Β. Μηλιώνης, Aegean Power:«Καζάνι που Κάποια Στιγμή θα Σκάσει ο Κλάδος του Ηλεκτρισμού στην Ελλάδα»

Το Energia. gr είχε την ευκαιρία να συνομιλήσει με τον κ. Βασίλη Μηλιώνη, διευθύνοντα σύμβουλο της Aegean Power, για ένα ευρύ φάσμα θεμάτων που καλύπτουν όλη την αγορά ηλεκτρισμού. Ο κ. Μηλιώνης κατέθεσε τις απόψεις του σχετικά με τα όσα αφορούν την ίδια την επιχείρηση, αλλά και την απελευθέρωση της αγοράς, τις στρεβλώσεις που παρατηρούνται, και τον ανταγωνισμό. Τόνισε μεταξύ άλλων ότι «οι ΑΠΕ είναι ακριβό σπορ για μια χώρα» και ότι «ο κλάδος της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα σήμερα είναι σαν ένα κλειστό καζάνι το οποίο δέχεται όλες τις πιέσεις και κάποια στιγμή θα σκάσει».

-Κ. Μηλιώνη, καταρχήν θα ήθελα να μας δώσετε ένα προφίλ της Aegean Power.

-Η Aegean Power ξεκίνησε στο τέλος του 2008 από τη χονδρεμπορία ηλεκτρικού ρεύματος, με εισαγωγές από την Βουλγαρία, τη FYROM και την Αλβανία και εξαγωγές στην Ιταλία. Από τους πρώτους μήνες που ξεκινήσαμε διεκδικούμε κάθε ημέρα περίπου το 10% της ηλεκτρικής ενέργειας η οποία εισάγεται και εξάγεται με ενδιάμεσο σταθμό την Ελλάδα.

Στα μέσα του 2009 ξεκινήσαμε την προσπάθεια μας να δραστηριοποιηθούμε στο retail, το οποίο για μας έχει πάει παρά πολύ καλά. Ξεκινήσαμε στα μέσα Ιουλίου και μέσα σε λιγότερο από 20-22 μήνες έχουμε ένα πελατολόγιο το οποίο αυτή τη στιγμή φτάνει τους 85.000 πελάτες στη λιανική.

Το προφίλ των πελατών μας αφορά τη χαμηλή και τη μέση τάση. Ήμασταν οι πρώτοι στην Ελλάδα που λανσάραμε τα ενεργειακά πακέτα ρεύματος, δηλαδή τα home packs, με τα οποία ο πελάτης αγοράζει μια συγκεκριμένη ποσότητα ρεύματος σε πολύ φτηνότερη τιμή. Αυτή την ποσότητα την αγοράζει σε μορφή πακέτου και πρέπει να την καταναλώσει μέσα σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Είναι δηλαδή κάτι σαν τα πακέτα χρόνου ομιλίας στο κινητό ή στο σταθερό τηλέφωνο.

Ο τρίτος κλάδος της εταιρείας, είναι η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και χωρίζεται σε δύο υποκλάδους: Έχουμε την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από θερμικό σταθμό και παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ. Στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ διαθέτουμε γύρω στα 1,5-1,7 MW φωτοβολταϊκά τα οποία ήδη λειτουργούν στο νομό Κοζάνης και παράγουν ενέργεια, ενώ επίσης διαθέτουμε αδειοδοτημένα γύρω στα 3-3,5 MW τα οποία μέσα στο 2011 και αρχές του 2012 θα είναι έτοιμα.

Όσον αφορά την θερμική παραγωγή, για τον σταθμό κοντά στους Αγίους Θεοδώρους Κορινθίας των 122 MW, περιμένουμε την τελευταία έγκριση για τη μελέτη περιβαλλοντολογικών επιπτώσεων, ώστε να προχωρήσουμε σε άδεια εγκατάστασης και στις αρχές του 2012 να αρχίσουμε να τον κατασκευάζουμε. Ο χρόνος υλοποίησης θα είναι κοντά στους 14 μήνες. Ο σταθμός αναμένεται να ολοκληρωθεί στις αρχές του 2013, όταν δηλαδή θα έχουν ξεκινήσει οι αλλαγές σχετικά με τους ρύπους και θα έχει αλλάξει η αγορά.

