Ως απόρροια της διαφορετικής οικονομικής
φιλοσοφίας αλλά και του τρόπου προσέγγισης της Ευρώπης από τον Ντόναλντ
Τραμπ, δεν θα υπάρχει πλέον η υποστηρικτική στάση που είχε υιοθετήσει
έναντι της Ελλάδας στο προσφυγικό και στην οικονομία ο προκάτοχός του,
τονίζει σε συνέντευξή του στην «Κ» ο αντιπρόεδρος της RAND Corporation
και πρώην πρέσβης στην Αθήνα, Τσάρλι Ρις.
Διπλωμάτης καριέρας, που στη διάρκεια της μακράς θητείας του
χειρίστηκε τις ευρωαμερικανικές σχέσεις ενώ ασχολήθηκε και με ζητήματα
οικονομίας, εμπορίου και ενέργειας, ο κ. Ρις μιλάει επίσης για τη σχέση
του νέου Ρεπουμπλικανού προέδρου με τον Ερντογάν, για το αέριο στην
Ανατολική Μεσόγειο, τον ρόλο της Ρωσίας και την αντιμετώπιση της
τρομοκρατίας. Τέλος, σε μια περίοδο κατά την οποία οι δράσεις του
προέδρου Τραμπ έχουν προκαλέσει αναταράξεις στους κόλπους του Στέιτ
Ντιπάρτμεντ, σημειώνει ότι οι Αμερικανοί διπλωμάτες φέρουν εις πέρας την
εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ με βάση τον όρκο που έχουν δώσει.
– Πώς θα προσεγγίσει ο κ. Τραμπ τη σχέση με την Ελλάδα, γεωπολιτικά και στο θέμα της οικονομίας;
– Στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας ο πρόεδρος Τραμπ άσκησε
κριτική στην πολιτική της Γερμανίας να δεχθεί μεγάλο αριθμό προσφύγων
από τη Μέση Ανατολή, και ίσως ασκήσει ανάλογη κριτική και στην Ελλάδα
για τη θετική προβολή του ρόλου της ως σημείου διέλευσης. Επίσης, η νέα
κυβέρνηση ενστικτωδώς ίσως να είναι τρόπον τινά λιγότερο υποστηρικτική
από την κυβέρνηση Ομπάμα προς την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ στις
διαπραγματεύσεις της με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και το ΔΝΤ, με δεδομένο
τον σοσιαλιστικό προσανατολισμό του ΣΥΡΙΖΑ. Επιπροσθέτως, ο Πίτερ
Ναβάρο, επικεφαλής του Εθνικού Συμβουλίου Εμπορίου του Λευκού Οίκου,
πρόσφατα άσκησε κριτική κατά του ευρώ λέγοντας ότι είναι «υποτιμημένο»,
προσέγγιση η οποία δεν δείχνει πρόθεση της νέας αμερικανικής κυβέρνησης
να δει με συμπάθεια και να υποστηρίξει την ανάγκη ευελιξίας σε ό,τι
αφορά τις απαιτήσεις που απορρέουν από τη λιτότητα.
– Πώς αποτιμώνται οι τριμερείς συμμαχίες Ελλάδας και Κύπρου με Ισραήλ και Αίγυπτο;
– Είναι ιδιαίτερα σημαντικές για την κάθε μία από τις εμπλεκόμενες
χώρες, αλλά και για τη διασφάλιση της ευρύτερης σταθερότητας στην
Ανατολική Μεσόγειο.
– Η ExxonMobil, του υπ. Εξωτερικών Ρεξ Τίλερσον, θα κάνει
έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ. Μπορεί η Λευκωσία να εξελιχθεί σε στρατηγική
βάση για τις ΗΠΑ;
– Οι πρόσφατες ανακαλύψεις αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο είναι πολύ
καλό νέο για τις εμπλεκόμενες χώρες της περιοχής. Η αξιοποίηση των
κοιτασμάτων θα πρέπει να γίνει με βάση εμπορικά κριτήρια και πολύ
πιθανώς σε συνεργασία με την Κύπρο και το Ισραήλ. Ο υπουργός Εξωτερικών
Τίλερσον δεσμεύθηκε να διακόψει τη σχέση του με την Exxon Mobil, και τα
συμφέροντα της εταιρείας από τις έρευνες στην περιοχή δεν αναμένεται να
επηρεάσουν την αμερικανική πολιτική. Η Κύπρος εξακολουθεί να είναι
δεσμευμένη στην ουδετερότητα σε ό,τι αφορά την πολιτική ασφάλειας.
