Με περίσκεψη αντιμετωπίζει πλέον το υπουργείο
Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας το θέμα της διεκδίκησης
αντισταθμιστικών οφελών από τον
TAP. Χωρίς να συναρτά το
θέμα αυτό με την υποστήριξη του έργου, αποφάσισε, σύμφωνα με πληροφορίες του
energia.
gr, να μελετήσει πρώτα σε
βάθος ποια αντισταθμιστικά οφέλη θα μπορούσε να αξιώσει η κυβέρνηση και στη
συνέχεια να υποβάλει επίσημη πρόταση προς τους αρμόδιους εταίρους του
TAP.
Αυτό, άλλωστε, προκύπτει και από την επίσημη
ανακοίνωση του ΥΠΑΠΕΝ, μετά την επίσκεψη Λαφαζάνη στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν.
Σε πρώτο πλάνο αναδεικνύεται η «πλήρης στήριξη της ελληνικής
κυβέρνησης στον ΤΑΡ και η ετοιμότητά της να εργαστεί για την όσο το δυνατόν
ταχύτερη υλοποίησή του», χωρίς να γίνεται καμία συσχέτιση με την παροχή
επιπλέον οφελών, και δευτερευόντως αναφέρεται «η ανάγκη να υπάρξουν
αντισταθμιστικά
oφέλη
για την Ελλάδα από την υλοποίηση του TAP». Δεν είναι τυχαίο, επίσης, ότι δεν
γίνεται καμία συγκεκριμένη αναφορά ποια είναι αυτά.
Σύμφωνα με πληροφορίες του
energia.
gr, από τα ως τώρα δεδομένα που έχει στη διάθεση της η πολιτική ηγεσία του
ΥΠΑΠΕΝ, φαίνεται ότι η αξίωση για τα τέλη διέλευσης (
transmission
fees) δεν είναι συμβατή με το κοινοτικό δίκαιο. Συγκλίνουσες πληροφορίες
αναφέρουν ότι δεν προβλέπεται από το τρίτο ενεργειακό πακέτο δικαίωμα στα
κράτη-μέλη να αξιώσουν εκ των υστέρων τέλη διέλευσης από τον αγωγό. Μία τέτοια
διεκδίκηση, λένε οι ίδιες πηγές, θα ανέβαζε το κόστος του
TAP ανά χιλιόμετρο,
πράγμα που θα σήμαινε και ανάλογη αύξηση στα κόμιστρα, συνεπώς, επιβάρυνση
στους τελικούς καταναλωτές. Ένας ακόμη λόγος που δυσχεραίνει μια τέτοια
διεκδίκηση από την ελληνική πλευρά, όπως υποστηρίζεται, είναι ότι ήδη έχουν
υπογραφεί μακροπρόθεσμα συμβόλαια με χρήστες, με βάση συμφωνημένα κόμιστρα.
Ανάμεσα στους χρήστες συμπεριλαμβάνονται μεγάλες εταιρίες από την Ευρώπη (
Shell,
Gas
Natural
Fenosa,
E.
ON.
Gas
de
France,
Enel,
Axpo, κλπ), αλλά και η ΔΕΠΑ, οι οποίες δεν θα επιθυμούσαν ανατροπή
αυτών των συμβολαίων και ενδεχομένως να προέβαλαν νομικές ενστάσεις, αλλά και διεκδίκηση
ρητρών.
Όπως ανέφερε, μάλιστα, ο επικεφαλής του Γραφείου Τύπου της
Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Αθήνα Κάρλος Μάρτιν, απαντώντας σε
σχετική ερώτηση του
energia.
gr, «ο στόχος της δυνατότητας να εξαιρούνται οι νέες υποδομές από
ορισμένες απαιτήσεις του τρίτου ενεργειακού πακέτου, συμπεριλαμβανομένης της
μεθοδολογίας για τις ταρίφες, είναι να μειωθεί η ρυθμιστική αβεβαιότητα για τη
ροή των εσόδων των ιδιωτών επενδυτών. Έτσι, και το έργο εξασφαλίζει ότι είναι
αξιόπιστο, προκειμένου να χρηματοδοτηθεί από τις τράπεζες».
