Σκέψεις Περί Σημαιοφόρων

Αντιδράσεις έχει προκαλέσει η απόφαση της κυβέρνησης ( Προεδρικό Διάταγμα 79/2017) να ορίζονται οι μαθητές της ΣΤ΄ Δημοτικού σημαιοφόροι, παραστάτες και οι υπεύθυνοι κατάθεσης στεφάνων στις εθνικές εορτές με κλήρωση ανεξάρτητα από τη βαθμολογία του κάθε μαθητή. Ορίζονται – μέσω κλήρωσης – δύο σημαιοφόροι, ο ένας μέχρι την 31^η Ιανουαρίου και ο δεύτερος από την επόμενη 1^η Φεβρουαρίου μέχρι το τέλος του διδακτικού έτους. Σε περίπτωση δύο τμημάτων ΣΤ΄ Δημοτικού, με απόφαση του Υπουργού Παιδείας καθορίζεται ο τρόπος επιλογής των μαθητών.

Μέχρι σήμερα οι δύο σημαιοφόροι, ένας για το διάστημα μέχρι την 31 Ιανουαρίου και ο έτερος από την επομένη έως το τέλος της σχολικής χρονιάς, ορίζονταν με βάση τον γενικό μέσο όρο τους στο προηγούμενο σχολικό έτος. Σε περίπτωση ισοβαθμίας γινόταν κλήρωση. Παράλληλα, οι δέκα παραστάτες, πέντε για την πρώτη περίοδο και πέντε για τη δεύτερη περίοδο, επιλέγονταν, όπως και οι δύο σημαιοφόροι, βάσει βαθμολογίας.

Από τη στιγμή κατά την οποία οι μαθητές, κατά τη διάρκεια της παρέλασης, φέρουν τη σημαία και όχι ο δάσκαλος ή ο διευθυντής/διευθύντρια του σχολείου, πρέπει να υπάρχει ένα κριτήριο βάσει του οποίου θα καθορίζεται ο σημαιοφόρος. Υπέρ της κλήρωσης συνηγορεί το επιχείρημα ότι εφ’ όσον πρόκειται για εθνική εορτή, τότε όλοι οι μαθητές, ακριβώς λόγω της ιδιότητάς τους ως μέλη του έθνους, έχουν το ίδιο δικαίωμα να φέρουν τη σημαία και άρα για να κατοχυρωθεί το ίσο αυτό δικαίωμα πρέπει να προκριθεί η λύση της κλήρωσης. Όλοι οι μαθητές, ανεξαιρέτως, τιμούν τους νεκρούς και του αγώνες του Έθνους για ελευθερία και ανεξαρτησία. Συνεπώς, όλοι οι μαθητές πρέπει να έχουν τις ίδιες πιθανότητες να φέρουν τη σημαία. Βάσει αυτής της λογικής αρκεί ο μαθητής να ανήκει στο ελληνικό έθνος για να κατοχυρώσει το δικαίωμα του να γίνει σημαιοφόρος. Αποδοχή του παραπάνω επιχειρήματος, φυσικά, ως του αποκλειστικού κριτηρίου συνεπάγεται τον αποκλεισμό αλλοδαπών μαθητών από τη διαδικασία επιλογής. Από την άλλη πλευρά, η ισότιμη συμμετοχή όλων των μαθητών στην εθνική εορτή μπορεί να εξασφαλιστεί χωρίς να δίνεται σε όλους το δικαίωμα να φέρουν τη σημαία. Όλοι συμμετέχουν στην παρέλαση και στις εκδηλώσεις στο σχολείο. Το να φέρει, όμως, κάποιος/α μαθητής/τρια τη σημαία είναι κάτι παραπάνω από τη συμμετοχή στις εορταστικές εκδηλώσεις και για αυτό θα πρέπει να υπάρχει ένα κριτήριο, η βαθμολογία, κριτήριο υποκειμενικό αλλά σαφώς πιο αντικειμενικό από τη διαγωγή, γενικά και αόριστα, του εκάστοτε μαθητή. Σαφώς η ηθική επιβράβευση για ένα καλό μαθητή δεν περιορίζεται μόνο στο να φέρει τη σημαία στην παρέλαση. Κάποιος μπορεί να σκεφτεί και άλλες ανταμοιβές, φερ’ ειπείν βιβλία. Δεν παύει, όμως, να συνιστά την πλέον τιμητική γιατί γίνεται ορατή και εκτός σχολείου, δεν περιορίζεται μόνο στο σχολείο. Ο σημαιοφόρος παρελαύνει φέροντας τη σημαία στο κέντρο της πόλης έτσι ώστε όλοι, φυσικά και οι υπερήφανοι συγγενείς του εκάστοτε μαθητή, τον/την βλέπουν. Μεγαλύτερη επιβράβευση από αυτό δεν υπάρχει για ένα μαθητή.