– Πώς θα προσεγγίσει ο πρόεδρος Τραμπ την Τουρκία και τον Ταγίπ Ερντογάν;
– Αναμένεται να υιοθετήσει μια σχέση συναλλαγής (transactional) με
την Τουρκία. Οι ΗΠΑ επιθυμούν να εργαστούν αποτελεσματικά με την Τουρκία
και τη Ρωσία για να εξολοθρεύσουν το ISIS και χρειάζονται την
υποστήριξη της Τουρκίας για να χρησιμοποιούν την αεροπορική βάση του
Ιντσιρλίκ σε αυτή την επιχείρηση. Ο πρόεδρος έχει εκφράσει το ενδιαφέρον
του για τη δημιουργία μιας ασφαλούς ζώνης για πρόσφυγες εντός της
Συρίας, κάτι που θα απαιτούσε την υποστήριξη της Τουρκίας. Οι Ρώσοι
φαίνεται να είναι αντίθετοι. Από την πλευρά της, η Αγκυρα ζητεί από την
κυβέρνηση Τραμπ να εκδώσει τον Φετουλάχ Γκιουλέν, καθώς υποστηρίζει ότι
ενεπλάκη στην απόπειρα πραξικοπήματος του περασμένου Ιουλίου.
Ταυτόχρονα, υπάρχουν πληροφορίες ότι η αμερικανική κυβέρνηση
προσανατολίζεται να συμπεριλάβει τη Μουσουλμανική Αδελφότητα στον
κατάλογο με τις τρομοκρατικές οργανώσεις. Η αυξημένη έμφαση της
κυβέρνησης Τραμπ στη ριζοσπαστική ισλαμιστική τρομοκρατία ίσως δεν
ενθουσιάσει το κυβερνών κόμμα (ΑΚΡ) που έχει ισλαμικές ρίζες.
– Αρα, τι θα κάνει η Αμερική στη Συρία;
– Η κυβέρνηση Τραμπ θα χρειαστεί να αποφασίσει σύντομα εάν θα
παράσχει περισσότερο σύγχρονο οπλισμό στους Κούρδους της Συρίας έτσι
ώστε να τους βοηθήσει να εκδιώξουν το ISIS από τη Ράκα. Εάν υποστηρίξει
το PYD, θα εξοργίσει την Τουρκία η οποία καταγγέλλει δεσμούς ανάμεσα στο
PYD και την τουρκική τρομοκρατική οργάνωση PKK. Εάν οι ΗΠΑ δεν
υποστηρίξουν το PYD, τότε στην πράξη θα καθυστερήσει η επιχείρηση στη
Ράκα και θα προσφέρουν περιθώρια κινήσεων στο ISIS.
– Πώς θα αντιμετωπίσει η Ουάσιγκτον την τρομοκρατία;
– Η νέα κυβέρνηση έχει θέσει σε υψηλή προτεραιότητα την πλήρη
εξολόθρευση του ISIS. Και για την επίτευξη του στόχου αυτού, αναμένεται
να χρησιμοποιήσει όλες τις δυνατότητες που προσφέρει η ισχύς των ΗΠΑ.
– Θα υπάρξει επανεκκίνηση στη σχέση με τη Ρωσία;
– Η σχέσης της Αμερικής με τη Ρωσία είναι περίπλοκη και πολυδιάστατη.
Σε τέτοιες σχέσεις δεν γίνεται «επανεκκίνηση», αλλά αυτές εξελίσσονται
μέσα από την προώθηση συμφερόντων και τη διαχείριση προκλήσεων. Η Ρωσία
είναι μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και έχει
σημαντική συμβολή στο διεθνές σύστημα.
– Ποια είναι η αίσθηση στους κόλπους των Αμερικανών διπλωματών για τις ενέργειες του προέδρου Τραμπ;
– Τα στελέχη της αμερικανικής διπλωματίας είναι δεσμευμένα να φέρουν
εις πέρας την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ με βάση τον όρκο που έχουν
δώσει.
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ")