Το Μέλλον της Ευρώπης Ευρίσκεται στην Αμερική!

Μπορεί να ηχεί παράξενο και άκρως αντιφατικό αλλά όπως προκύπτει από τις πλέον πρόσφατες δηλώσεις του Σλοβάκου Επιτρόπου υπεύθυνου για τα θέματα Ενεργειακής Ένωσης, κ. Maros Sefcovic, η Ευρωπαϊκή Ένωση επιμένει να συμπεριληφθεί ολόκληρο κεφάλαιο για την Ενέργεια στην υπό διαμόρφωση εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ, γνωστή ως Διατλαντική Συμφωνία ( TTIP) με στόχο την απεξάρτηση και διαφοροποίηση της ενεργειακής τροφοδοσίας της Ευρώπης. Είναι προφανές ότι η συμπερίληψη ξεχωριστού κεφαλαίου στην εν λόγω συμφωνία ΗΠΑ-ΕΕ έχει αποκλειστικό στόχο την διευκόλυνση Αμερικανικών εξαγωγών φυσικού αερίου και πετρελαίου προς τις χώρες της ΕΕ αφού προβλέπεται ειδικό, και πλέον προνομιακό, φορολογικό και δασμολογικό καθεστώς.

Η συλλογιστική του Επιτρόπου Sefcovic και των περί αυτόν υψηλόβαθμων στελεχών της Ε. Επιτροπής συνοψίζεται στην άποψη ότι το ενεργειακό μέλλον της Ευρώπης ευρίσκεται στην Αμερική, και όχι στην εγγύτερη γεωγραφικά Ευρασία, ότι και αυτό θα εξασφαλισθεί με αθρόες εισαγωγές πετρελαίου (όποτε και εάν τελικά μπορέσουν οι ΗΠΑ να γίνουν πάλι πετρελαϊκή εξαγωγική δύναμη) και φυσικού αερίου. Με άλλα λόγια ο απώτερος στόχος είναι η αντικατάσταση των Ευρωπαϊκών προμηθειών πετρελαίου και φυσικού αερίου από τη Ρωσία και άλλες χώρες με αντίστοιχες από τις ΗΠΑ. Κάτι που ασφαλώς δεν συνιστά απεξάρτηση και διαφοροποίηση ενεργειακών πηγών, όπως διατείνεται ο πολυπράγμων κ. Sefcovic. Μάλιστα, όπως αποκαλύπτει προχθεσινό δημοσίευμα της Wall Street Journal, είναι ο κ. Sefcovic που σπεύδει για να συμπεριληφθεί σχετική πρόβλεψη στην συμφωνία TTIP και όχι τόσο η κυβέρνηση των ΗΠΑ η οποία έχει επιφυλάξεις. «Πιστεύουμε ότι το ενεργειακό κεφάλαιο στην συμφωνία TTIP θα αποτελέσει μία σημαντική συνεισφορά στην εξασφάλιση ενεργειακής ασφάλειας στην Ευρώπη και ότι θα είναι προς αμοιβαίο όφελος», δήλωσε ο κ. Sefcovic.

Όμως το όραμα του ενεργειακού τσάρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, (ο οποίος με την απροκάλυπτη και επιπόλαιη συμπεριφορά του έχει επισκιάσει τον Επίτροπο για θέματα ενέργειας Ισπανό Miguel Arias Canete που δείχνει ιδιαίτερα ενοχλημένος το τελευταίο διάστημα) δε φαίνεται να συμβαδίζει με την ενεργειακή πραγματικότητα, και αυτό ίσως εξηγεί γιατί η κυβέρνηση των ΗΠΑ, μέσω του υπουργού ενέργειας κ. Moniz, έχει σοβαρές επιφυλάξεις για το εάν η συμφωνία TTIP πρέπει να δώσει έμφαση στο ενεργειακό εμπόριο. Και ο λόγος δεν είναι άλλος από το γεγονός ότι σήμερα οι ΗΠΑ δεν πραγματοποιούν εξαγωγές φυσικού αερίου, μέσω αγωγών ή LNG προς την Ευρώπη ή προς οποιαδήποτε άλλον, αφού το χρησιμοποιούν όλο για ίδια κατανάλωση. Το ίδιο συμβαίνει και με το πετρέλαιο όπου οι ΗΠΑ εισάγουν 9.0 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, δηλαδή σχεδόν το 50% της συνολικής τους κατανάλωσης, που το 2014 ξεπέρασε τα 19.0 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα. Είναι γεγονός ότι η εγχώρια παραγωγή των ΗΠΑ έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια ως αποτέλεσμα της αξιοποίησης των μη συμβατικών αποθεμάτων, δηλαδή του tight oil και shale oil, όμως απέχουν πολύ από το να καταστούν ενεργειακά ανεξάρτητες, πόσω μάλλον να εξαγάγουν πετρέλαιο. Βέβαια, προ του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου οι ΗΠΑ, ήσαν από τους βασικούς προμηθευτές πετρελαίου της Ευρώπης. Μία κατάσταση που άλλαξε άρδην μετά τον πόλεμο με τη Μέση Ανατολή και τη Ρωσία να αναδεικνύονται ως οι κύριοι προμηθευτές πετρελαίου και φυσικού αερίου για τις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες.

