Απεντάσσεται από τον κατάλογο των έργων κοινού
ενδιαφέροντος (PCI) η υπόγεια αποθήκη αερίου στη θαλάσσια περιοχή της Ν.
Καβάλας, ενώ παραμένει ο αγωγός αερίου Poseidon από την Ελλάδα προς την Ιταλία,
στην κοινοπραξία του οποίου συμμετέχει κατά 50% η ΔΕΠΑ. Επίσης, προστίθεται στο
πλαίσιο του cluster του LNG στη Β. Ελλάδα ο σταθμός συμπίεσης φυσικού αερίου
στους Κήπους του Έβρου, ενώ παραμένει στον κατάλογο ο σταθμός του FSRU στην Αλεξανδρούπολη,
για την κατασκευή του οποίου, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, θα συνεργαστεί
και η ΔΕΠΑ. Από την άλλη, δε βρίσκεται πλέον στη λίστα PCI για
τεχνικούς λόγους το πρότζεκτ κατασκευής πλωτού σταθμού FSRU με την ονομασία
Aegean LNG στον κόλπο της Καβάλας. Αντίθετα, παραμένει το πρότζεκτ του
υποβρύχιου ηλεκτρικού καλωδίου EuroAsia Interconnector, που θα συνδέει τα
ελληνικά, τα κυπριακά και τα ισραηλινά δίκτυα μεταφοράς και αυτό της κατασκευής
του αγωγού φυσικού αερίου EastMed για τη μεταφορά των κοιτασμάτων της
κυπριακής ΑΟΖ στην ηπειρωτική Ελλάδα μέσω Κρήτης. Διατηρείται, βέβαια, στον
κατάλογο ο ελληνοβουλγαρικός αγωγός διασύνδεσης IGB, που αποτελεί ώριμο έργο
και η τελική επενδυτική απόφαση για τον οποίον αναμένεται σύντομα.
Αυτές είναι οι πιο σημαντικές εξελίξεις ελληνικού ενδιαφέροντος
που αφορούν τον επικαιροποιημένο κατάλογο των έργων κοινού ενδιαφέροντος που
εξέδωσε σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ο
κατάλογος περιλαμβάνει ένα σύνολο 195 έργων ενεργειακής υποδομής καίριας
σημασίας τα οποία θα συμβάλουν στην επίτευξη των ενεργειακών και κλιματικών
ευρωπαϊκών στόχων και θα αποτελέσουν ακρογωνιαίους λίθους της Ευρωπαϊκής
Ενεργειακής Ένωσης.
Η Ευρωπαϊκή
Επιτροπή εξέδωσε κατάλογο 195 έργων ενεργειακής υποδομής καίριας σημασίας —
γνωστών ως έργων κοινού ενδιαφέροντος, τα οποία θα συμβάλουν στην επίτευξη των
ενεργειακών και κλιματικών ευρωπαϊκών στόχων και θα αποτελέσουν ακρογωνιαίους
λίθους της Ευρωπαϊκής Ενεργειακής Ένωσης. Τα έργα — γνωστά ως έργα
κοινού ενδιαφέροντος (ΕΚΕ) — θα επιτρέψουν τη σταδιακή οικοδόμηση της
Ενεργειακής Ένωσης με την ολοκλήρωση των ενεργειακών αγορών στην Ευρώπη με τη
διαφοροποίηση των ενεργειακών πηγών και τις διαδρομές μεταφοράς ενέργειας.
Επιπλέον, τα ΕΚΕ που εγκρίθηκαν σήμερα θα συμβάλουν στον τερματισμό της
ενεργειακής απομόνωσης ορισμένων κρατών μελών. Θα ενισχύσουν επίσης το επίπεδο
των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ηλεκτρικό δίκτυο, με μείωση των εκπομπών
διοξειδίου του άνθρακα. Τα ΕΚΕ επωφελούνται από ταχείες διαδικασίες
αδειοδότησης και ευνοϊκότερες ρυθμίσεις, ενώ μπορούν να είναι επιλέξιμα για
χρηματοδοτική στήριξη από τον μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη» (CEF).
Διατίθενται κονδύλια ύψους 5,35 δις ευρώ για διευρωπαϊκές ενεργειακές υποδομές
στο πλαίσιο του μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη» για την περίοδο 2014-20,
συμβάλλοντας στην ταχύτερη υλοποίηση έργων κοινού ενδιαφέροντος και καθιστώντας
τα ελκυστικότερα για τους επενδυτές.