Παράλληλα, μπορεί να υπάρχουν αυτοί που δεν επιθυμούν η σημαία να είναι δώρο κλήρωσης αλλά ούτε και βραβείο για μια μαθητική επίδοση. Αλλά τότε πως οι μαθητές, άνευ σημαίας, θα τιμούν τους προγόνους και τους αγώνες του Έθνους; Με κάθε σχολείο να έχει τη δική του ξεχωριστή σημαία; Δεν αρκεί. Χρειάζεται η εθνική σημαία.

Εδώ μπορούν να γίνουν δύο παρατηρήσεις. Το πρόβλημα, φυσικά, που γεννάται είναι κατά πόσο η βαθμολογία αντικατοπτρίζει πιστά την επίδοση κάθε μαθητή στην τάξη ή εξισωτικές νοοτροπίες της ήσσονος προσπάθειας έχουν καταστεί νόμος με αποτέλεσμα η αριστεία πλέον να είναι ο κανόνας και αυτό όχι για λόγους ανόδου του επιπέδου γνώσεων των μαθητών… Παράλληλα, κατά πόσο το αίτημα για αριστεία συνιστά διαιώνιση της υπάρχουσας κατάστασης οικονομικών ανισοτήτων, όπου οικογένειες με μεγαλύτερο εισόδημα μπορούν να προσφέρουν σημαντική βοήθεια στα παιδιά τους σε σχέση με οικογένειες που δεν έχουν αυτή τη δυνατότητα, ή εμπεριέχει μέσα του και την προοπτική ώστε η διαφορά στο εισόδημα να μην αποτελεί παράγοντα, καθοριστικό τουλάχιστον, στην εξέλιξη του κάθε μαθητή; Είναι εύκολο κάποιοι να μιλάνε, γενικά και αόριστα, για αριστεία ωσάν αυτή να μην έχει εξασφαλιστεί, σε αρκετές περιπτώσεις τουλάχιστον, χάρη στην οικονομική επιφάνεια των οικογενειών τους.

Από την άλλη, προκαλεί δυσπιστία το επιχείρημα, εκ μέρους κυβερνητικών κύκλων, υπέρ της κλήρωσης σύμφωνα με το οποίο οι μαθητές εξισώνονται ώστε όλοι να έχουν δικαίωμα να φέρουν τη σημαία. Η παρούσα κυβέρνηση δεν μας έχει συνηθίσει σε τέτοιες ευαισθησίες για τα εθνικά σύμβολα. Η ακολουθούμενη προσέγγιση στα σχολικά βιβλία ιστορίας το πιστοποιεί. Παράλληλα, η μη συμμετοχή πλέον των σημαιοφόρων (άρα και της σημαίας) και των παραστατών στις επίσημες δοξολογίες εθνικών επετείων στους Ιερούς Ναούς μπορεί να κατανοηθεί, χωρίς υπερβολή, ως ένα πρώτο, μικρό βήμα απομάκρυνσης εθνικών συμβόλων και Εκκλησίας. Προάγγελος, ίσως, για αυτά που θα ακολουθήσουν.