Ο τέταρτος και τελευταίος κλάδος είναι οι εταιρείες Aegean Power οι οποίες υπάρχουν στα Βαλκάνια. Έχουμε στη Σερβία, στη Ρουμανία, στη Βουλγαρία, στη FYROM, στην Ιταλία και κάνουμε cooperate και license στην Τουρκία. Αυτές είναι εταιρείες ακριβώς σαν την Aegean P ower την ελληνική, υπό την αιγίδα της Aegean Power Hellas, οι οποίες κάνουν χονδρεμπόριο σε αυτές τις χώρες. Επίσης, έχουμε αρχίσει δειλά-δειλά να μπαίνουμε και στη λιανική σε κάθε χώρα.

- Σε αυτές τις χώρες ποια είναι η κατάσταση όσον άφορα την απελευθέρωση της αγοράς; Υπάρχει περιθώριο για να δραστηριοποιηθεί μια ξένη εταιρεία;

- Σε κάθε χώρα, η απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρισμού είναι διαφορετική. Στην Βουλγαρία έχει απελευθερωθεί η υψηλή και μέση τάση αλλά σε συγκεκριμένο προφίλ πελατών. Πελάτης μας στην Βουλγαρία είναι η Stomana, η οποία είναι η αντίστοιχη Βιοχάλκο της χώρας αυτής και καταναλώνει 30 MW την ώρα. Πρόκειται για πολύ μεγάλο πελάτη. Το πελατολόγιο μας στη χώρα αυτή φτάνει τα 50 MW στο λιανεμπόριο.

Σε κάθε χώρα ισχύει και κάτι διαφορετικό. Αλλού έχει απελευθερωθεί η λιανική στην υψηλή τάση, αλλού στην υψηλή και τη μέση, αλλού στη μέση. Η χαμηλή τάση δεν έχει απελευθερωθεί πουθενά, αλλά η μέση και υψηλή τάση έχουν απελευθερωθεί σε αρκετές χώρες. Στην Τουρκία, που ανοίγουμε τώρα εταιρεία, έχει απελευθερωθεί όλη η λιανική, δηλαδή και η υψηλή και η μέση και η χαμηλή τάση, αλλά μόνο στα εμπορικά τιμολόγια. Δεν έχουν απελευθερωθεί ακόμη τα οικιακά, κάτι που αναμένεται να γίνει στα μέσα του 2012.

  - Ας πάμε λίγο στο θέμα της απελευθέρωσης στην Ελλάδα, στα πλαίσια του 3ου ενεργειακού πακέτου. Πώς βλέπετε τον ρόλο και την θέση της Aegean στο εξής;

- Το τρίτο ενεργειακό πακέτο, το οποίο αυτή τη στιγμή κατατίθεται, έχει τέσσερις βασικούς άξονες. Από αυτούς τους άξονες εμάς μας επηρεάζουν οι 2,5.

Ο πρώτος άξονας είναι το φυσικό αέριο. Η Aegean Power έχει ήδη λάβει άδεια εμπορίας φυσικού αερίου γιατί έχουμε σαν σκοπό να εισάγουμε αέριο για ιδιοκατανάλωση. Δηλαδή όταν θα υλοποιηθεί ο σταθμός στους Αγίους Θεοδώρους Κορινθίας, θέλουμε να έχουμε την δυνατότητα να εισάγουμε φυσικό αέριο από LNG για δική μας κατανάλωση.