Ο αρμόδιος
επίτροπος για τη Δράση για το Κλίμα και την Ενέργεια, κ. Αρίας Κανιέτε δήλωσε
σχετικά: «
Είναι απαραίτητες οι σύγχρονες και αξιόπιστες ενεργειακές υποδομές
για να διευκολύνουν την απρόσκοπτη ροή ενέργειας σε ολόκληρη την Ευρώπη. Τα
έργα αυτά θα μας βοηθήσουν να ολοκληρώσουμε τις ενεργειακές μας αγορές, να
διαφοροποιήσουμε ενεργειακές πηγές και οδούς, καθώς και να τερματιστεί ο
ενεργειακός αποκλεισμός ορισμένων κρατών μελών. Επίσης, θα δώσουν ώθηση στο
επίπεδο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ενεργειακό δίκτυο, μειώνοντας
δραστικά τις ανθρακούχες εκπομπές. Για τον ενεργειακό μετασχηματισμό της
Ευρώπης θα απαιτηθούν επενδύσεις αξίας δισεκατομμυρίων ευρώ σε στρατηγικές
υποδομές. Ο εν λόγω κατάλογος των έργων που εγκρίθηκαν σήμερα θα συμβάλει να
διασφαλιστεί ότι τα κονδύλιά μας εξυπηρετούν το στόχο μας για την εξασφάλιση
καθαρής και οικονομικά προσιτής ενέργειας για τους Ευρωπαίους.»
Ο κατάλογος
των έργων αποτελεί επικαιροποίηση του πρώτου καταλόγου έργων κοινού
ενδιαφέροντος (ΕΚΕ), ο οποίος εγκρίθηκε τον Οκτώβριο 2013. Ο κατάλογος
περιλαμβάνει 108 έργα ηλεκτρικής ενέργειας, 77 φυσικού αερίου, 7 πετρελαίου και
3 για έξυπνα δίκτυα. Η καλή ισορροπία που επιτεύχθηκε μεταξύ έργων ηλεκτρικής
ενέργειας και έργων φυσικού αερίου οφείλεται επίσης στον σαφή προσδιορισμό
έργων προτεραιότητας στο περιφερειακό πλαίσιο.
Η εκτέλεση
των έργων αυτών συνδέεται με τα εξής πλεονεκτήματα:
- μεγαλύτερη
διαφάνεια και
βελτιωμένη δημόσια διαβούλευση·
-
ταχύτερες διαδικασίες
αδειοδότησης
(υποχρεωτική μέγιστη προθεσμία τρισήμισυ ετών)·
- βελτιωμένη, ταχύτερη και πιο
ορθολογική
εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων·
-
μία και μοναδική αρμόδια εθνική
αρχή θα
λειτουργεί ως σημείο ενιαίας εξυπηρέτησης για διαδικασίες αδειοδότησης·
-
βελτιωμένη ρυθμιστική
μεταχείριση με
κατανομή του κόστους ανάλογα με τα καθαρά οφέλη, καθώς και ρυθμιστικά
κίνητρα·
- δυνατότητα
χρηματοδοτικής
στήριξης στο πλαίσιο του μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη» (CEF) υπό
τη μορφή επιχορηγήσεων και καινοτομικών χρηματοδοτικών μέσων.
Για να
συμπεριληφθεί στον κατάλογο, ένα έργο πρέπει να αποδίδει σημαντικά οφέλη σε
τουλάχιστον δύο κράτη μέλη· να συμβάλει στην ολοκλήρωση της αγοράς και την
τόνωση του ανταγωνισμού· να ενισχύει την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού
και να μειώνει τις εκπομπές CO2.
Οι
ενεργειακές υποδομές θα πρέπει κατ’αρχήν να χρηματοδοτούνται από την αγορά και
από τα τέλη που καταβάλλουν οι χρήστες. Ωστόσο, για την αντιμετώπιση της
τεράστιας πρόκλησης των επενδύσεων, η ΕΕ έχει συγκροτήσει ταμεία, όπως ο
μηχανισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη» (ΔΣΕ) και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών
Επενδύσεων (ΕΤΣΕ), τα οποία θα συμβάλουν στη μόχλευση των απαιτούμενων επενδύσεων.
