Ως «μία από τις χειρότερες» συμφωνίες όλων των εποχών
χαρακτήρισε χθες τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης ο πρόεδρος
των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος ανακοίνωσε ότι δε θα προχωρήσει σε εκ νέου
επικύρωσή της.
Ο Τραμπ εξαπέλυσε κατηγορίες κατά της «ιρανικής
δικτατορίας», όπως τη χαρακτήρισε, ενώ προχώρησε δηλώνοντας ότι τη θεωρεί ως
έναν από τους βασικούς «υποστηρικτές της τρομοκρατίας» στον κόσμο.
«Η Τεχεράνη σπέρνει τον θάνατο, την καταστροφή και το χάος
σε ολόκληρο τον κόσμο» και «η επιθετικότητα της ιρανικής δικτατορίας
συνεχίζεται έως σήμερα» δήλωσε χαρκτηριστικά ο πρόεδρος των ΗΠΑ από τον Λευκό
Οίκο, ανακοινώνοντας ότι θα επιβληθούν «σκληρές κυρώσεις» σε βάρος των Φρουρών
της Επανάστασης του Ιράν.
Νωρίτερα, ωστόσο, ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών, Ρεξ
Τίλερσον, δήλωνε ότι, παρά την απόφαση Τραμπ για μη επικύρωση της συμφωνίας, «πρόθεσή
μας (σ.σ. των ΗΠΑ) είναι να παραμείνουμε εντός της συμφωνίας».
Μετά την απόφαση Τραμπ, το λόγο έχει το αμερικανικό Κογκρέσο,
του οποίου τα μέλη θα πρέπει, εντός 60 ημερών, να αποφασίσουν εάν θα επιβάλλουν
ή όχι εκ νέου τις κυρώσεις που είχαν αρθεί από το 2015.
Θύελλα διεθνών
αντιδράσεων
Παρόλο που ο Τραμπ διαβεβαίωσε, εν μέσω σφορδρής επίθεση
κατά του Ιράν, ότι οι ΗΠΑ δεν προτίθενται να αποσυρθούν προς το παρόν από τη
συμφωνία, η απόφαση για μη επικύρωση της συμφωνίας προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων
σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η ομιλία του Αμερικανού προέδρου προκάλεσε την έντονη
αντίδραση της Τεχεράνης. Οι ΗΠΑ «είναι πιο μόνες από ποτέ εναντίον του ιρανικού
λαού», σχολίασε ο
Ιρανός πρόεδρος Χασάν
Ροχανί. «Οι δηλώσεις (σ.σ. του Τραμπ) είναι ένα κουβάρι προσβολών και
αβάσιμων κατηγοριών», τόνισε ο Ροχανί. «Η συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα
δεν μπορεί να τροποποιηθεί, δεν μπορούμε να προσθέσουμε σε αυτή ούτε ένα άρθρο
ούτε μια υποσημείωση», επανέλαβε ο Ιρανός πρόεδρος. «Για όσο καιρό
εξυπηρετούνται τα συμφέροντά μας, θα παραμείνουμε στη συμφωνία και θα
συνεργαζόμαστε με τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ), όμως αν μια
ημέρα δεν εξυπηρετούνται τα συμφέροντά μας, δεν θα διστάσουμε ούτε δευτερόλεπτο
και θα αντιδράσουμε».
Εξάλλου στην επίσημη ανακοίνωση που ανήρτησε στον ιστότοπό
του το ιρανικό υπουργείο Εξωτερικών τονίζει ότι «οι Φρουροί της Επανάστασης
είναι εθνικοί ήρωες και κάθε λάθος από την αμερικανική κυβέρνηση ή το Κογκρέσο
θα προκαλέσει την οργή και το μίσος του ιρανικού λαού και μια απάντηση που θα
τους κάνει να το μετανιώσουν. Ο Αμερικανός πρόεδρος θα είναι ο μόνος υπεύθυνος
για αυτή την επικίνδυνη ενέργεια».
Η
Μόσχα
κατήγγειλε τη στρατηγική του Τραμπ στο θέμα αυτό, ενώ και η επικεφαλής της
ευρωπαϊκής διπλωματίας Φεντερίκα Μογκερίνι
προειδοποίησε από την πλευρά της κατά οποιασδήποτε απόπειρας να «διαλυθεί μια
συμφωνία που λειτουργεί».
Σε μια διπλωματική, αλλά έντονη, ανακοίνωσή τους η
Βρετανίδα πρωθυπουργός Τερέζα Μέι, η
Γερμανίδα καγκελάριος Άγγελα Μέρκελ και
ο
Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν υπογράμμισαν
ότι παραμένουν «δεσμευμένοι» στη συμφωνία, ζητώντας «την πλήρη εφαρμογή της από
όλες τις πλευρές».
Σε ανάρτησή του στο Twitter το βράδυ ο Τραμπ σχολίασε ότι
«οι συμμετέχοντες στη συμφωνία βγάζουν πολλά χρήματα από τις συναλλαγές τους με
το Ιράν».
Ο
Ισραηλινός
πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου ήταν μεταξύ αυτών που συνεχάρησαν τον
Αμερικανό πρόεδρο για την απόφασή του. Ανάλογη στάση κράτησε και η
Σαουδική Αραβία, η οποία χαιρέτισε «τη
σταθερή στρατηγική» του.
Παρόλο που Τεχεράνη και Ουάσινγκτον διέκοψαν τις
διπλωματικές τους σχέσεις το 1980, η κυβέρνηση του πρώην προέδρου των ΗΠΑ
Μπαράκ Ομπάμα είχε σηματοδοτήσει μια αλλαγή σελίδας. Ο Ομπάμα είχε εκτιμήσει
ότι η συμφωνία αυτή αποτελεί «ευκαιρία να προχωρήσουμε προς μια νέα
κατεύθυνση». Όμως μετά την εκλογή του Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ, η τακτική
της Ουάσινγκτον άλλαξε και σκλήρυνε τους τόνους απέναντι στο Ιράν.