Ίσως να υπάρχει εξίσωση αλλά υπό άλλη έννοια. Εξίσωση μέσω της εξομοίωσης της μετριότητας συνέπεια της έλλειψης κινήτρου, της επιβράβευσης, είτε υλικής, είτε ηθικής όπως η σημαία.

Αυτό δεν σημαίνει ότι το υπάρχον σύστημα διδασκαλίας και βαθμολόγησης δεν έχει προβλήματα και ότι δεν πρέπει να καταβληθεί προσπάθεια ώστε οι δάσκαλοι να βγάζουν τον καλύτερο εαυτό των παιδιών, σε επίπεδο γνώσης και συμπεριφοράς, μακριά από μια επιφανειακή βαθμοθηρία αλλά, παράλληλα, να τους ενσταλάζουν την θέληση για συνεχή βελτίωση για το καλό των ίδιων των μαθητών, της κοινωνίας και της πατρίδα μας. Αλλά όσο ο κόπος, η προσπάθεια, η θέληση για διάκριση έρχονται αντιμέτωπα με φονταμενταλιστικές νοοτροπίες ισοπέδωσης κάθε αξίας προς εμπέδωση μιας διεστραμμένης έννοιας της ισότητας τότε η ημέρα που θα έχουμε σχολεία με τα προαναφερόμενα χαρακτηριστικά θα αργήσει να έρθει.

Τέλος, ένα σχόλιο αναφορικά με μια άλλη διάταξη στο ίδιο Προεδρικό Διάταγμα 79. Σύμφωνα με το άρθρο 3.2γ του συγκεκριμένου Προεδρικού Διατάγματος (αριθμός φύλλου 109, τεύχος πρώτο, 1-8-2017, σελ. 1838) ως εορταστική εκδήλωση που συμμετέχουν νηπιαγωγεία και δημοτικά σχολεία αναφέρεται η 17^η Νοεμβρίου «… για την επέτειο του Πολυτεχνείου, τον αντιδικτατορικό αγώνα και την Εθνική Αντίσταση». Η τελευταία, όμως, χρονικά και ιστορικά, ανήκει στην 28^η Οκτωβρίου και στον Β΄ΠΠ. Με ποιο κριτήριο, άλλο από το ιδεολογικό, η Εθνική Αντίσταση (όλες οι αντιστασιακές ομάδες, μεγάλες και μικρές) αφαιρείται από το ιστορικό πλαίσιο του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και τοποθετείται πλάι στον αντιδικτατορικό αγώνα και το Πολυτεχνείο; Θα μπορούσε η Εθνική Αντίσταση να μνημονεύεται στις εορταστικές εκδηλώσεις της 28^ης Οκτωβρίου και να προσθέσει ο νομοθέτης, στην επέτειο της 17^ης Νοεμβρίου, εκτός του Πολυτεχνείου και του αντιδικτατορικού αγώνα, και την περίοδο 1949-1967 ως περίοδο ελλειμματικής δημοκρατίας (σαφώς προτιμότερης, πάντως, από τη σταλινική λαϊκή δημοκρατία υπό τον Νίκο Ζαχαριάδη) η οποία και οδήγησε στην επιβολή στρατιωτικού καθεστώτος και να συνδεθεί με την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, Κύπρος η οποία και κατέβαλλε το μέγιστο των τιμημάτων για την δημιουργία δημοκρατικών θεσμών στην Ελλάδα. Συνιστά αυθαιρεσία να μετατοπίζεται η χρονική σειρά ιστορικών γεγονότων λόγω ιδεολογικής νομιμοφροσύνης.

ΥΓ: Είμαι υπόχρεος στην Α.Π. για τις οξυδερκείς και εύστοχες παρατηρήσεις της.

*Ο Ιωάννης Λάμπρου είναι διεθνολόγος - πολιτικός επιστήμονας, διευθύνων εταίρος του  Ινστιτούτου Συντηρητικής Πολιτικής (ΙΝΣΠΟΛ)

(από www.inspol.gr)