Η περιοδεία Τραμπ σε Σαουδική Αραβία και Ισραήλ φωτίζει τη δύσκολη αν
όχι οριακή για την Ουάσιγκτον εξισορρόπηση των σχέσεων της με τις
Περιφερειακές Δυνάμεις.
Η στροφή της πολιτικής των ΗΠΑ απέναντι
στο Ιράν το 2013 δημιούργησε ένα ετερόκλητο μέτωπο δυσαρεστημένων στην
Ευρύτερη Περιοχή με την Σαουδική Αραβία , την Τουρκία και το Ισραήλ να
βλέπουν ως κύρια στρατηγική απειλή για τα ζωτικά τους συμφέροντα την
περιφερειακή επιρροή της Τεχεράνης.
Σήμερα οι ΗΠΑ προσπαθούν να
αποκαταστήσουν κλίμα εμπιστοσύνης και συνεργασίας με το Ριάντ και το
Τελ- Αβίβ έστω και με το κόστος της οριοθέτησης των σχέσεων με το Ιράν.
Σε ότι αφορά την Τουρκία η μεταχείριση της είναι προκλητικά διαφορετική :
Λίγο πριν ο Τραμπ ξεκινήσει την περιοδεία του ο Ερντογάν κλήθηκε στην
Ουάσιγκτον γιά να ακούσει με ακόμη πιό σαφή τρόπο το μήνυμα ότι πρέπει
να σταματήσει να παρενοχλεί την πολιτική των ΗΠΑ στην Συρία βασικός
άξονας της οποίας είναι η συμμαχία με τους Κούρδους.
Το μεγάλο
πρόβλημα της Ουάσιγκτον απέναντι στην Τεχεράνη είναι η ευρύτατη σύμπτωση
συμφερόντων ΗΠΑ-Ιράν στην ευρύτερη περιοχή και ταυτόχρονα η εναντίωση
τόσο του Ριάντ όσο και του Τελ Αβίβ σε περαιτέρω βήματα εξομάλυνσης.
Η
σύμπτωση συμφερόντων ΗΠΑ-Ιράν είναι ευρύτατη: Στο Ιράκ από την επαύριο
της αμερικανικής εισβολής την Ανοιξη του 2003 η Τεχεράνη είναι άτυπος
συνεγγυητής της σταθερότητας της χώρας καθώς η εξουσία στην Βαγδάτη
είναι στα χέρια της Σιιτικής Πλειοψηφίας, στην Συρία το Ιράν και οι
σύμμαχοι του είναι στην πρώτη γραμμή της μάχης κατά των Τζιχαντιστών του
Ισλαμικού Κράτους, ενώ στο Αφγανιστάν - Πακιστάν είναι κάτι παραπάνω
από σαφής η σύμπτωση των αμερικανικών - ιρανικών ζωτικών συμφερόντων
απέναντι στην απειλή των Ταλιμπάν.
Η πρόκληση για τις ΗΠΑ δεν
είναι να επιστρέψει στην προ του 2013 απόλυτη ταύτιση με το Ισραήλ και
την Σαουδική Αραβία αλλά να επιβάλλει προφανώς με τη συνεργασία της
Ρωσίας μια περιφερειακή ισορροπία στην ευρύτερη Μέση Ανατολή -
Νοτιοδυτική Ασία.
Είναι πλέον σαφές ότι οι Τζιχαντιστές του
Ισλαμικού Κράτους αναπτύχθηκαν και ισχυροποιήθηκαν σε ένα κλίμα όπου
προτεραιότητα ήταν ο περιορισμός αν όχι η εκδίωξη του Ιράν από την
Συρία.
Πως μπορεί να εξυφανθεί μια ισορροπία όπου η Τεχεράνη
συμμετέχει και συμβάλλει στην εξάλειψη των Τζιχαντιστών χωρίς να
επεκτείνει την επιρροή της στην Μέση Ανατολή πέραν τω ορίων ανοχής του
Ισραήλ και της Σαουδικής Αραβίας;
Προφανής η απάντηση μόνον με
την περαιτέρω εμπλοκή της Ρωσίας στην Συρία, καθώς σε διαφορετικό βαθμό
και με πιο ψύχραιμη μεθόδευση ούτε η Μόσχα θα ήθελε υπερενίσχυση της
διεθνούς και περιφερειακής ακτινοβολίας της Ισλαμικής Δημοκρατίας του
Ιράν η οποία γιά όσους το έχουν ξεχάσει βρίσκεται στις νότιες παρυφές
των Μουσουλμανικών Δημοκρατιών του Καυκάσου και της Κεντρικής Ασίας.
Σε
αυτή την λογική οι Ομπάμα-Κέρι ξεκίνησαν από το 2013 την προσέγγιση με
το Κρεμλίνο για την Συρία και την Μέση Ανατολή για να απομακρύνουν το
άβολο και συνθλιπτικό δίλημμα με τους Τζιχαντιστές ή με τους Αγιατολάχ;
Είναι
φανερό ότι κυρίως για την Ουάσιγκτον αλλά και για την Μόσχα το
διακύβευμα στην Μέση Ανατολή στην Συρία και στο Ιράκ είναι πολύ
μεγαλύτερο από την συντριβή του Ισλαμικού Κράτους.
Το πραγματικό
διακύβευμα είναι η δυνατότητα των ΗΠΑ με την υποστήριξη της Μόσχας να
υπαγορεύσουν ένα κοινό πλαίσιο περιφερειακής σταθερότητας αποδεκτό από
όλες τις περιφερειακές δυνάμεις της ευρύτερης περιοχής.
Εξυπακούεται
ότι η κορύφωση της σύγκρουσης στις ΗΠΑ ανάμεσα στον Λευκό Οίκο και σε
θεσμούς , υπηρεσίες και μηχανισμούς περιπλέκει αν δεν βραχυκυκλώνει την
ούτως ή άλλως δύσκολη εξισορρόπηση της αμερικανικής πολιτικής στην Μέση
Ανατολή.
(από την εφημερίδα "ΗΜΕΡΗΣΙΑ", 23/05/2017)