Ο δεύτερος άξονας είναι η διάσπαση της ΔΕΗ. Έχουμε κάνει πάνω σε αυτό το θέμα τις παρατηρήσεις μας και τις έχουμε στείλει στο Υπουργείο. Δεν μπορώ να πω ότι εισακουστήκαμε, όπως δεν εισακούστηκαν και οι παραγωγοί στα πιο πολλά τους αιτήματα. Θεωρούμε πως ο ο τρόπος με τον οποίοη κυβέρνηση πάει να διασπάσει τη ΔΕΗ, σε έναν market operator και σε μια εταιρεία για το δίκτυο, μας πηγαίνει αρκετά χρόνια πίσω και όχι μπροστά. Είναι μια λύση που υπήρχε σαν επιλογή από την Ε.Ε, αλλά ήμασταν η μοναδική χώρα που την επέλεξε. Πρόκειται για ένα πρόχειρο σχήμα το οποίο υπήρχε για περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης και εμείς, όπως πάντα οι Έλληνες, δεν διαλέγουμε τους σωστούς τρόπους για την απελευθέρωση.

  Ο τρίτος και βασικός άξονας του τρίτου ενεργειακού πακέτου έχει να κάνει με την προστασία του καταναλωτή. Εδώ ερχόμαστε σε ένα θέμα, το οποίο εμείς αρχικά είχαμε εισάγει στην ατζέντα του υπουργείου και της ΡΑΕ, ότι πρέπει να δημιουργηθούν διαδικασίες όπου ο καταναλωτής πλέον να ξέρει ποια είναι η ακριβής νομοθεσία όσον αφορά τις εταιρείες που ασχολούνται με το retail και την παροχή ρεύματος. Η εταιρία είχε μια πολύ μεγάλη συνεργασία με την ΡΑΕ και πολλά πράγματα τα οποία είπαμε πέρασαν, δηλαδή η διαδικασία έγινε σωστά.

- Οπότε σε κάποια θέματα είχατε καλή συνεργασία με την ΡΑΕ και σε κάποια άλλα συναντήσατε αντίσταση;

- Όσον αφορά τον τρίτο άξονα, που είναι η προστασία του καταναλωτή και οι νόμοι οι οποίοι διέπουν τις εταιρείες που είναι πάροχοι ηλεκτρικού ρεύματος δεν βρήκαμε καμία αντίσταση. Έγιναν όλα πολύ μεθοδευμένα, εισακούστηκαν οι συμβουλές μας και από την πλευρά μας εισακούστηκαν αυτά που ήθελε να περάσει η ΡΑΕ στον τρίτο άξονα.

Τώρα όσον αφορά στον τέταρτο άξονα του τρίτου ενεργειακού πακέτου που είναι οι αρμοδιότητες της ΡΑΕ, όπως ξέρουμε πρόκειται για μια υπηρεσία η οποία μέχρι σήμερα έτσι όπως δουλεύει, δεν έχει καμία αρμοδιότητα απόφασης. Δηλαδή, δεν μπορεί να πράξει αυτά τα οποία, κατά την γνώμη της, είναι τα σωστά για οποιοδήποτε κλάδο της αγοράς ή για οποιαδήποτε απόφαση.

  - Το κάνει έμμεσα;

 - Το κάνει έμμεσα, αλλά αυτό που αποφασίζει δεν μας λέει κανένας ότι είναι απόφαση της ΡΑΕ και ότι δεν είναι μια απόφαση ενός οποιουδήποτε υπουργού ή ενός οποιουδήποτε μέλους της κοινοβουλευτικής ομάδας, ή της κυβέρνησης. Η ΡΑΕ λοιπόν, σαν ρυθμιστική αρχή, θα έπρεπε από την γένεση της να είχε κάποιες αρμοδιότητες και κάποια εξουσία στο να αποφασίζει, να εκδιώκει και να βγάζει κάποιες αποφάσεις. Αυτές, μέχρι τώρα, δεν τις είχε.

