Φρενάρισμα των σχεδιαζόμενων επεκτάσεων της παραγωγής ενέργειας από άνθρακα στην Ευρώπη την τελευταία δεκαετία, διαπιστώνουν οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης καθώς, όπως σημειώνουν, οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας συνειδητοποίησαν ότι πόνταραν σε …κουτσό άλογο.
Μεταξύ των ετών 2005 και 2008, οι ευρωπαϊκές εταιρείες κοινής ωφέλειας είχαν ανακοινώσει τα σχέδιά τους για την κατασκευή τουλάχιστον 49
GW
άνθρακα.Το 2005, η συνολική εγκατεστημένη ισχύς στην Ευρωπαϊκή Ένωση ανερχόταν σε 777
GW
και οι επιχειρήσεις κοινής ωφελείας επρόκειτο να ξεκινήσουν ένα πρόγραμμα κατασκευής 65 νέων μονάδων άνθρακα, προσθέτοντας άλλα 49
GW
- περίπου το 6,3% της εγκατεστημένης ισχύος στην Ευρώπη.Μόνο οι γερμανικές επιχειρήσεις σχεδίαζαν την εγκατάσταση τουλάχιστον 20
GW, ενώ οι βρετανικές και οι ολλανδικές 7
GWκαι 4
GWαντίστοιχα.
Ωστόσο, το 77% των 49
GWακυρώθηκε, ενώ άλλα 1,1
GWφαίνεται ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο να υλοποιηθούν. Τελικά μόνο οι 12 από τους 65 σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, με καύσιμο τον άνθρακα, που προέβλεπε ο αρχικός σχεδιασμός τελικά κατασκευάστηκαν _ κανένας στη Βρετανία.
Η έκθεση της Σχολής Επιχειρήσεων και Περιβάλλοντος (
Smith
School
of
Enterprise
and
the
Environment) του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης επισημαίνει ότι, στα μέσα της δεκαετίας του 2000 το πολιτικό περιβάλλον σε Γερμανία, Πολωνία και Ολλανδία ήταν ευνοϊκό για τον άνθρακα. Ήταν τότε που οι συνθήκες της αγοράς στην Ευρωπαϊκή Ένωση υποδείκνυαν ότι ο άνθρακας είχε ένα λαμπρό μέλλον. Η τιμή των πρώτων υλών προβλεπόταν ότι θα μειωνόταν και η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας αναμενόταν να αυξηθεί. Η αύξηση του ΑΕΠ ήταν επίσης στενά συνδεδεμένη με την αυξημένη ζήτηση ενέργειας.
Στη Γερμανία και την Πολωνία, η ηλεκτροπαραγωγή με καύση άνθρακα διατηρούσε την ανταγωνιστικότητά της σε σχέση με την παραγωγή αερίου. Και οι δύο χώρες είχαν άφθονα εγχώρια αποθέματα άνθρακα, τα οποία θα μπορούσαν να συμβάλουν στην εθνική ενεργειακή ασφάλεια. Έξι από τα νέα εργοστάσια που κατασκευάστηκαν, βρίσκονται ακριβώς δίπλα σε ανθρακωρυχεία. Εξαίρεση αποτελούν οι μονάδες που κατασκευάστηκαν στην Ολλανδία, χώρα που δεν διαθέτει άνθρακα, αλλά έχει ένα μεγάλο ατού _ από το λιμάνι του Ρότερνταμ διέρχονται μεγάλες ποσότητες άνθρακα.
Ωστόσο, η περίοδος μετά το 2008 χαρακτηρίστηκε από χαμηλότερη ενεργειακή ζήτηση από ό,τι αρχικά προβλεπόταν και πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα, λόγω της αυξημένης παραγωγής, αλλά και της μεγάλης διείσδυσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ).
Όπως εκτιμούν οι μελετητές του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, και άλλες χώρες μπορούν να διδαχθούν από το αδιέξοδο που έχει περιέλθει η Ευρώπη. Ήδη η Ινδία ανακοίνωσε πρόσφατα ότι πρέπει να αποσυρθούν 5,5 GW μη αποδοτικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα. Την τελευταία διετία έχουν αποσυρθεί περίπου 4 GW. Στη χώρα τα 330 GW εγκατεστημένης ισχύος (από άνθρακα) παρέχουν 195 GW. Στη Νότια Κορέα ο νέος πρόεδρος
Μουν Τζε Ινέχει ανακοινώσει ότι δέκα λιγνιτικές μονάδες πρόκειται να κλείσουν και δεν πρόκειται να αντικατασταθούν.
Η Γερμανία υποσχέθηκε να καταργήσει σταδιακά την παραγωγή ενέργειας από άνθρακα, σε συμμόρφωση με τους εθνικούς και τους κοινοτικούς στόχους, αν και στη χώρα εξακολουθούν να υπάρχουν αντίθετες φωνές, οι οποίες εκφράζουν αμφιβολίες σχετικά με το χρονοδιάγραμμα αλλά και τη σκοπιμότητα της απανθρακοποίησης. Πάντως, πέρα από τη ρητορική περί καθαρής ενέργειας της καγκελαρίου, κυρίας
Άνγκελα Μέρκελ, ο άνθρακας εξακολουθεί να ικανοποιεί το 40% της ζήτησης ενέργειας στη Γερμανία και η λιγνιτική παραγωγή δεν έχει μειωθεί παρά μόνο κατά 10% από την αρχή της χιλιετίας.
Όσο για την Ελλάδα, στα σχέδια της ΔΕΗ παραμένει, σε προτεραιότητα, η κατασκευή δύο νέων λιγνιτικών μονάδων, της Πτολεμαϊδας
Vκαι του Μελίτη ΙΙ, παράλληλα με τη «
δυναμική στροφή μας στην ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας», όπως έχει πολλάκις δηλώσει ο πρόεδρος της επιχείρησης κ.
Μανώλης Παναγιωτάκης.