Ο Κάθετος Διάδρομος φυσικού αερίου, από το Αιγαίο ως τη Ρουμανία, έργο που ενδιαφέρει άμεσα την Ελλάδα, είναι ο ένας από τους τρεις Διαδρόμους που περιλαμβάνονται στο σχεδιασμό της πρωτοβουλίας
CESEC (
Central
East
South
European
Gas
Connectivity), την οποία προωθεί ταχύτατα η Κομισιόν.
Στόχος της πρωτοβουλίας, που έχει την εποπτεία του αρμόδιου Επίτροπου για την Ενεργειακή Ένωση Μάρος Σέφκοβιτς, είναι η ενοποίηση των αγορών φυσικού αερίου εννέα χωρών της Ε.Ε. που συμμετέχουν σε αυτήν. Προς το σκοπό αυτό σχεδιάζεται να υιοθετηθούν και να χρηματοδοτηθούν από το πακέτο Γιουνκέρ, με την εγγύηση της ΕΤΕπ και της
EBRD, περί τα 10-15 έργα υποδομών. Ο Κάθετος Διάδρομος, που ενδιαφέρει τη χώρα μας, περιλαμβάνει τον ελληνοβουλγαρικό αγωγό
IGB, την αντίστροφη ροή στην υφιστάμενη σύνδεση στο Σιδηρόκαστρο, την αναβάθμιση της Ρεβυθούσας, καθώς και τα δύο πλωτά τέρμιναλ
LNG, της ΔΕΠΑ και της
Gastrade
του ομίλου Κοπελούζος.
Πρόθεση της Κομισιόν είναι στους επόμενους μήνες οι ενδιάμεσες ομάδες εργασίας να έχουν προσδιορίσει τις προτάσεις τους για τα έργα, ώστε η Διοικούσα Επιτροπή της πρωτοβουλίας, που απαρτίζεται από τους αρμόδιους υπουργούς Ενέργειας των εννέα χωρών, στα τέλη Ιουνίου να καταλήξει στον κατάλογο των έργων, αλλά και σε ένα
road
mapγια τα μέτρα και τα βήματα που θα ακολουθηθούν, ώστε να ολοκληρωθεί με επιτυχία η συγκεκριμένη πρωτοβουλία.
Στην
CESEC συμμετέχουν η Ελλάδα, η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Κροατία, η Σλοβενία, η Αυστρία, η Ιταλία, η Ουγγαρία και η Σλοβακία. Η έναρξη για την προώθηση της πρωτοβουλίας αυτής έγινε στις 9 Φεβρουαρίου, στη Σόφια, όπου ο κ. Σέφκοβιτς ανακοίνωσε τους στόχους της, που συνοψίζονται, στην αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης από τυχόν ενδεχόμενη διακοπή της ροής φυσικού αερίου από τη Ρωσία από το 2019 και μετά, μέσω Ουκρανίας, καθώς και την κάλυψη των αναγκών των συγκεκριμένων χωρών.
Προς το σκοπό αυτό σχεδιάζεται η υλοποίηση περί των 15 συνολικά έργων υποδομών, ανάμεσα τους, διασυνδετήριοι αγωγοί, αλλά και έργα
LNG, προκειμένου να επιτευχθεί η ενοποίηση των αγορών φυσικού αερίου των εννέα χωρών του
CESEC, καθώς και η διαφοροποίηση των οδών και των πηγών προμήθειας. Επί της ουσίας, αυτό που επιδιώκεται είναι μια ένωση των δικτύων φυσικού αερίου των συγκεκριμένων χωρών. Ένωση η οποία στοχεύει να συμπεριλάβει και τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, μέσω μικρότερων διασυνδετήριων αγωγών.
Η
CESEC λειτουργεί σε τρία επίπεδα:
- Τις τρεις Ομάδες Εργασίας, στις οποίες συμμετέχουν εκπρόσωποι των εννέα χωρών (από τα αρμόδια υπουργεία, Ρυθμιστές, Διαχειριστές Δικτύων, αλλά και κατασκευαστές) με αντικείμενο ισάριθμους πιθανούς Διαδρόμους. Τον Κάθετο Διάδρομο, από το Αιγαίο ως τη Ρουμανία, μέσω Βουλγαρίας. Το Διάδρομο από την Αδριατική, που αξιοποιεί το τέρμιναλ
LNG της Κροατίας και διακλαδώνεται Β.Α. ως την Ουγγαρία. Και τον Κεντρικό Διάδρομο, από τη Σλοβακία και την Αυστρία προς την Ουγγαρία και τη Ρουμανία. Και οι τρεις ομάδες λειτουργούν υπό τον
ENTSOG
και με την εποπτεία της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας της Κομισιόν.
- Τη Διοικητική Ομάδα, όπου παίρνουν μέρος ανώτερα στελέχη των κρατών που συμμετέχουν στην πρωτοβουλία.
- Και τη Διοικούσα Επιτροπή, που είναι σε επίπεδο των αρμόδιων υπουργών Ενέργειας.
Την προηγούμενη εβδομάδα συνεδρίασε στις Βρυξέλλες η ομάδα για τον Κάθετο Διάδρομο, στην οποία συμμετέχουν εκπρόσωποι από την Ελλάδα, τη Ρουμανία, την Ιταλία, τη Βουλγαρία, αλλά και την Ουκρανία, ως παρατηρητές. Από τη χώρα μας ήταν παρόντες εκπρόσωποι από το ΥΠΑΠΕΝ, τη γενική διεύθυνση στρατηγικών επενδύσεων του υπουργείου Οικονομίας, το ΔΕΣΦΑ, τη ΡΑΕ, καθώς και φορείς έργων. Στην πρώτη αυτή συνάντηση συζητήθηκαν και καταγράφηκαν προβλήματα που μπλοκάρουν την ανάπτυξη τέτοιων υποδομών, καθώς και οι δυνατότητες βελτιστοποίησης των υφιστάμενων δικτύων. Στον Κάθετο άξονα εντάσσεται και ο
TAP, για τον οποίο, όπως δηλώθηκε στη συνάντηση, δεν υφίσταται κανένα πρόβλημα και θα υλοποιηθεί χωρίς καμία καθυστέρηση. Να σημειωθεί ότι η Ελλάδα από το Φεβρουάριο ως το 2020 έχει ενταχθεί στις χώρες ενδιαφέροντος της
EBRD, στοιχείο που θεωρείται ότι «ξεκλειδώνει» τη στήριξη της Τράπεζας για τη χρηματοδότηση ελληνικού ενδιαφέροντος έργων.
Η συγκεκριμένη Ομάδα Εργασίας προγραμματίζεται να συνεδριάσει άλλες δύο φορές, στα τέλη Απριλίου και στα τέλη Μαΐου. Στις αρχές Μαΐου θα γίνει η πρώτη συνεδρίαση της Διοικούσας Επιτροπής, για να ακολουθήσει μία ακόμη συνάντηση, ως την τελική του Ιουνίου, οπότε θα επιλεγούν τα έργα και θα ανακοινωθεί το Πρόγραμμα Ενεργειών για να ολοκληρωθεί η
SECEC.