Στο πλαίσιο του μηχανισμού αυτού, το 2014 και το 2015 διατέθηκαν 797
εκατομμύρια ευρώ για μελέτες συγχρηματοδότησης και κατασκευαστικές εργασίες για
την υλοποίηση των έργων κοινού ενδιαφέροντος (ΕΚΕ).
Μετά την
έγκριση του πρώτου καταλόγου ΕΚΕ το 2013, 13 έργα έχουν ολοκληρωθεί ή θα είναι
έτοιμα προς εκμετάλλευση πριν από το τέλος του 2015. Επιπλέον, περίπου 62 έργα
αναμένεται να ολοκληρωθούν έως τα τέλη 2017.
Η Επιτροπή
διαδραμάτισε καίριο ρόλο στην εκκίνηση πολλών από αυτά τα έργα, είτε μέσω ανάληψης
πολιτικής δράσης και διευκόλυνσης συμφωνίας μεταξύ δύο χωρών σχετικά με τη
μελλοντική πορεία ή παρέχοντας τεχνική ή/και οικονομική στήριξη στα έργα.
Ο κατάλογος
των ΕΚΕ θα επικαιροποιείται ανά διετία, ώστε να προστίθενται έργα που καλύπτουν
νέες ανάγκες και να διαγράφονται τα παρωχημένα.
Ιστορικό
Ένας από
τους λόγους που προτάθηκε ο κανονισμός σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές
για τις διευρωπαϊκές ενεργειακές υποδομές (κατευθυντήριες γραμμές TEN-E/ΔΕΔ-Ε)
το 2011 ήταν η τεράστια ανάγκη για επενδύσεις σε υποδομές ενέργειας. Αυτές οι
κατευθυντήριες γραμμές χαράσσουν το στρατηγικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης
για τις ενεργειακές υποδομές, ενώ παράλληλα εισάγουν την έννοια των έργων
κοινού ενδιαφέροντος. Ορίζουν εννέα στρατηγικούς άξονες προτεραιότητας όσον
αφορά τις υποδομές στους τομείς της ηλεκτρικής ενέργειας, του φυσικού αερίου
και του πετρελαίου, καθώς και τρία πανευρωπαϊκά πεδία προτεραιότητας όσον αφορά
τις αρτηρίες ηλεκτρικής ενέργειας, τα έξυπνα δίκτυα και τα δίκτυα μεταφοράς
διοξειδίου του άνθρακα.
Η έγκριση
του τελικού καταλόγου των έργων κοινού ενδιαφέροντος εκ μέρους της Επιτροπής
έγινε έπειτα από διεξοδικό προσδιορισμό και διαδικασία αξιολόγησης που
διενεργήθηκε από τις περιφερειακές ομάδες που έχουν συσταθεί στο πλαίσιο του
κανονισμού για τα ΔΕΔ-Ε. Οι περιφερειακές ομάδες αποτελούνται από εκπροσώπους
των κρατών μελών, το ευρωπαϊκό δίκτυο διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς
ηλεκτρικής ενέργειας και αερίου (ENTSO-E και ENTSO-G), διαχειριστές εθνικών
συστημάτων μεταφοράς και αναπτυξιακούς φορείς έργων, εθνικές ρυθμιστικές αρχές,
καθώς και τον οργανισμό συνεργασίας των ρυθμιστικών αρχών ενέργειας (ACER).
Έχει επίσης συνεκτιμηθεί ανάδραση που προέκυψε από τη δημόσια διαβούλευση.
Τέλος, οι περιφερειακοί κατάλογοι πρέπει να εγκριθούν από το αποκαλούμενο
όργανο λήψης αποφάσεων υψηλού επιπέδου, αποτελούμενο από ανώτερους υπαλλήλους
των κρατών μελών και της Επιτροπής· στη συνέχεια, η Επιτροπή μπορεί, με
διαδικασία έκδοσης κατ’εξουσιοδότηση πράξης, να θεσπίσει επίσημα τον ενωσιακό
κατάλογο έργων κοινού ενδιαφέροντος.
Για
περισσότερες πληροφορίες
Πλήρης κατάλογος των έργων κοινού ενδιαφέροντος ανά χώρα: https://ec.europa.eu/energy/en/news/commission-unveils-list-195-key-energy-infrastructure-projects