- Οπότε είστε υπέρ αυτού;

- Ναι. Με το τρίτο ενεργειακό πακέτο έρχεται η ΡΑΕ να επαναπροσδιορίσει τον ρόλο της, έτσι όπως είναι αντίστοιχα η ΕΕΤΤ στις τηλεπικοινωνίες, η οποία έχει τη δυνατότητα επιβολής ασφαλιστικών μέτρων, απόφασης για τα τιμολόγια και για θεμιτό ανταγωνισμό όπως επίσης και για την έκδοση αδειών. Άρα, δεν είναι ένας σύμβουλος της κυβέρνησης όπου απλά συμβουλεύει και μετά έρχεται ο κάθε υπουργός για να αποφασίσει.

Έτσι λοιπόν και η ΡΑΕ, για πρώτη φορά, στο τρίτο ενεργειακό πακέτο βάζει σε σειρά όλες αυτές τις αρμοδιότητες τις οποίες θα πρέπει να έχει καθώς και την εξουσιοδότηση να αποφασίζει μόνη της. Εμείς είμαστε υπέρ αυτού, έπρεπε να είχε γίνει εδώ και τόσα χρόνια. Δεν μπορεί σαν ρυθμιστική αρχή της ενέργειας να θέλει να εκδώσει μια άδεια ενός φωτοβολταϊκού και να παίρνει την έγκριση του υπουργού. Ούτε γίνεται, αυτό το οποίο είναι τραγελαφικό, ο κάθε υπουργός να αποφασίζει μέσω της ΡΑΕ, τα εμπορικά τιμολόγια της ΔΕΗ, γιατί ο υπουργός εκείνη τη στιγμή φοράει δύο καπέλα. Φοράει το καπέλο του μετόχου της ΔΕΗ και φοράει και το καπέλο του ρυθμιστή.

Ο υπουργός, είναι μέτοχος της ΔΕΗ που θέλει να βγάλει κέρδη, είναι όμως και ρυθμιστής που πρέπει να κόψει ένα κομμάτι της ΔΕΗ είτε στην παραγωγή είτε στο λιανεμπόριο.

- Βλέπουμε στη νέα αγορά που διαμορφώνεται σιγά σιγά, ότι κάποιοι παίκτες δεν τα κατάφεραν να επιβιώσουν. Ποία πιστεύετε ότι είναι τα στοιχεία εκείνα που πρέπει να έχει μια σύγχρονη επιχείρηση του ηλεκτρισμού έτσι ώστε να μπορεί να ανταπελξέλθει στη νέα αυτή αγορά;

- Για να είναι μια εταιρεία βιώσιμη, είτε είναι μικρή είτε είναι μεγάλη, πρέπει να έχει γνώση σε αυτό που κάνει. Άρα μια εταιρεία για να είναι επιτυχημένη το 2011, που έχει να αντιμετωπίσει την κρίση και που έχει να αντιμετωπίσει, στον δικό μας κλάδο, ένα άνοιγμα αγοράς, με ότι αυτό συνεπάγεται, όπως πώληση ηλεκτρικού ρεύματος από την ΔΕΗ κάτω από το κόστος, πρέπει να έχει πάρα πολύ καλή γνώση του προϊόντος αυτού που λέγεται ηλεκτρικό ρεύμα. Μέχρι τώρα στην Ελλάδα εκτός από 10-15 άτομα στο εμπορικό και το τεχνικό τμήμα της ΔΕΗ, όπου έβγαζαν τα εμπορικά τιμολόγια και τα προϊόντα τα οποία πωλούσε στους Έλληνες καταναλωτές, δεν υπήρχε κανένας άλλος που να γνωρίζει το αντικείμενο των χρεώσεων και του προϊόντος.

Πρέπει να έχεις διπλή γνώση. Πρέπει να έχεις γνώση του δικού σου προϊόντος και πρέπει να έχεις και γνώση του προϊόντος της ΔΕΗ που είναι ένα πολύ περίπλοκο προϊόν, γιατί εκεί θα πρέπει να βασιστείς για να κυκλοφορήσεις ένα πραγματικά ανταγωνιστικό προϊόν. Αυτή η γνώση δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα. Σε όλα αυτά προσθέτουμε την κρίση, συν την απελευθέρωση που γίνεται με πολύ βίαιους τρόπους και με πολύ μεγάλο πόλεμο, συν ένα προϊόν στο οποίο το περιθώριο είναι απίστευτα μικρό, περίπου 1-2%.

Για τον επενδυτή λοιπόν, πρόκειται για έναν κλάδο στον οποίο πρέπει να κάνει κινήσεις οδηγού φόρμουλα ένα, πολύ προσεκτικές, οι οποίες στα επόμενα 1-2 χρόνια, μέχρι να στρώσει η αγορά, να τον οδηγήσουν στην επιτυχία (ή στην αποτυχία).

- Εσείς θεωρείτε ότι έχετε περάσει πλέον αυτό το στάδιο;

- Ναι, εμείς μπορώ να πω ότι είμαστε η μοναδική εταιρεία στον χώρο αυτή τη στιγμή, από όλους τους ανταγωνιστές μας, όπου γνωρίζουμε πάρα πολύ καλά τι πάει να πει ηλεκτρικό ρεύμα. Γνωρίζουμε πάρα πολύ καλά τι είδους πακέτα θα βγάλουμε τα επόμενα 1-2 χρόνια, και τι είδους προϊόντα θα βγάλουμε έτσι ώστε να είναι ελκυστικές οι εκπτώσεις προς τον καταναλωτή και από την άλλη να αφήνουμε ένα περιθώριο κέρδους σε εμάς, πολύ μικρό, μέχρι η αγορά αυτή να απελευθερωθεί πλήρως και μέχρι τα περιθώρια κέρδους να είναι αυτά τα οποία πρέπει να είναι σε όλες τις αγορές για να είναι οι εταιρείες βιώσιμες.

Σήμερα τα περιθώρια κέρδους είναι είτε απειροελάχιστα σε μερικά προϊόντα, είτε αρνητικά στα πιο πολλά προϊόντα. Η Aegean όμως, είναι μια εταιρεία με 85.000 πελάτες, με στόχο στο τέλος του 2011 να έχουμε φτάσει τους 150.000 πελάτες. Επίσης, έχουμε απώλειες πελατών κάτω του 1%. Αυτό σημαίνει ότι τα προϊόντα μας αρέσουνε, οι υπηρεσίες μας αρέσουνε.

- Ποια είναι η υποδοχή των καταναλωτών απέναντι στα προϊόντα σας;

- Οι καταναλωτές αυτή τη στιγμή έχουν δύο ανησυχίες να ξεπεράσουν. Ο πρώτος μεγάλος φόβος τους προέρχεται από την κακή εμπειρία που είχαν από κάποιους εναλλακτικούς παρόχους σταθερής τηλεφωνίας. Από ποιοτική έρευνα που έχουμε κάνει είδαμε ότι η σκέψη του κόσμου είναι: «Φοβάμαι να μην πάθω τα ίδια. Με ενδιαφέρει αν αλλάξω πάροχο, το ψυγείο μου να δουλεύει, και το καλοκαίρι να μην πάθω καμία ζημία και μείνω 2-3 μέρες χωρίς ρεύμα».

Προσπαθούμε να τους πούμε ότι η αλλαγή παρόχου τηλεφωνίας με την αλλαγή παρόχου ρεύματος είναι δύο πολύ διαφορετικά πράγματα. Ότι εμείς δεν έχουμε καμία σχέση με το δίκτυο, ότι το δίκτυο είναι το ίδιο, ότι αλλάζοντας πάροχο αγοράζεις το προϊόν σου πιο φθηνά, αλλά η ποιότητα είναι η ίδια επειδή το δίκτυο είναι το ίδιο. Είχα δηλώσει και πάλι το 2008, ότι αυτό το φόβο θα τον ξεπεράσουν οι καταναλωτές όχι μέσω διαφήμισης στα ΜΜΕ, αλλά μέσω της διάδοσης από στόμα σε στόμα.

