Σε ορισμένες χώρες, κυρίως στη Βόρεια Ευρώπη, το πρόβλημα έχει «αντιμετωπιστεί» από τους μεγάλους της λιανικής που δεσπόζουν στις αγορές και πωλούν «ανώνυμα» προϊόντα με δικές τους επωνυμίες. Τα λεγόμενα προϊόντα «ιδιωτικής ετικέτας» παράγονται από σχετικές βιομηχανίες, με βάση μακροχρόνιες παραγγελίες, χωρίς κόστος προβολής και διάθεσης και, το κυριότερο, με σίγουρη την πώλησή τους. Εχουν βέβαια χαμηλότερη τιμή από τα «κανονικά» προϊόντα. Το νέο στοιχείο είναι ότι τα είδη ιδιωτικής ετικέτας αυξάνουν σημαντικά τις πωλήσεις τους το τελευταίο διάστημα στην ελληνική αγορά. Σύμφωνα με την έρευνα IRI, τους δέκα τελευταίους μήνες, σημειώνουν αύξηση πωλήσεων 13,9%, ενώ τα έσοδα των σούπερ μάρκετ γενικά έχουν αύξηση 4,6%. Η επίδοση αυτή αφορά πωλήσεις που περιλαμβάνουν την αύξηση τιμών, δεδομένου ότι ο όγκος πωλήσεων εμφανίζει μείωση από την αρχή της χρονιάς, τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας έχουν μεγαλύτερη αποδοχή από τους καταναλωτές.
Σύμφωνα με έρευνα που παρουσίασε ο καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών Γιώργος Δουκίδης σε συνέδριο του ΙΕΛΚΑ, οι καταναλωτές διαθέτουν μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματός τους για λογαριασμούς ΔΕΚΟ παρά για αγορές προϊόντων. Η ίδια έρευνα αποκαλύπτει ότι το 76% των καταναλωτών αγοράζει σήμερα προϊόντα με κριτήριο την τιμή. Τον Ιούνιο του 2021, η τιμή ενδιέφερε μόλις το 46% των καταναλωτών, ενώ οι υπόλοιποι έκαναν τις αγορές με βάση άλλα κριτήρια, όπως η ποιότητα, η υγιεινή και η ασφάλεια, η εξυπηρέτηση, η προέλευση και η επωνυμία.
Η στροφή ενισχύεται και από το «καλάθι του νοικοκυριού», γιατί συγκρίνεται το καλάθι κάθε σούπερ μάρκετ και επειδή κανένα δεν θέλει να φανεί ακριβό, τοποθετούν στο καλάθι περισσότερα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας.
Η στροφή των καταναλωτών στα φθηνά προϊόντα έναντι εκείνων που θεωρούσαν «καλά» θα συνεχιστεί και μετά την ενεργειακή κρίση, ιδιαίτερα σε ορισμένες κατηγορίες προϊόντων. Πρέπει να σημειωθεί ότι συνολικά στην αγορά των σούπερ μάρκετ τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας αποτελούν το 16% των συνολικών πωλήσεων, ενώ σε ορισμένες χώρες όπου κυριαρχούν μεγάλες αλυσίδες φθάνουν το 50% των πωλήσεων.
Οι όποιες ελληνικές ιδιαιτερότητες δεν αρκούν για να φρενάρουν την αύξηση των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας, καθώς υπάρχουν μεγάλα περιθώρια ακόμη κι αν δεν αφορούν τη μισή αγορά.
Οι επιπτώσεις στην επιχειρηματικότητα από την υφέρπουσα αυτή τάση είναι σοβαρές. Αναδεικνύεται η ευκαιρία παραγωγής «ανώνυμων» προϊόντων, έχοντας την ανάλογη οργάνωση και κυρίως δομή κόστους. Ηδη βιομηχανίες με καθιερωμένα brand παράγουν ταυτόχρονα και ανώνυμα προϊόντα και ισχυρίζονται ότι είναι χαμηλότερης ποιότητας.
Επιχειρήσεις που δεν έχουν ισχυρή μάρκα, που παράγουν προϊόντα χωρίς αναγνωρισιμότητα, χωρίς φανερά συγκριτικά πλεονεκτήματα, δεν θα έχουν πρόσβαση στα μεγάλα δίκτυα πωλήσεων. Η λογική της λιανικής αγοράς είναι να μην παραχωρείται χώρος σε προϊόντα που δεν φέρνουν κέρδη. Οι παραγωγοί θα δυσκολεύονται όλο και περισσότερο να διατηρήσουν προϊόντα που δεν μπορούν να δικαιολογήσουν την υψηλότερη τιμή που ζητούν. Και από την άλλη πλευρά, τα σούπερ μάρκετ προσθέτουν όλο και πιο πολύπλοκα «ανώνυμα» προϊόντα. Εκτός από χαρτικά, όσπρια, ζάχαρη υπάρχουν κατεψυγμένα προϊόντα ζύμης, επεξεργασμένα τρόφιμα, ποτά, είδη σπιτιού κ.ά.
Τα είδη ιδιωτικής ετικέτας αυξάνουν σημαντικά τις πωλήσεις τους το τελευταίο διάστημα στην ελληνική αγορά.
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ")