Η ρήτρα απόκλισης του μεριδίου της ΔΕΗ, στα τέλη του πρώτου εξαμήνου τρέχοντος έτους, από το στόχο που απορρέει από τις μνημονιακές υποχρεώσεις της χώρας, ώθησε τη διοίκηση του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας (ΕΧΕ) να καθορίσει επιπλέον ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας, της τάξης των 344 μεγαβατωρών ανά ώρα (MWh/h) οι οποίες θα πρέπει να εκχωρηθούν μέσω των δημοπρασιών ΝΟΜΕ

Σύμφωνα με καλά ενημερωμένες πηγές, με εισήγηση που υπέβαλε η διοίκηση του ΕΧΕ προς τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ), προτείνει, οι εν λόγω ποσότητες να κατανεμηθούν ισόποσα κατά τις επόμενες δύο δημοπρασίες. Με αυτό τον τρόπο θα υπάρξει, αύξηση των εκχωρούμενων ποσοτήτων κατά 172 MWh/h σε κάθε μία από αυτές. Τουτέστιν, θα προστεθούν 172 μεγαβατώρες ανά ώρα, στην τέταρτη και τελευταία δημοπρασία του έτους που διανύουμε και η οποία είναι προγραμματισμένη για τις 17 Οκτωβρίου, ενώ άλλες 172 MWh/h θα προστεθούν κατά την πρώτη δημοπρασία του νέου έτους, 2019.

O έλεγχος της ΕΧΕ για τη ρήτρα απόκλισης πραγματοποιείται κάθε έξι μήνες, ενώ το «πέναλτι» ενεργοποιείται όποτε το μερίδιο της ΔΕΗ αποκλίνει σε ποσοστό υψηλότερο από 2%, σε σχέση με τον ενδιάμεσο στόχο που έχει τεθεί, έτσι ώστε, έως το 2020, το ποσοστό της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού, στην αγορά λιανικής να είναι μικρότερο από 50%. Όμως, η σημαντική διαφορά στον τρέχοντα υπολογισμό είναι πως, οι επιπλέον ποσότητες είναι μειωμένες κατά 50%, καθώς, στο πλαίσιο της τέταρτης αξιολόγησης, κυβέρνηση και δανειστές είχαν συμφωνήσει τη μείωση του «πέναλτι» κατά το μισό, αμέσως μετά τη δημοσίευση της προκήρυξης του διαγωνισμού για την πώληση των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ, όπως και συνέβη.

Έτσι, με δεδομένο ότι στο πρώτο εξάμηνο του έτους, το μερίδιο της ΔΕΗ απέκλινε από το μνημονιακό στόχο κατά περίπου 12 ποσοστιαίες μονάδες, κανονικά οι επιπλέον ποσότητες θα έπρεπε να ανέλθουν στις 688 μεγαβατώρες ανά ώρα. Όμως το νούμερο αυτό μειώθηκε στο μισό, στις 344 MWh/h, μέσω της εφαρμογής της ελάττωσης κατά 50% σε σχέση με τη ρήτρα. Όπως προβλέπει η συμφωνία που συνήψαν κυβέρνηση και δανειστές, που αποτυπώθηκε και στο πολυνομοσχέδιο για το κλείσιμο της τέταρτης αξιολόγησης, η ρήτρα απόκλισης θα καταργηθεί εντελώς το επόμενο έτος. Προκειμένου να συμβεί αυτό, είναι απαραίτητη προϋπόθεση να έχει αίσια έκβαση η διαδικασία της αποεπένδυσης και να υπογραφούν οι σχετικές συμβάσεις αγοραπωλησίας μετοχών (share purchase agreements) για τις μονάδες, τον προσεχή Οκτώβριο, όπως προβλέπει το χρονοδιάγραμμα που αφορά στην αποεπένδυση του 40% του λιγνιτικού χαρτοφυλακίου της ΔΕΗ.