Ο Greek Stream Θα Ενισχύσει Όλες τις Σχεδιαζόμενες Πηγές Προμήθειας Φυσικού Αερίου στην Ελλάδα

Όλες οι σχεδιαζόμενες πηγές προμήθειας φυσικού αερίου στην Ελλάδα, που βασίζονται στην εξυπηρέτηση του άξονα Νότου-Βορρά, θα ενισχυθούν από το ενδεχόμενο κατασκευής του  Greek  Stream, όπως αποκαλείται, πλέον, η επέκταση του  Turkish  Stream στη χώρα μας. 

Η βούληση Ελλάδας-Ρωσίας να υλοποιηθεί η κατασκευή του  Greek  Stream mαναμένεται να επιβεβαιωθεί σήμερα με την επίσκεψη στην Αθήνα του διευθύνοντος συμβούλου της  Gazprom  Αλεξέι Μίλερ και τις συναντήσεις του με τον Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα και τον ΥΠΑΠΕΝ Παναγιώτη Λαφαζάνη. Σύμφωνα με πληροφορίες του  energia. gr, η υπογραφή  Memorandum  of  Understanding, που θα επισημοποιήσει την προοπτική αυτή δεν αναμένεται για σήμερα. Τα δύο μέρη,  Gazprom και ΔΕΠΑ, θα υπογράψουν το  MOU αργότερα, πιθανόν, μέσα στο Μάιο.

Αμέσως μετά την επίσημη επίσκεψη του Πρωθυπουργού στη Μόσχα, στις αρχές Απριλίου, ξεκίνησε εργώδης προετοιμασία από την ελληνική πλευρά, προκειμένου να ετοιμαστούν οι λεπτομέρειες του κειμένου που θα υπογραφεί. Παρά το γεγονός ότι κορυφώθηκαν μέσα στο Σαββατοκύριακο, και με τη συνεργασία της ΔΕΠΑ, ωστόσο, σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, δεν αποκλείεται να χρειασθεί να αποσαφηνιστούν ορισμένες τελευταίες λεπτομέρειες σήμερα, κατά τη συνάντηση Μίλερ-Λαφαζάνη, που θα προηγηθεί αυτής που θα έχει ο ισχυρός άνδρας της  Gazprom με τον Πρωθυπουργό. Η οριστική συμφωνία, καταρχήν, με τη μορφή του  MOU, όλες οι ενδείξεις λένε ότι θα ακολουθήσει σε επόμενο χρόνο, που ενδεχομένως να ανακοινωθεί επίσημα από το Μαξίμου.

Να σημειωθεί ότι ανάλογο  MOU έχει υπογραφεί το Δεκέμβριο του 2014 μεταξύ  Gazprom- Botas, με την οποία επισφραγίσθηκε η βούληση Ρωσίας-Τουρκίας για την κατασκευή του  Turkish  Stream. Σύμφωνα με πληροφορίες, η διακρατική συμφωνία αναμένεται να υπογραφεί στο δεύτερο τρίμηνο του 2015, δηλαδή, ως τον Ιούνιο. Ο αγωγός θα ξεκινά από τη ρωσική ακτή κοντά στην Ανάπα, θα διέρχεται υποθαλάσσια από τη Μαύρη Θάλασσα και η προσαιγιάλωση του είναι στο  Kiyikoy. Το σημείο παράδοσης στους τούρκους καταναλωτές είναι στην περιοχή του  Luleburgaz και η έξοδος του στα ελληνοτουρκικά σύνορα, στην Ipsala. Θα μεταφέρει 63 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου, από τα οποία τα 15,75 δισ. κ.μ. προορίζονται για την τουρκική αγορά και τα υπόλοιπα για την Ευρώπη. Ο νέος αγωγός προορίζεται να αντικαταστήσει την όδευση μέσω Ουκρανίας από το 2019.

Πηγή που γνωρίζει άριστα τα θέματα των σχέσεων με την  Gazprom ανέφερε στο  energia. gr ότι ο  Greek Stream, εφόσον τελικά υπογραφεί η συμφωνία, θα είναι κατά πάσα πιθανότητα ένας νέος, σχεδιαστικά, αγωγός, από τους Κήπους του Έβρου, ως τα σύνορα με την Fyrom, στη Γευγελή, συνεπώς, εκ των πραγμάτων, δεν θα βασίζεται στην όδευση των αγωγών που έχει σχεδιάσει η ΔΕΠΑ ( ITGI, IGI). Κι αυτό γιατί ο  ITGI  έχει διαφορετική διαδρομή, από την Κομοτηνή ως τη Θεσπρωτία, για να ακολουθήσει το υποθαλάσσιο τμήμα του  IGI, προς Ιταλία. Από τους δυο αυτούς αγωγούς, να θυμίσουμε ότι αδειοδοτικά έτοιμος είναι μόνον ο  IGI, ενώ ο  ITGI έχει πάρει σφραγίδα ως έργο Κοινού Ενδιαφέροντος, έχει ενταχθεί στο δεκαετές πρόγραμμα του  ENTSOG και είναι έργο  fast  track  από το 2014. Βεβαίως, σύμφωνα με άλλη πηγή, παρουσιάζεται μια χρυσή ευκαιρία για την Ελλάδα, ο  Greek  Stream να αποκτήσει δύο διακλαδώσεις, προς Ιταλία και Κεντρική Ευρώπη, αξιοποιώντας, έτσι, και τους αγωγούς της ΔΕΠΑ.

Ο  Greek  Stream θα είναι, εφόσον, πάντα, κλείσει η συμφωνία, ο μεγαλύτερος αγωγός μεταφοράς φυσικού αερίου που θα γίνει στη χώρα μας. Θα πρέπει να έχει 56 ίντσες διάμετρο, ώστε να μπορεί να «σηκώσει» τα 45-50 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου που θα διοχετεύονται στην Ευρώπη, όταν ο αγωγός που φέρνει φυσικό αέριο από την  Botas  είναι 36 ίντσες μέχρι την Κομοτηνή, για να γίνει 24 ίντσες, όταν συνδέεται με το εθνικό σύστημα φυσικού αερίου του ΔΕΣΦΑ.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις που υπάρχουν, εάν και εφόσον κατασκευασθεί, η Ελλάδα θα παίρνει φυσικό αέριο πλέον από τη Ρωσία μέσω του  Greek  Stream, αντικαθιστώντας τον υφιστάμενο αγωγό μέσω Ουκρανίας και Βουλγαρίας.

Η ακύρωση του  South  Stream επί της ουσίας ενισχύει όλες τις πηγές προμήθειας φυσικού αερίου, που θα έχουν σημείο εισόδου την Ελλάδα. Αυτή τη λογική εξυπηρετεί ο TAP, ο  Vertical  Corridor, μέρος του οποίου είναι ο IGB, αλλά και τα πλωτά τέρμιναλ  LNG που σχεδιάζονται στη Βόρεια Ελλάδα από τη ΔΕΠΑ και την  Gastrade, του ομίλου Κοπελούζος. Αντίθετα, καθιστά τη Βουλγαρία σε πολύ μεγάλο βαθμό εξαρτώμενη από την Ελλάδα, καθώς και το αζέρικο αέριο θα φτάνει στη γειτονική χώρα μέσω του  IGB, που θα συνδεθεί με τον TAP. Με αυτήν την έννοια, η Ελλάδα ευνοείται αυτή τη στιγμή εξαιρετικά από τη συγκυρία και έστω και ένα από τα έργα αυτά να ολοκληρώσει, όπως επισημαίνεται, θα αναβαθμισθεί σημαντικά στη γεωπολιτική σκακιέρα των αγωγών.

Gazprom  και Ελλάδα

Οι σχέσεις της Gazprom με τη χώρα μας έχουν ιστορία 30 ετών, ενώ από το 1996 η Ελλάδα καλύπτει τις ανάγκες της με το ρώσικο φυσικό αέριο και το 1991 δημιουργήθηκε η κοινή εταιρία Προμηθέας Gas. Το 50% της εταιρίας κατέχει η  OOO Gazprom Export, θυγατρική της  OAO Gazprom Export. Το 1996 υπογράφεται μακροπρόθεσμο συμβόλαιο μεταξύ Προμηθέας  Gas και ΔΕΠΑ, το οποίο έληγε το 2016, αλλά επεκτάθηκε το Φεβρουάριο του 2014 ως το 2026, μετά τις διαπραγματεύσεις για την αναθεώρηση της τιμής προμήθειας (-15%). 

Πέρυσι, η  Gazprom  προμήθευσε την Ελλάδα με 1,75 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου, ποσότητα μικρότερη από τη συμβολαιοποιημένη, που θα οδηγήσει στην επιβολή ρήτρας  take  or  pay και η οποία αναμένεται να είναι εξαιρετικά περιορισμένη, μετά τη συμφωνία για τον  Greek  Stream. Οι αντίστοιχες ποσότητες για το 2013 ήταν 2,625 δισ. κ.μ. και το 2012 2,5 δισ. κ.μ.