Κρυμμένο πίσω από το πιο γενναιόδωρο σύστημα παροχής κινήτρων, στην Ευρώπη, που υποστηρίζεται από την παροχή «πράσινων πιστώσεων» που οι βιομηχανικοί ρυπαντές είναι υποχρεωμένοι να αγοράσουν, υπάρχει ένα πλέγμα διαφθοράς και σκοτεινών συμφωνιών.
Σαν γιγάντιοι ακοίμητοι φρουροί, δεκάδες ανεμογεννήτριες ορθώνονται στις κορυφογραμμές του βουνού, κοντά στο Κορλεόνε, το διαβόητο άντρο της σικελικής Μαφίας. Ωστόσο, παρά τον ισχυρό άνεμο που αναδεύει τα φυλλώματα στα ελαιόδεντρα και τις συκιές, οι ανεμογεννήτριες παραμένουν αδρανείς για περισσότερο από ένα χρόνο.
Λίγο πιο δυτικά, κοντά στο λιμάνι του Τράπανι και στην αρχαία πόλη της Σαλαμίνας, που βρίσκεται πάνω σε λόφο, άλλα δύο αιολικά πάρκα παραμένουν, επίσης, αδρανή. Οι αρχές δίωξης της Μαφίας στη Σικελία αναζητούν τώρα τα πρόσωπα που ενέκριναν, κατασκεύασαν και πούλησαν αυτά τα έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τα οποία κατασκευάστηκαν με τη βοήθεια κρατικών επιδοτήσεων. Οι αρχές προσπαθούν να εντοπίσουν τα ίχνη που άφησε πίσω της η τελευταία απόπειρα του οργανωμένου εγκλήματος να εισχωρήσει στον κλάδο της παραγωγής ενέργειας. Οπως το έθεσε ένας αξιωματούχος: «Η Σικελία είναι ευλογημένη χάρη στον ήλιο και στον άνεμο, αλλά και καταραμένη εξαιτίας της Μαφίας».
Οι πολυεθνικές εταιρείες αρχίζουν να ανακαλύπτουν κάτι το οποίο είναι ευρέως γνωστό στους Ιταλούς επενδυτές: πως κρυμμένο πίσω από το πιο γενναιόδωρο σύστημα παροχής κινήτρων, στην Ευρώπη, που υποστηρίζεται από την παροχή «πράσινων πιστώσεων» που οι βιομηχανικοί ρυπαντές είναι υποχρεωμένοι να αγοράσουν, υπάρχει ένα πλέγμα διαφθοράς και σκοτεινών συμφωνιών.
Η Ροσάνα Ιντερλάντι, η οποία διορίστηκε, προσφάτως επικεφαλής της υπηρεσίας για την προστασία του περιβάλλοντος στη Σικελία, εξηγεί ότι οι κατασκευαστές έργων -τους οποίους η ίδια αποκαλεί κερδοσκόπους- προσελκύστηκαν, επίσης, από το δέλεαρ της νομοθεσίας που υποχρεώνει τον διαχειριστή του εθνικού δικτύου μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, της Ιταλίας, να πληρώνει τους ιδιοκτήτες των αιολικών πάρκων, ακόμη και αν εκείνοι δεν παράγουν ηλεκτρισμό. Ορισμένα αιολικά πάρκα δεν παρέχουν ενέργεια, λένε οι αξιωματούχοι, επειδή οι ιδιοκτήτες τους περιμένουν να συνδεθούν με το εθνικό δίκτυο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και την αναβάθμιση της καλωδιακής σύνδεσης της Σικελίας με την ηπειρωτική χώρα. Παρά την πληθώρα των έργων που εκτελούνται στη νότια Ιταλία, η χώρα κατατάσσεται χαμηλά σε όρους παραγωγής αιολικής ενέργειας. Η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας υποστηρίζει πως η αιολική ενέργεια στην Ιταλία παρήγαγε μόλις το 1,2% της συνολικής ηλεκτρικής ενέργειας το 2007, σε σύγκριση με το σχεδόν 20% στη Δανία και το 9,8% στην Ισπανία.
Τεχνικές αστοχίες
Ορισμένα αιολικά πάρκα στη Σικελία δεν είναι καλά κατασκευασμένα, όπως αυτό στην περιοχή Κορλεόνε το οποίο επιδοτείται από βιομήχανο. Η κα Ιντερλάντι υπολογίζει τον αριθμό των αιολικών πάρκων στη Σικελία στα 30 -αν και βιομηχανικές πηγές υποστηρίζουν πως είναι περισσότερα- τα οποία παράγουν συνολικά 600 ΜW. Aλλα 60 αιολικά πάρκα έχουν λάβει έγκριση για να παράγουν ακόμη 1.800 ΜW, ενώ 226 αιτήσεις για την παροχή αδειών λειτουργίας δεν πρόκειται να εγκριθούν, σύμφωνα με την ίδια. «Αρκετά!», εξανίσταται. «Πολλοί κερδοσκόποι κέρδισαν χρήματα με τις πλάτες της κυβέρνησης». Υπάρχει, επίσης, ένα ανερχόμενο κίνημα πολιτών και τοπικών δημάρχων οι οποίοι αντιτίθενται σε αυτό που θεωρούν ως λεηλασία του σαγηνευτικού τοπίου της Σικελίας. Στην πραγματικότητα, το πάγωμα της εκτέλεσης νέων έργων τέθηκε σε εφαρμογή επί ημερών του Σαλβατόρε Κουφάρο, του πρώην τοπικού κυβερνήτη, ο οποίος παραιτήθηκε, πριν από ένα έτος, για να διεκδικήσει την είσοδό του στην ιταλική βουλή. Μόλις δύο μήνες νωρίτερα, ο κ. Κουφάρο είχε καταδικαστεί από δικαστήριο του Παλέρμο, επειδή βοήθησε τη Μαφία σε μια υπόθεση που αφορούσε στον τομέα της δημόσιας υγείας. Καταδικάστηκε σε πενταετή φυλάκιση. Ο κ. Κουφάρο, ο οποίος είναι σήμερα βουλευτής, εφεσίβαλε την ετυμηγορία των δικαστών και η υπόθεση πρόκειται να αναψηλαφιστεί μέσα στον μήνα.
Ο άμεσος αντίκτυπος από το πάγωμα της εκτέλεσης νέων έργων ήταν να αυξηθεί κατακόρυφα η αξία των έργων που είχαν, ήδη, εγκριθεί. Στην ερώτηση αν γνωρίζει το πρόσωπο που κατάφερε να εξασφαλίσει όλες αυτές τις άδειες, η κα Ιντερλάντι παραπέμπει στον Βίτο Νικάστρι, έναν Σικελό κατασκευαστή ο οποίος αναφέρεται στα τοπικά Μέσα με το προσωνύμιο «ο Aρχοντας των Ανέμων», ο οποίος θεωρείται ως ο πιο επιτυχημένος. Οι Financial Times εντόπισαν τον κ. Νικάστρι στα κεντρικά γραφεία της επιχείρησής του Εoli Costru-zioni, που βρίσκονται δίπλα στο νεκροταφείο του Αλκάνο, μιας μικρής γραφικής κωμόπολης που ίδρυσαν Aραβες κατακτητές τον 9ο μ.Χ. αιώνα.
Ο κ. Νικάστρι παραδέχεται πως έχει κατασκευάσει την πλειονότητα των αιολικών πάρκων στη Σικελία, διευθετώντας όλα όσα αφορούν την εξασφάλιση της γης, τη χρηματοδότηση και τις επίσημες άδειες λειτουργίας. Μετά, πούλησε την κατασκευή των έργων στην IVPC, μια εταιρεία που ελέγχει ο Ορέστε Βιγκορίτο, ο οποίος είναι και ο πρόεδρος της ένωσης αιολικών πάρκων της Ιταλίας.
Συλλήψεις
Το όνομα του κ. Νικάστρο αναφέρθηκε στην εισαγγελική έρευνα που ολοκληρώθηκε με τη σύλληψη, τον Φεβρουάριο, οκτώ ατόμων, μεταξύ των οποίων τοπικοί αξιωματούχοι, επιχειρηματίες και ένα, φερόμενο, ηγετικό στέλεχος της Μαφίας στους οποίους ασκήθηκε δίωξη για διαφθορά που αφορούσε στη λειτουργία ενός αιολικού πάρκου, ωστόσο, δεν απαγγέλθηκαν κατηγορίες σε βάρος του.
Ο ίδιος παραδέχτηκε πως έγινε στόχος της εισαγγελικής έρευνας, αλλά αρνείται πως διέπραξε αδικήματα. Η IP έγινε η μεγαλύτερη εταιρεία αιολικών πάρκων στην Ιταλία μετά την εξαγορά, το 2007, έναντι 1,8 δισ. ευρώ, του χαρτοφυλακίου αιολικών πάρκων της Μaestrale, μεταξύ των οποίων και 5 πάρκα στη Σικελία, από την ιρλανδική Trinergy, που τα είχε αγοράσει από την IVPC. Για τον κ. Νικάστρι και άλλους Σικελούς κατασκευαστές, η αιολική ενέργεια είναι, πλέον, ξεπερασμένη καθώς η αγορά έχει σχεδόν κορεστεί.
Το μέλλον, ισχυρίζονται, βρίσκεται στην ηλιακή ενέργεια. Για του λόγου το αληθές, ο κ. Νικάστρι έχει ήδη υποβάλει αιτήσεις για την κατασκευή 9 μεγάλων εργοστασίων παραγωγής ενέργειας. Ωστόσο, η τοπική κυβέρνηση του Ραφαέλε Λομπάρντο προωθεί τώρα την εκτέλεση μικρών έργων για τα 5 εκατ. του πληθυσμού της Σικελίας, ώστε τα νοικοκυριά και οι εταιρείες να μπορούν να παράγουν τη δική τους αιολική και ηλιακή ενέργεια. Αυτή η στρατηγική αποτελεί, εν μέρει, μια απόπειρα να ελαχιστοποιηθεί η ανάμειξη της Μαφίας.
(Από την εφημερίδα ΗΜΕΡΗΣΙΑ/FINANCIAL TIMES, 9-10/05/2009)