Οι επιχειρήσεις πετρελαίου, φυσικού αερίου και εξόρυξης είναι φορτωμένες με κινδύνους. Θέτουν κινδύνους για το κλίμα μας, όπου οι επιπτώσεις του εθισμού μας στα ορυκτά καύσιμα είναι κάθε μέρα πιο ορατές.
Θέτουν κινδύνους για τις οικονομίες μας, οι οποίοι φαίνονται στην εκτίναξη του ενεργειακού κόστους και στην ατελείωτη αστάθεια των παγκόσμιων αγορών εμπορευμάτων. Αποτελούν κίνδυνο για τη δημοκρατία, καθώς συμβάλλουν στην υποστήριξη δικτατόρων και κλεπτοκρατών.
Είναι επικίνδυνες για τους ανθρώπους που ζουν κοντά σε περιοχές εξόρυξης παγκοσμίως, όπου οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η περιβαλλοντική υποβάθμιση είναι συχνά διαδεδομένες. Και είναι επίσης επικίνδυνες για τους επενδυτές, και από οικονομική άποψη και από άποψη φήμης.
Για να αντιμετωπιστούν όλοι αυτοί οι κίνδυνοι – και να δημιουργηθεί ένας πιο βιώσιμος κόσμος – είναι κρίσιμο οι εταιρείες που βρίσκονται πίσω από αυτές τις δραστηριότητες να αποκαλύψουν την πραγματική κλίμακα και φύση των επιπτώσεων των επιχειρήσεών τους. Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) βρίσκεται σήμερα σε ένα κρίσιμο στάδιο για να αποφασίσει πώς θα πρέπει να γίνει αυτό.
Η ΕΕ βρίσκεται προ της αναθεώρησης της νομοθεσίας της, η οποία απαιτεί από τις εταιρείες να δημοσιοποιούν πληροφορίες σχετικά με τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις των επιχειρήσεών τους, αντικαθιστώντας την οδηγία για τη μη χρήση χρηματοοικονομικών πληροφοριών (NFRD) με την οδηγία για την εταιρική πληροφόρηση σχετικά με την αειφορία (CSRD).
Η διαδικασία αυτή έχει πλέον φθάσει σε ένα κρίσιμο στάδιο, με τις διαπραγματεύσεις για το τελικό κείμενο να διεξάγονται επί του παρόντος – «τριμερείς διάλογοι» στην ορολογία της ΕΕ – και αναμένεται να ολοκληρωθούν πριν η Γαλλία παραδώσει την προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ στα τέλη Ιουνίου.
Δυστυχώς, ο Pascal Durand, ο Γάλλος ευρωβουλευτής που ηγείται της διαπραγματευτικής ομάδας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, και η παρτενέρ του, η Γαλλίδα υπουργός Εξωτερικών Olivia Grégoire, δεν έχουν μέχρι στιγμής καταφέρει να αντιμετωπίσουν ευθέως τις εξορυκτικές βιομηχανίες στις συνομιλίες.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει δείξει ότι αντιλαμβάνεται πού βρίσκονται οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι: τον Μάρτιο ψήφισε ώστε να δοθεί προτεραιότητα στην ανάπτυξη κανόνων διαφάνειας για το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο, την εξόρυξη και άλλους τομείς υψηλού κινδύνου στο πλαίσιο του CSRD. Δεν είναι βέβαιο ότι τα κράτη μέλη θα ακολουθήσουν, και όσο αποδεκτό και αν είναι αυτό, δεν είναι αρκετό.
Πέρα από την κάλυψη
Οι περισσότεροι άνθρωποι συμφωνούν ότι οι πληροφορίες βιωσιμότητας που πρέπει να υποχρεούνται να παράγουν οι εταιρείες πρέπει να αντιστοιχούν στην κλίμακα και τη σοβαρότητα των κινδύνων. Επειδή οι κίνδυνοι αυτοί είναι τόσο μεγάλοι για τις εξορυκτικές βιομηχανίες, οι εταιρείες αυτές πρέπει να παράγουν ειδικές πληροφορίες βιωσιμότητας που να στοχεύουν σε αυτά τα ζητήματα.
Συγκεκριμένα, αυτό σημαίνει ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, οι επενδυτές, η κοινωνία των πολιτών και οι απλοί πολίτες θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες σε επίπεδο συγκεκριμένων έργων εξόρυξης ή γεωτρήσεων.
Τα καλά νέα εδώ είναι ότι αυτό δεν απαιτεί σαρωτικές αλλαγές: η ΕΕ απαιτεί ήδη από τις εταιρείες πετρελαίου, φυσικού αερίου και εξόρυξης να παρέχουν αυτό το επίπεδο λεπτομέρειας για άλλες μη χρηματοοικονομικές αναφορές στο κεφάλαιο 10 της λογιστικής οδηγίας.