Το δεύτερο πράγμα που ενδιαφέρει τους καταναλωτές είναι το προϊόν αυτό να το πάρουν φθηνότερα και με καλύτερες υπηρεσίες. Δηλαδή να έχουν κάτι να κερδίσουν, αλλά όχι μόνο το οικονομικό όφελος. Όπως ξέρουμε οι λογαριασμοί των νοικοκυριών στην Ελλάδα είναι πάρα πολύ μικροί, αλλά το σέρβις το οποίο έρχεται με την αλλαγή παρόχου πρέπει να είναι σωστό. Δηλαδή να καλεί ο πελάτης το τμήμα εξυπηρέτησης πελατών και να του απαντούν γρήγορα, να μπορεί να έχει μια επανέκδοση λογαριασμού άμεσα, να μπορεί να πληρώνει με όποιο τρόπο θέλει, να μπορεί όντας πελάτης της Aegean Power να έχει κάποια άλλα οφέλη από κάποιες άλλες συνέργιες . Όλα αυτά λοιπόν εμείς, τα εξετάζουμε, σε όλα αυτά εμείς σχεδιάζουμε τα προϊόντα και τις υπηρεσίες μας έτσι ώστε ο πελάτης να πάρει το μεγαλύτερο δυνατό κέρδος, είτε οικονομικό είτε σε παροχή υπηρεσιών.. Και βέβαια αλλάζοντας από την ΔΕΗ να δει την διαφορά.

  - Πως επηρεάζει ο τρόπος υπολογισμού της τιμής του ηλεκτρισμού τις ιδιωτικές εταιρείες; Παρατηρούνται στρεβλώσεις στην αγορά κατά τη γνώμη σας;

- Οι ιδιώτες παραγωγοί διαμαρτύρονται ότι η Οριακή Τιμή Συστήματος (ΟΤΣ) είναι στρεβλή, υπό την έννοια ότι είναι υπερβολικά χαμηλή. Σήμερα όμως, η τιμή είναι υψηλή αν αναλογιστούμε την χρονική συγκυρία. Κατά μέσο όρο, από τις αρχές του έτους ως τα τέλη Μαΐου, η ΟΤΣ βρίσκεται περίπου στα 54 ευρώ. Σε μια ολοκληρωμένη αγορά θα έπρεπε να ηταν κάτω από 45 ευρώ διότι η κατανάλωση πέφτει συνεχώς και τα υδροηλεκτρικά αποθέματα βρίσκονται σε πολύ υψηλά επίπεδα. Οπότε τώρα ουσιαστικά διατηρούν την τιμή τεχνητά σε ένα υψηλό επίπεδο, άρα είναι η τιμή στρεβλή σήμερα με έναν τρόπο θετικό για τους παραγωγούς.

Ο λόγος για την στρέβλωση των τιμών ίσως να είναι από τη μια η στήριξη του τελικού καταναλωτή σε μια δύσκολη οικονομική συγκυρία και από την άλλη η στήριξη του ΔΕΣΜΗΕ ώστε να μπορεί να καταβάλει τα χρήματα στους επενδυτές των ΑΠΕ. Αν η ΟΤΣ υποχωρούσε στα 45 ευρώ, τότε το έλλειμμα του ΔΕΣΜΗΕ θα εκτοξευόταν σε επίπεδα άνω των 200 εκατ. ευρώ.

Η στρέβλωση υπάρχει, αλλά αν φύγει σε αυτή τη χρονική στιγμή θα την πληρώσει ο καταναλωτής μέσω του λογαριασμού του. Συνεπώς, αν επιθυμεί το ΥΠΕΚΑ 100% παραγωγή από ΑΠΕ στο μέλλον, θα πρέπει να βρεθεί και η κατάλληλη χρηματοδότηση.