Η υιοθέτηση του γαλλικού μοντέλου (ΝΟΜΕ), με τη δημοπράτηση,
μέσω προθεσμιακών συμβολαίων, λιγνιτικής και υδροηλεκτρικής παραγωγής, η
κατάργηση του μηχανισμού ανάκτησης μεταβλητού κόστους, η επανεξέταση των
μηχανισμών στήριξης των ΑΠΕ, αλλά και η σύνδεση ανά εξάμηνο του ανταγωνιστικού
σκέλους των ρυθμιζόμενων τιμολογίων στο κόστος της χονδρεμπορικής αγοράς,
συμπεριλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, στις προτάσεις της ΡΑΕ προς την ηγεσία του
ΥΠΕΚΑ για την αναδιοργάνωση της εγχώριας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Με τις προτάσεις αυτές η Ρυθμιστική Αρχή εκκινεί το δημόσιο
διάλογο για την υιοθέτηση μιας σειράς δομικών αλλαγών στην αγορά ηλεκτρικής
ενέργειας. Αφού καταγραφούν και οι απόψεις των συμμετεχόντων στην αγορά, οι
προτάσεις αυτές θα εξειδικευθούν και στη συνέχεια θα τεθούν προς δημόσια
διαβούλευση.
Στόχος των προτάσεων αυτών, που διατυπώνονται στο πλαίσιο
προσαρμογής της εγχώριας αγοράς στο τρίτο ενεργειακό πακέτο και την εφαρμογή
του target model, είναι να συμπιεσθεί το κόστος παραγωγής και προμήθειας
ηλεκτρισμού, ώστε να αποφευχθούν περαιτέρω αυξήσεις στα τιμολόγια, να
εξασφαλισθεί η πρόσβαση όλων των συμμετεχόντων στους διαθέσιμους ενεργειακούς
πόρους της χώρας, να αρθούν οι στρεβλώσεις και οι σταυροειδείς επιδοτήσεις στα
τιμολόγια λιανικής, να ενισχυθούν οι αλλαγές στην αγορά φυσικού αερίου και να
διευκολυνθεί η εναρμόνιση της εγχώριας αγοράς με αυτές των γειτονικών χωρών,
στο πλαίσιο του Ενιαίου Μοντέλου Ευρωπαϊκής Αγοράς.
Πιο συγκεκριμένα, σε ό,τι αφορά το γαλλικό μοντέλο, προτείνεται
η πώληση λιγνιτικής και υδροηλεκτρικής παραγωγής, με προθεσμιακά συμβόλαια (forward
contracts) που θα αφορούν σε διαφορετικές ζώνες κατανάλωσης και με διαφορετικό
χρονικό ορίζοντα ωρίμανσης. Προϋπόθεση θα είναι αυτοί που θα αγοράζουν τη
συγκεκριμένη παραγωγή να τη διαθέτουν σε πελάτες λιανικής, ώστε να αυξηθεί ο
ανταγωνισμός και να μεταφερθεί στους καταναλωτές, υπό τη μορφή χαμηλότερων
τιμών και τιμολογίων. Θα πρέπει να μεσολαβήσουν μεταβατικές διατάξεις για τη
σταδιακή απόκτηση μεριδίων στη λιανική αγορά. Ο χρονικός ορίζοντας εφαρμογής
του σχεδιασμού αυτού μπορεί να είναι συμβατός, λέει η ΡΑΕ, με την εξεταζόμενη
από την πολιτεία πώληση μονάδων της ΔΕΗ.
Ωστόσο, κατά τη μεταβατική αυτή περίοδο η ΡΑΕ προτείνει την
κατάργηση του μηχανισμού ανάκτησης του μεταβλητού κόστους, ο οποίος θα
παραμείνει μόνον για τις περιπτώσεις διαφοροποιήσεων του προγράμματος κατανομής
από τον ΗΕΠ. Η Ρυθμιστική Αρχή λέει ξεκάθαρα ότι υπήρξε εκμετάλλευση του cost recovery.
Μιλά συγκεκριμένα για «χρήση/κατάχρηση του κανόνα που δίνει τη δυνατότητα
υποβολής προσφορών κάτω του ελάχιστου μεταβλητού κόστους για το 30% της ισχύος»
και προτείνει την άρση των σχετικών κινήτρων.
Στο πλαίσιο αυτό, προτείνει και τον επανασχεδιασμό των ΑΔΙ,
με βάση τη σταδιακή μείωση των συντελεστών φόρτισης των θερμικών μονάδων, σε
συνδυασμό με την ανάπτυξη των ΑΠΕ.
Για να μην υπάρχει χειραγώγηση της υδροηλεκτρικής παραγωγής
στη διαμόρφωση της ΟΤΣ η ΡΑΕ προτείνει την κατάρτιση Κώδικα Διαχείρισης
Υδροηλεκτρικών Σταθμών και Υδάτινων Πόρων, με μεθοδολογία που θα υπολογίζει την
κατώτερη τιμή προσφοράς ενέργειας από νερά.
Εξάλλου, υποδεικνύει την ανάγκη να δημιουργηθεί εντός του
έτους Φορέας Κάλυψης και Φορέας Εκκαθάρισης για το σύνολο των οικονομικών
συναλλαγών της αγοράς.
Για την ηλεκτροπαραγωγή από ΑΠΕ η Ρυθμιστική Αρχή ζητά να
επανεξετασθεί όλο το μοντέλο στήριξης και τα οικονομικά κίνητρα, οι διαδικασίες
υλοποίησης μονάδων ΑΠΕ, ως και οι ποσοτικοί στόχοι, σε σχέση με το μίγμα, την
τεχνολογική ωριμότητα και τους ρυθμούς διείσδυσης των διαφόρων τεχνολογιών, με
ταυτόχρονη συγκράτηση της αύξησης του Ειδικού Τέλους Μείωσης Εκπομπών Αέριων
Ρύπων.
Ριζικές αλλαγές προτείνει και για την αγορά λιανικής.
Ειδικότερα, η τιμολόγηση να γίνεται με βάση το κόστος που προκαλεί κάθε
καταναλωτής. Η κλίμακα 0-800 kWh να ενσωματωθεί στις επόμενες κλίμακες, να
εξετασθεί το περιεχόμενο και να εξομαλυνθεί η κατανομή των ΥΚΩ στις διάφορες
κατηγορίες καταναλωτών.
Να θεσπισθεί μόνιμος μηχανισμός αναπροσαρμογής, ανά εξάμηνο,
του ανταγωνιστικού σκέλους των ρυθμιζόμενων τιμολογίων στο κόστος της χονδρεμπορικής
αγοράς, με βάση την πρόταση του Ρυθμιστή από το 2011.Τα τιμολόγια να
επικαιροποιούνται ανάλογα με τις τρέχουσες τιμές των καυσίμων, ώστε και να μην
υπάρχουν προβλήματα στις ταμειακές ροές, και να εξασφαλίζεται ένα προβλέψιμο
περιβάλλον στη λιανική αγορά. Παράλληλα, να απεμπλακεί η προμήθεια ηλεκτρισμού
με τις χρεώσεις τρίτων (δημοτικά τέλη, ΕΡΤ, κλπ). Όποιος δεν πληρώνει τέλη υπέρ
τρίτων να μην απειλείται με διακοπή ηλεκτροδότησης, αν είναι συνεπής προς τις
πληρωμές του στον προμηθευτή. Και τέλος, να μειωθεί η φορολόγηση στην ηλεκτρική
ενέργεια.