Επομένως, η διασφάλιση ότι οι γνωστοποιήσεις για τη βιωσιμότητα συνάδουν με αυτό δεν αποτελεί άλμα στο κενό, αλλά στην πραγματικότητα θα αποτρέψει την υπονόμευση της υφιστάμενης νομοθεσίας της ΕΕ από τους νέους κανόνες διαφάνειας, οι οποίοι, όπως αναγνώρισε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, «χρησιμοποιούνται ήδη από μεγάλο μέρος της κοινωνίας των πολιτών για να αμφισβητούν τις εταιρείες και να τις θέτουν προ των ευθυνών τους».
Αδιάσειστοι λόγοι
Δεν είναι όλα τα έργα της εξορυκτικής βιομηχανίας ίδια. Η κλιματική αλλαγή δείχνει ότι ορισμένα είναι σαφώς πιο ευαίσθητα σε κινδύνους βιωσιμότητας.
Βασικοί διεθνείς οργανισμοί, συμπεριλαμβανομένου του Περιβαλλοντικού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών και του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας, σημειώνουν ότι μεγάλα μερίδια των ανακαλυφθέντων πόρων πετρελαίου και φυσικού αερίου θα πρέπει να παραμείνουν ανεκμετάλλευτα, εάν ο κόσμος θέλει να επιτύχει τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού.
Σύμφωνα με αυτά τα συμπεράσματα, οι μεγάλοι επενδυτές έχουν εκφράσει τη φιλοδοξία να κατευθύνουν τα δολάριά τους προς εταιρείες που κάνουν σοβαρά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση.
Για να συμβεί αυτό, η πληροφόρηση σε επίπεδο έργου είναι απαραίτητη. Ως εκ τούτου, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι εταιρείες όπως η Exxon Mobil μοιράζονται ήδη δεδομένα σε αυτό το επίπεδο λεπτομέρειας με τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων της εταιρείας.
Η δημοσιοποίηση αυτών των πληροφοριών θα αποφέρει τεράστια οφέλη, επιτρέποντας στους επενδυτές, τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και τους ενδιαφερόμενους πολίτες να κατανοήσουν ποια έργα διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο και να σχεδιάσουν ανάλογα.
Οι πληροφορίες σε επίπεδο έργου είναι επίσης κρίσιμες για όσους επηρεάζονται άμεσα από τα έργα πετρελαίου, φυσικού αερίου και εξόρυξης για να κατανοήσουν τις ευρύτερες κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις τους. Αυτές περιλαμβάνουν την άντληση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, τη ρύπανση της γης και των υδάτων, την καταστροφή της βιοποικιλότητας, την απειλή της ανθρώπινης υγείας, την τροφοδότηση συγκρούσεων, την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την προώθηση της διαφθοράς.
Τέλος, αν οι νομοθέτες ήθελαν να προχωρήσουν ένα βήμα παραπέρα, θα απαιτούσαν από τις εταιρείες πετρελαίου, φυσικού αερίου και εξόρυξης να δημοσιεύουν τις συμβάσεις που συμφωνούν με τις χώρες παραγωγής.
Πρόκειται για βασικά έγγραφα που περιγράφουν λεπτομερώς τη σχέση μεταξύ εταιρειών και ξένων κυβερνήσεων και καθορίζουν τον τρόπο με τον οποίο οι κίνδυνοι και τα οφέλη της εξόρυξης κατανέμονται μεταξύ εταιρειών, κυβερνήσεων και των πολιτών τους.
Η μακροχρόνια συνηγορία της κοινωνίας των πολιτών για το #DiscloseTheDeal είχε ως αποτέλεσμα τη δημοσίευση αυτών των συμβάσεων της εξορυκτικής βιομηχανίας σε σχεδόν 50 χώρες. Παρόλα αυτά, οι απαιτήσεις της ΕΕ θα μπορούσαν να βοηθήσουν να γίνει η δημοσιοποίηση των συμβάσεων πιο συνεπής και ολοκληρωμένη.
Εδώ και δεκαετίες, οι ομάδες της κοινωνίας των πολιτών παγκοσμίως υποστηρίζουν ότι μόνο η μεγαλύτερη διαφάνεια και η λογοδοσία μπορούν να θέσουν τέρμα στις καταστροφικές επιπτώσεις των εξορυκτικών έργων.
Τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες, η ΕΕ έχει την ευκαιρία να κάνει το επόμενο βήμα και να καταστήσει το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και την εξόρυξη πραγματικά υπόλογες και διαφανείς. Δεν πρέπει να αφήσει την ευκαιρία να πάει χαμένη.
*Η Elisa Peter είναι εκτελεστική διευθύντρια του κινήματος Publish What You Pay. Ο Robert Pitman είναι ανώτερος υπεύθυνος διακυβέρνησης στο Ινστιτούτο Διακυβέρνησης Φυσικών Πόρων.
(από euractiv.gr)