Με τον
Nabucco, να ανήκει στο χρονοντούλαπο της ιστορίας και τον
South
Stream, να αναζητείται η τύχη του, ο
κάθετος διάδρομος (
Vertical
Corridor)
μεταφοράς φυσικού αερίου από την περιοχή του Αιγαίου προς τις αγορές της
Κεντρικής Ευρώπης και των Βαλτικών χωρών φαίνεται να αναδεικνύεται ως αξιόπιστη
εναλλακτική λύση. Η λειτουργικότητα του αγωγού αυτού θεωρείται εφικτή και σε
μεγάλο βαθμό άμεση, καθώς είναι έτοιμη σχεδόν η διασύνδεση
Βουλγαρίας-Ρουμανίας, ενώ απομένει να ολοκληρωθεί και η διασύνδεση Ελλάδος-Βουλγαρίας, μέσω του
IGB.
Με αυτά τα δεδομένα, η εκτίμηση ότι ο
Vertical
Corridor μπορεί να λειτουργήσει
από το 2018 δεν απέχει και πολύ από την πραγματικότητα.
Η κοινή διακήρυξη που υπέγραψαν πρόσφατα οι
συναρμόδιοι υπουργοί, Ελλάδας, Βουλγαρίας, Ρουμανίας, για τον κάθετο αυτό
διάδρομο εκτιμάται ότι θα λειτουργήσει αποφασιστικά, ως μοχλός πίεσης, προς τη
Βουλγαρία, πρώτιστα, και τη Ρουμανία, δευτερευόντως, να άρουν τις επιφυλάξεις
και τα εμπόδια για την ολοκλήρωση των διασυνδετηρίων αγωγών, που θα ενώσει τις
τρεις χώρες, ώστε, με πύλη την Ουγγαρία, η Κεντρική Ευρώπη και οι Βαλτικές
χώρες να προμηθεύονται με φυσικό αέριο από την περιοχή του Αιγαίου.
Καθώς ως τώρα δεν έχει γίνει καμία μελέτη για το
συγκεκριμένο έργο, το ΙΕΝΕ ανέλαβε την πρωτοβουλία, στο πλαίσιο του ρόλου του,
ως ανεξάρτητο περιφερειακό
think
tank,
να εκπονήσει προμελέτη, εν είδει
concept
development
study,
την οποία προτίθεται να παραδώσει στις τρεις κυβερνήσεις. Η μελέτη αυτή, που θα
είναι έτοιμη ως τις αρχές Μαρτίου 2015, θα γίνει σε συνεργασία με φορείς από τη
Βουλγαρία, τη Ρουμανία και την Ουγγαρία. Το πλαίσιο που θα διερευνήσει κινείται
στους παρακάτω άξονες: ποιες δυνατότητες υπάρχουν ώστε οι τρεις εμπλεκόμενες
χώρες, Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία, να αναδειχθούν σε κόμβους για τον
Vertical
Corridor, τι ποσότητες μπορούν να διακινηθούν, πώς θα
γίνει ομαλά η μεταφορά φυσικού αερίου από τα συστήματα των τριών χωρών προς την
Ουγγαρία και πάνω, τι ρόλο θα διαδραματίσουν οι υπόγειες αποθήκες, ποια θα
είναι τα καινούρια σημεία εισόδου στην Ελλάδα και η εγχώρια παραγωγή στις τρεις
χώρες, καθώς και οι τεχνικές προδιαγραφές του όλου έργου.
Είναι ανάγκη να διευκρινιστεί ότι ο
Vertical
Corridor δεν έχει καμία σχέση
με τον αγωγό που έχουν στα σκαριά η Ρουμανία, με την Ουγγαρία και την Αυστρία,
σε μια προσπάθεια να «αναστηθεί»
to
project
του
Nabucco
West,
καθώς το συγκεκριμένο κομμάτι είναι σε ώριμη φάση, με την αδειοδότηση του να
έχει ολοκληρωθεί. Η διαφορά για το νέο κάθετο αγωγό, τον οποίο, ήδη, η Βουλγαρία
«διαφημίζει» στο εσωτερικό της ως εναλλακτικό του
South
Stream, θα είναι ότι για πρώτη φορά
φυσικό αέριο προς την Ευρώπη θα διοχετευθεί από το Νότο προς το Βορρά,
αναβαθμίζοντας ουσιαστικά το ρόλο των τριών εμπλεκόμενων χωρών.
Για να καταστεί, ωστόσο, λειτουργικό το
project χρειάζεται, καταρχήν,
να προωθηθεί η κατασκευή του
IGB
για
τον οποίο εκκρεμεί η επενδυτική απόφαση από την Ελλάδα και τη Βουλγαρία. Ο
δεύτερος διασυνδετήριος αγωγός, Βουλγαρίας-Ρουμανίας, είναι στο 90% έτοιμος,
αλλά η Ρουμανία καθυστερεί την ολοκλήρωση του, γιατί δεν επιθυμεί να πιεστεί
από την Ε.Ε. να δώσει μέρος του φυσικού αερίου της προς γειτονικές χώρες και δη
τη Βουλγαρία. Καθώς δεν έχουν ολοκληρωθεί ακόμη οι έρευνες στα κοιτάσματα που
διαθέτει στη Μαύρη Θάλασσα, επιδιώκει, σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες,
να αξιολογήσει πρώτα τα αποτελέσματα που θα υπάρξουν, για να καθορίσει τη
περαιτέρω στρατηγική της. Με αυτά τα δεδομένα, εκτιμάται ότι η Διακήρυξη που
υπέγραψαν οι τρεις χώρες, σε συνδυασμό με τη θετική ανταπόκριση που υπήρξε γι
αυτήν από την Ε.Ε., θα συμβάλει αποφασιστικά στην προώθηση των αναγκαίων
υποδομών που απαιτούνται και στις τρεις χώρες, ώστε να γίνει πραγματικότητα ο
Vertical
Corridor. Προς αυτήν την
κατεύθυνση αναμένεται να λειτουργήσει, σε τεχνικό, συμβουλευτικό, επίπεδο και η
εν εξελίξει μελέτη του ΙΕΝΕ.