που μπορεί και αξίζει να πετύχει η Ελλάδα. Ταυτόχρονα, όμως, η διαπίστωση αυτή εγείρει σοβαρά ερωτήματα γιατί δραστηριότητες οι οποίες σχετίζονται άμεσα με τη ναυτιλία και θα μπορούσαν να ενισχύσουν την οικονομία και την απασχόληση στην Ελλάδα, παραμένουν αναξιοποίητες, αν όχι σε πλήρη απαξίωση.
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της ναυπηγικής βιομηχανίας και ναυπηγοεπισκευής, που μετά το απόγειό της τις δεκαετίες 1970 και 1980 βρέθηκε σε βαθιά κρίση. Ο συγκεκριμένος κλάδος αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα, με κυριότερα την υποβάθμιση των υποδομών και τις ελλείψεις σε σύγχρονο εξοπλισμό, το υψηλό κόστος παραγωγής, τη γήρανση του εργατικού δυναμικού, την έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού και τα προβλήματα χρηματοδότησης.
Το παράδειγμα των Ελληνικών Ναυπηγείων Α.Ε. (Σκαραμαγκάς), τα οποία δεν επιτρέπεται να ασκούν εμπορικές δραστηριότητες, λόγω περιορισμών που τους έχουν επιβληθεί από σχετικές αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για παράνομες κρατικές ενισχύσεις, αναδεικνύει ένα μέρος του προβλήματος - και τις αιτίες του. Αντίστοιχα, τα Ναυπηγεία Ελευσίνας αντιμετωπίζουν προβλήματα χρηματοδότησης των απαιτούμενων επισκευών και της ανάγκης αναβάθμισης των υποδομών τους αλλά και υπερχρέωσης έναντι των πιστωτών τους.
Την ίδια ώρα, ωστόσο, τα Ναυπηγεία της Σύρου πρόσφατα βγήκαν από την κρίση, όταν το 2018 πέρασαν στον Όμιλο ΟΝΕΧ, και ήδη έχουν ανακάμψει και λειτουργούν πλήρως, γεγονός που αποδεικνύει ότι υπάρχουν βιώσιμες λύσεις για τον κλάδο. Έναν κλάδο ο οποίος βλέπει και πάλι να ανοίγονται μπροστά του ευκαιρίες, αφού η συμφωνία πώλησης του ΟΛΠ στην COSCO προβλέπει την επένδυση σημαντικών κεφαλαίων, ύψους 55 εκατ. ευρώ, σε υποδομές ναυπηγοεπισκευής, ενώ μόλις πριν από έναν χρόνο μεταφέρθηκε από την Κίνα και εγκαταστάθηκε στη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη του Περάματος η νέα πλωτή δεξαμενή «ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΙΙΙ» (χωρητικότητας 18.000 dwt), ώστε να μπορούν πλέον να εξυπηρετούνται πλοία μεγάλου μήκους (80.000 dtw).
Η περίοδος των χαμένων ευκαιριών για τον κλάδο πρέπει, επιτέλους, να σταματήσει. Η ναυπηγοεπισκευή μπορεί και πάλι να αναπτυχθεί, μέσω λύσεων που αποδεδειγμένα λειτουργούν: ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων με χρηματοδοτήσεις από την Ε.Ε., δημιουργία ενιαίου φορέα ναυπηγοεπισκευής, αναμόρφωση του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου εκτέλεσης των εργασιών ναυπήγησης, επισκευής και συντήρησης πλοίων, εκπαίδευση και κατάρτιση σε ειδικότητες ναυπηγοεπισκευής από συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα της Ε.Ε.
Προς την ίδια κατεύθυνση, πρέπει να διερευνηθεί η ιδέα δημιουργίας στην Ελλάδα διαλυτήριου πλοίων, που είναι σύμφωνη με τις προτεραιότητες της Ε.Ε. για την κυκλική οικονομία, ώστε τα ανακυκλώσιμα υλικά των πλοίων να αξιοποιηθούν από την ελληνική βιομηχανία ή να εξαχθούν ως δευτερογενή προϊόντα ή πρώτες ύλες. Είναι κρίμα ο παροπλισμένος ελληνικός στόλος ή τα πλοία στο τέλος του κύκλου ζωής τους να στέλνονται σε διαλυτήρια τρίτων χωρών, οι οποίες επιπλέον δεν τηρούν τις προδιαγραφές προστασίας του περιβάλλοντος.
Το τρίπτυχο Θάλασσα - Νησιωτικότητα - Ναυτιλία μπορεί και πρέπει να λειτουργήσει ως μοχλός ανάπτυξης για την Ελλάδα, και μάλιστα στο πλαίσιο των πολιτικών της κυκλικής οικονομίας μπορεί να διαμορφώσει συνθήκες πραγματικά βιώσιμης ανάπτυξης, με σεβασμό στην προστασία του περιβάλλοντος και την ποιότητα ζωής όλων των πολιτών. Γι’ αυτές τις αρχές και για την υλοποίησή τους δεσμεύομαι να εργαστώ στο αναβαθμισμένο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, εφόσον οι συμπολίτες μας με τιμήσουν με την εμπιστοσύνη τους στις ευρωεκλογές της 26ης Μαΐου.
*Ο Γιώργος - Σταύρος Κρεμλής είναι διευθυντής ε.τ. & εντεταλμένος Ευρωπαϊκής Επιτροπής για θέματα Κυκλικής Οικονομίας και Νησιωτικότητας, υποψήφιος ευρωβουλευτής Ν.Δ.
(www.naftemporiki.gr)