Μια δεύτερη αξίωση του ελληνικού δημοσίου που έχει διαρρεύσει
είναι η μείωση στην τιμή του φυσικού αερίου, το οποίο θα προμηθεύεται η Ελλάδα
από το Αζερμπαϊτζάν, όταν ολοκληρωθεί ο
TAP. Η ΔΕΠΑ,
όπως και άλλες ευρωπαϊκές εταιρίες, έχει υπογράψει το 2013 σύμβαση με την
κοινοπραξία του Σαχ Ντενίζ ΙΙ για συγκεκριμένες ποσότητες που θα λαμβάνει μέσω
του αγωγού και με καθορισμένες ταρίφες. Η συγκεκριμένη σύμβαση προβλέπει
μηχανισμό αναθεώρησης, ο οποίος, όμως, όπως είπαν αρμόδιες πηγές στο
energia.
gr, μπορεί να
αξιοποιηθεί μόνον εάν συντρέχει αλλαγή στις συνθήκες της ελληνικής αγοράς, που
θα αιτιολογούσαν μια τέτοια αξίωση. Η οποία αξίωση δεν μπορεί να υποστηριχθεί
σήμερα, όπως υπογραμμίζεται, αλλά όταν λειτουργήσει ο
TAP, το 2020, και
αρχίσει να ρέει το αζέρικο φυσικό αέριο προς τη χώρα μας και την υπόλοιπη
Ευρώπη. Και πάντα υπό την αίρεση των τότε αναγκών και δεδομένων της ελληνικής
αγοράς. Κάθε τι διαφορετικό θα ήταν πολύ δύσκολο να υποστηριχθεί σήμερα, όπως
επισημαίνεται.
Τι μπορεί, συνεπώς, να αξιώσει η κυβέρνηση, ως επιπλέον
αντισταθμιστικά οφέλη από τον
TAP;
Καταρχήν, συμμετοχή του ελληνικού δημοσίου στην εταιρία, κάτι το
οποίο προβλέπεται και στη συμφωνία (
Host
Government
Agreement) που έχει υπογραφεί. Η συμμετοχή αυτή φθάνει ως το 1,5% του
μετοχικού κεφαλαίου του
TAP. Αυτό, βέβαια, θα σήμαινε ότι το
ελληνικό δημόσιο έχει τη δυνατότητα να συνεισφέρει τα αναλογούντα κεφάλαια για
την κατασκευή του έργου στη χώρα μας.
Δεύτερον, να αναλάβει να κάνει ο
TAP έργα
κοινωνικού χαρακτήρα στις περιοχές της διέλευσης του. Αυτό, άλλωστε,
περιλαμβάνεται ως πρακτική στις εταιρίες που προωθούν ανάλογα έργα και μάλιστα
προβλέπεται και σχετικός προϋπολογισμός για το σκοπό αυτό, που μπορεί να φθάσει
και το 10-15% του συνολικού κόστους ενός έργου. Πληροφορίες του
energia.
gr αναφέρουν
ότι μια τέτοια προοπτική θα αντιμετωπιζόταν θετικά από τον
TAP.
Το τρίτο που θα μπορούσε να αξιώσει με σθένος το ελληνικό δημόσιο
είναι να υπάρξει μεγαλύτερη συμμετοχή, άρα και προστιθέμενη αξία για τη χώρα,
από τη μεγαλύτερη εμπλοκή ελληνικών εταιριών στην κατασκευή του
TAP.
Σε κάθε περίπτωση, το ΥΠΑΠΕΝ θα μελετήσει όλες τις δυνατότητες που
διαθέτει, προκειμένου να έχουν ουσιαστικό αποτέλεσμα οι αξιώσεις για επιπλέον
αντισταθμιστικά οφέλη της χώρας μας από τον
TAP.