Ποιες Κατηγορίες Σχεδιάζει να Απαγγείλει η Κομισιόν στην Gazprom - Ακόμη και Πάνω Από 10 Δις το Πιθανό Πρόστιμο

Τη στιγμή που ο «ισχυρός ανήρ» της Gazprom ερχόταν στην Αθήνα για τον Greek Stream, όπως αποκαλείται η επέκταση του Turkish Stream στη χώρα μας, η Wall Street Journal με δημοσίευμά της αποκάλυπτε ότι η Κομισιόν είναι έτοιμη να ξεκινήσει, ακόμη και σήμερα, Τετάρτη, επίσημη καταγγελία κατά του ρωσικού ενεργειακού κολοσσού για παραβίαση των κανόνων ανταγωνισμού της ΕΕ. Ενώ οι σχέσεις της Ρωσίας με τη Δύση είναι τεταμένες λόγω της κρίσης στην Ουκρανία, μία τέτοια εξέλιξη αναμένεται να οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερη επιδείνωση.

Υπενθυμίζεται ότι η έρευνα της Κομισιόν ξεκίνησε το 2012 αναφορικά με επιχειρηματικές πρακτικές της Gazprom σε ορισμένες χώρες της ανατολικής και της νότιας Ευρώπης. Στόχος ήταν να εξετασθεί το κατά πόσο η Gazprom εκμεταλλεύεται την κυρίαρχη θέση που έχει στις αγορές φυσικού αερίου των συγκεκριμένων χωρών.

Σήμερα, Τετάρτη, στη συνεδρίαση της Κομισιόν, η αρμόδια Ευρωπαία Επίτροπος για θέματα Ανταγωνισμού, Margethe Vestager, εμφανίζεται αποφασισμένη να προωθήσει με ταχείς ρυθμούς την υπόθεση. Η υπόθεση έρχεται μόλις μία εβδομάδα μετά την εκκίνηση ανάλογης διαδικασίας εκ μέρους της Κομισιόν κατά της Google.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει την «μη ορθή» πρακτική του ομίλου σε τρεις τομείς:

1) Εάν η Gazprom δεν επιτρέπει σε κάποιες χώρες να επανεξάγουν το φυσικό αέριο που αγοράζουν από την ίδια,

2) Κατά πόσο ο όμιλος έχει «συνδέσει» τα συμβόλαια που υπογράφει με κάποια κράτη, με άλλα projects όπως για παράδειγμα η κατασκευή αγωγών μεταφοράς φυσικού αερίου και

3) Κατά πόσο είναι σύννομη η πρακτική τιμολόγησης βάσει των διεθνών τιμών πετρελαίου, που εφαρμόζει ο όμιλος.

Η Gazprom ανακοίνωσε ότι δεν μπορεί να σχολιάσει τίποτα «πριν παραλάβει οποιοδήποτε έγγραφο» εκ μέρους της Κομισιόν. Αλλά και εκπρόσωπος της Κομισιόν αρνήθηκε να προβεί σε οποιοδήποτε σχόλιο, αναφέρουν οι New York Times.

Μετά την έρευνα, ωστόσο, Gazprom και Ευρωπαϊκή Επιτροπή διεξήγαγαν συνομιλίες για την εξεύρεση συμβιβασμού. Οι δύο πλευρές είχαν φτάσει κοντά σε συμφωνία όσον αφορά τα δύο πρώτα σημεία, πριν την κατάρρευση των συνομιλιών λίγο μετά την προσάρτηση της Κριμαίας στην Ρωσία, τον Μάρτιο του 2014, όπως δηλώνουν πηγές που έχουν γνώση της έρευνας της Κομισιόν. Ωστόσο, όσον αφορά το θέμα της τιμολόγησης με βάση την τιμή του πετρελαίου, η καταγγελία δεν φαίνεται να έχει προχωρήσει αναλόγως, καθώς αντίστοιχη πρακτική ακολουθούν και άλλες εταιρείες φυσικού αερίου. Οι ειδικοί αμφιβάλλουν κατά πόσον η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα μπορούσε να στηρίξει κατηγορίες κατά της Gazprom για το θέμα αυτό.

Αν και πηγή που έχει γνώση του θέματος της προσφυγής, δεν ανέφεραν στην Wall Street Journal ποιες είναι οι πιθανές καταγγελίες που αναμένεται να απαγγείλει στην ρωσική εταιρεία η Κομισιόν. Σύμφωνα με την εν λόγω πηγή, οι κατηγορίες θα μπορούσαν να επικεντρωθούν μόνο σε μέρος της αρχικής έρευνας που αφορά και τις οκτώ χώρες που ήταν το αντικείμενό της. Μία τέτοια εξέλιξη μπορεί να περιορίσει το ύψος του πιθανού προστίμου σε βάρος της Gazprom.

Η επίσημη απαγγελία κατηγοριών δεν αποκλείει, ωστόσο, το ενδεχόμενο να υπάρξει συμβιβασμός με τη ρωσική εταιρεία. Άλλωστε, η Gazprom ήταν θετική απέναντι σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο πριν την περυσινή διακοπή των συνομιλιών, καθώς θέλει να αποφύγει ένα υψηλό πρόστιμο. Η Κομισιόν έχει την εξουσία να επιβάλει πρόστιμα ύψους έως 10% του παγκόσμιου τζίρου της ρωσικού κρατικού κολοσσού, αλλά και να υποχρεώσει την Gazprom σε αλλαγή του επιχειρηματικού της μοντέλου. Θεωρητικά, ένα πρόστιμο σε βάρος της θα μπορούσε να ξεπεράσει τα 10 δις ευρώ, αν και, όπως σημειώνουν οι New York Times, η Κομισιόν δεν έχει επιβάλει ποτέ τόσο αυστηρές ποινές.

Βάσει του κοινοτικού δικαίου, από τη στιγμή που θα αποσταλεί η λίστα ενστάσεων στην εναγόμενη εταιρεία, εκείνη έχει το δικαίωμα να απαντήσει μέσα σε 12 εβδομάδες, ενώ έχει το δικαίωμα να ζητήσει ακρόαση ώστε να υπερασπιστεί τη θέση της.

Η μεγαλύτερη ανησυχία της Gazprom, όπως τονίζουν οι New York Times, είναι το ενδεχόμενο να αναγκαστεί να δώσει χώρο σε ανταγωνιστές της σε αγορές τις οποίες σήμερα ελέγχει, εγκαταλείποντας πχ όρους συμβολαίων που επιτρέπουν στις εταιρείες κοινής ωφελείας των εκάστοτε χωρών να επαναπωλήσουν το αέριο που παίρνουν από τη Ρωσία. Ήδη η πρακτική αυτή εφαρμόζεται στην Ουκρανία από γειτονικές της χώρες, που είναι πελάτες της Gazprom, γεγονός που έχει προκαλέσει τη σφοδρή αντίδραση του Κρεμλίνου.

Σύμφωνα, πάντως, με τους Financial Times, η Επίτροπος Vestager έχει τονίσει από την πλευρά της, ότι η υπόθεση της Gazprom θα αντιμετωπιστεί ως εμπορικό και όχι ως πολιτικό ζήτημα.

Άλλη πηγή αναφέρει Wall Street Journal ότι ο ρωσικός κρατικός κολοσσός φυσικού αερίου ενημέρωσε την περασμένη εβδομάδα την Κομισιόν για την προθυμία της για συμβιβασμό, ωστόσο πρόσθεσε ότι από πέρυσι δεν έχουν υπάρξει επίσημες συνομιλίες.

Σύμφωνα με τον καθηγητή Alan Riley του City Law School του Λονδίνου, ειδικού σε ενεργειακά θέματα, η Gazprom έχει συμφέρον να επιδιώξει συμβιβασμό, καθώς μία νομική απόφαση εναντίον της, αλλά και η επιβολή ενός προστίμου, θα ήταν «αρκετά καταστροφικά από επιχειρηματικής απόψεως».

Ωστόσο, ο βρετανός ειδικός θεωρεί ότι πολιτικές σκοπιμότητες θα μπορούσαν να αποθαρρύνουν την Gazprom από την επίτευξη συμφωνίας, λόγω της άμεσης σχέσης της εταιρείας με το Κρεμλίνο. «Με οποιοδήποτε τρόπο κι αν τεθεί, θα θεωρηθεί ως ένα είδος υποχώρησης», σημειώνει ο Riley.