Όπως παρατηρούν υψηλόβαθμα στελέχη Ευρωπαϊκών ενεργειακών εταιρειών η σπουδή του Σλοβάκου Επιτρόπου να αναδείξει τις ΗΠΑ ως βασικό ενεργειακό προμηθευτή της Ευρώπης αποβλέπει αποκλειστικά και μόνο στην προσωπική του προβολή και στην επιθυμία του να αναδειχθεί ως ο βασικός συνομιλητής της Αμερικής στην Ευρώπη για θέματα ενέργειας. Διότι ούτε μετά την πάροδο δέκα ετών οι ΗΠΑ θα έχουν την δυνατότητα υπολογίσιμων εξαγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου προς την Ευρώπη και αυτό υπό την προϋπόθεση ότι θα συνεχίσουν να αυξάνουν την εγχώρια παραγωγή τους. Ναι μεν οι ΗΠΑ από τις αρχές του 2016 αναμένεται ότι θα ξεκινήσουν εξαγωγές φυσικού αερίου σε υγροποιημένη μορφή ( LNG) από τη μονάδα της εταιρείας Cheniere στην Λουιζιάνα αλλά όλες οι ποσότητες έχουν ήδη προπωληθεί σε πελάτες σε Κίνα και Ιαπωνία, όπου οι τιμές είναι αρκετά υψηλότερες από αυτές της Ευρώπης (βλέπε γραφική παράσταση). Σύμφωνα με στοιχεία του Department of Energy ( DOE) έχει αδειοδοτηθεί η κατασκευή έξι (6) εξαγωγικών μονάδων LNG στις ΗΠΑ οι οποίες, όταν θα τεθούν όλες μαζί σε λειτουργία από το 2022 και μετά μεταξύ τους θα μπορούν να παράγουν 8.61 δισεκατομμύρια κυβικούς πόδες αερίου ( bcf) ή 240 εκατομμύρια κυβικά μέτρα την ημέρα, δηλαδή περίπου 83.0 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα το χρόνο. Όμως η παραγωγή αυτή δεν είναι εγγυημένη αφού παράλληλα αυξάνονται οι καταναλωτικές ενέργειες των ΗΠΑ, ενώ λόγω υψηλότερων τιμών στη λεκάνη του Ειρηνικού το συντριπτικά μεγαλύτερο ποσοστό των εξαγωγών θα κατευθύνεται στη ΝΑ Ασία.

Είναι προφανές ότι τα αμείλικτα θεμελιώδη νούμερα της ενεργειακής αγοράς δεν βοηθούν τον φιλόδοξο Maros Sefcovic ο οποίος υπό την ευκαιριακή σημαία της Ενεργειακής Ένωσης ( Energy Union) προσπαθεί να αναδειχθεί ως ο ρυθμιστής της Ευρωπαϊκής ενεργειακής αγοράς. Όπως παρατηρούν πλέον αρκετά υψηλόβαθμα στελέχη της Ευρωπαϊκής ενεργειακής αγοράς με άμεση γνώση του αντικειμένου, το Energy Union δεν έχει να προσφέρει τίποτα το νέο στο Ευρωπαϊκό κατασκεύασμα από την στιγμή που έχει τεθεί σε λειτουργία, η εσωτερική αγορά ( internal market) η οποία καλύπτει πλήρως την δημιουργία και λειτουργία μίας ανταγωνιστικής και πλήρως διασυνδεμένης αγοράς ενέργειας σε όλη την Ευρώπη.

Αλλά ακόμη και εάν υποθέσουμε ότι όλες οι μελλοντικές διαθέσιμες εξαγωγές φυσικού αερίου των ΗΠΑ αίφνης κατευθύνοντο προς την Ευρώπη, αυτές στην καλύτερη περίπτωση θα μπορούσαν να καλύψουν μόνο το 10% των αναγκών προμήθειας. Το υπόλοιπο θα έπρεπε να εξασφαλισθεί από τρίτες χώρες όπως η Ρωσία, η Νορβηγία, η Αλγερία και εν μέρει από την εγχώρια Ευρωπαϊκή παραγωγή. Για αυτό εάν ο κ. Sefcovic πιστεύει πράγματι στην περαιτέρω διαφοροποίηση της ενεργειακής προμήθειας για λόγους ασφάλειας, τότε μαζί με τις πιθανές και περιορισμένες Αμερικανικές εξαγωγές LNG θα πρέπει να συμπεριλάβει σημαντικές εισαγωγές από άλλες χώρες, μη αποκλειόμενης της Ρωσίας, και όχι με λεκτικές ακροβασίες να προσπαθεί να προδιαγράψει ένα Αμερικανικό ενεργειακό μέλλον για την Ευρώπη. Γιατί απλούστατα το ενεργειακό μέλλον της Ευρώπης θα βασιστεί στην ίδια και τις χώρες μέλη της και στις γειτονικές με την Ευρώπη χώρες και όχι σε υπερατλαντικές δυνάμεις. Τόσο ο Β’ Παγκόσμιος πόλεμος όσο και ο Ψυχρός πόλεμος έχουν προ πολλού λήξει και περάσει οριστικά στις ιστορικές καλένδες.