Στον «αέρα» τα σχέδια για τον αγωγό Turkish Stream μετά την κατάρριψη
του ρωσικού μαχητικού SU 24 από την Τουρκία με αρκετούς αναλυτές να
προεξοφλούν ότι το πρότζκετ θα έχει την ίδια κατάληξη με αυτήν του
προκατόχου του, South Stream.
Την Πέμπτη ο υπουργός Οικονομικής
Ανάπτυξης της Ρωσίας Αλεξέι Ουλοκάγιεφ, δήλωσε ότι ο Turkish Stream όπως
και ο πυρηνικός σταθμός του Ακούγιου στην Τουρκία συγκαταλέγονται στα
πρότζεκτ που μπορεί να παγώσουν ή να ματαιωθούν στο πλαίσιο των
περιοριστικών μέτρων κατά της Τουρκίας. Λίγο αργότερα όμως, το
πρακτορείο ΤASS, που αποτελεί τον επίσημο εκφραστή των θέσεων του
Κρεμλίνου μετέδιδε δήλωση του υπουργού Ενέργειας της χώρας Αλεξάντερ
Νόβακ, σύμφωνα με την οποία η ρωσική κυβέρνηση δεν έχει λάβει ακόμα
συγκεκριμένες αποφάσεις σε σχέση με τον Turkish Stream και ότι θα
παρουσιάσει τις προτάσεις της στο άμεσο μέλλον.
Οσο για τη
Gazprom συνεχίζει κανονικά τις παραδόσεις αερίου προς την Τουρκία και η
Άγκυρα προσπαθεί να υποβαθμίσει τις συνέπειες για την ενεργειακή
συνεργασία των δύο χωρών. Είναι χαρακτηριστική η δήλωση του Βoral
Albayrak, του νέου υπουργού Ενέργειας και Φυσικών Πόρων της Τουρκίας και
γαμπρού του Ταγίπ Ερντογάν, την ημέρα της κατάρριψης του αεροσκάφους.
Δήλωσε ότι η Αγκυρα έχει μακρά ιστορία φιλικών σχέσεων με τη Ρωσία και
δεν βλέπει, βραχυπρόθεσμα τουλάχιστον, κάποια απειλή στις ενεργειακές
σχέσεις των δύο χωρών, εξ αιτίας του επεισοδίου.
Ακόμα είναι πολύ
νωρίς για να εκτιμηθούν οι συνέπειες των τελευταίων εξελίξεων στις
ενεργειακές σχέσεις Ρωσίας - Τουρκίας και η Μόσχα φαίνεται αποφασισμένη
να παίξει όλα της τα χαρτιά για να πετύχει τους στόχους της.
Τα
εμπόδια που αντιμετώπιζε εξ αρχής ο αγωγός, από την ημέρα που
ανακοινώθηκε, περίπου ένα χρόνο πριν, παραμένουν κατά βάση τα ίδια, παρά
την κινητικότητα που είχε εκδηλωθεί λίγες ημέρες προ του συμβάντος με
το ρωσικό αεροσκάφος. Η Ουάσιγκτον διατηρεί την αντίθεσή της στο έργο
και οι Βρυξέλλες, παρότι τελευταία επέδειξαν μία ελαφρά πιο δεκτική
στάση, κάθε άλλο παρά έχουν εγκαταλείψει το δόγμα της μείωσης της
ενεργειακής εξάρτησης της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο.
Εξάλλου, οι
ΗΠΑ προωθούν την περίοδο αυτή τα δικά τους σχέδια για αμερικανικές
εξαγωγές αερίου στην Ευρώπη και ανάμεσά τους δυο πρότζεκτ που αφορούν τα
Βαλκάνια: To τερματικό υγροποιημένου αερίου (LNG) στην Κροατία και το
πλωτό τερματικό LNG στην Αλεξανδρούπολη, πρότζεκτ στο οποίο συμμετέχουν η
Gastrade, εταιρεία συμφερόντων του ομίλου Κοπελούζου, η ΔΕΠΑ και η
αμερικανική Cheniere Energy Ιnc, με έδρα το Τέξας. Πρόκειται για θέμα
που συζητήθηκε κατά την επίσκεψη του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στη Νέα
Υόρκη και αναμένεται να τεθεί και πάλι στις συνομιλίες με τον Αμερικανό
υπουργό Εξωτερικών Τζον Κέρι κατά την επικείμενη επίσκεψή του στην
Αθήνα. Σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες, το τερματικό της
Αλεξανδρούπολης και η προοπτική του να χρησιμοποιηθεί σαν πύλη εξόδου
προς την Ευρώπη και για το ισραηλινό αέριο τέθηκε στις συζητήσεις που
είχε ο κ. Τσίπρας κατά το πρόσφατο ταξίδι του στο Ισραήλ.
Οι
εγκαταστάσεις στην Αλεξανδρούπολη μαζί με τον αγωγό Transadriatic
Pipeline - TAP- ο οποίος θα μεταφέρει αέριο από το Αζερμπαϊτζάν στην
Ιταλία μέσω Ελλάδας και Αλβανίας - είναι τα δύο βασικά πρότζεκτ που
προωθούν Ευρωπαίοι και Αμερικανοί για την τροφοδοσία των Βαλκανίων και
της κεντρικής Ευρώπης με μη ρωσικό αέριο. Οι κάθετες διασυνδέσεις με τον
ΤΑΡ και το ελληνικό σύστημα, όπως ο αγωγός Ελλάδας - Βουλγαρίας (IGB)
και η προέκτασή του στη Ρουμανία και ενδεχομένως βορειότερα, ακόμα και ο
αγωγός TESLA (ΠΓΔΜ, Σερβία, Ουγγαρία με πιθανή κατάληξη στην Αυστρία), o
οποίος αρχικά σχεδιάστηκε ως η επέκταση του ελληνικού τμήματος του
Turkish Stream, μπορούν να χρησιμεύσουν προς την κατεύθυνση αυτή.
Το
ζήτημα όμως είναι οι ποσότητες και οι τιμές του αερίου. Η δυναμικότητα
του ΤΑΡ, 10 δισ. κ.μ. αερίου ετησίως με προοπτική διπλασιασμού, δεν
επαρκούν για να αντικαταστήσουν το ρωσικό αέριο στην περιοχή, ούτε οι
ποσότητες LNG στην Αλεξανδρούπολη, παρότι μέχρι στιγμής δεν έχουν
προσδιοριστεί. Το αμερικανικό LNG μπορεί να είναι το φθηνότερο στον
κόσμο αυτή τη στιγμή, αλλά δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα παραμένει αν
προστεθούν το κόστος μεταφοράς και επαναεριοποίησης. Ιδιαίτερα αν
υπάρχει ο ανταγωνισμός με το ρωσικό αέριο που θα έρχεται μέσω του
Turkish Stream, το οποίο μπορεί να πιέσει προς τα κάτω τις τιμές ακόμα
και του αζέρικου αερίου. Το Αζερμπαϊτζάν δεν βλέπει θετικά ούτε το πρώτο
σκέλος του Τurkish Stream, το τμήμα Ρωσίας- Τουρκίας, θεωρώντας ότι η
Τουρκία μπορεί να καλύψει τις ανάγκες της από τον αγωγό ΤΑΝΑΡ, o οποίος
θα μεταφέρει το αζέρικο αέριο ως τα ελληνο-τουρκικά σύνορα.
(από την εφημερίδα "ΗΜΕΡΗΣΙΑ", 28/11/2015)