμων σε υψηλά επίπεδα.