Αν ανατρέξουμε στους τίτλους και τα πρωτοσέλιδα της 9ης Νοεμβρίου την
επόμενη δηλαδή μέρα της νίκης του Τραμπ είναι κυρίαρχη η προεξόφληση
της προσαρμογής της προεκλογικής ρητορικής του αλλά κυρίως της
ανατρεπτικής ατζέντας στην εξωτερική πολιτική στη συνέχεια των
προκατόχων.
Σήμερα, λιγότερο από ένα μήνα πριν από την
παραλαβή-παράδοση στον Λευκό Οίκο από τον Ομπάμα στον Τραμπ όχι μόνον
δεν έχει υπάρξει η αναμενόμενη προσαρμογή Τραμπ αλλά πλέον η νίκη του
σχεδόν απροσχημάτιστα παρουσιάζεται ως αποτέλεσμα χειραγώγησης της
προεκλογικής εκστρατείας αλλά και της ψηφοφορίας από τις Μυστικές
Υπηρεσίες του Κρεμλίνου υπό την προσωπική επίβλεψη του Πούτιν. Όλα τα
παραπάνω συμπυκνώνουν δηλώσεις τόσο του απερχόμενου Προέδρου Ομπάμα όσο
και επιφανών μελών του Κογκρέσου Γερουσιαστών και βουλευτών Δημοκρατικών
και Ρεπουμπλικάνων.
Προμήνυμα εμπλοκών
Οι
απώλειες -έξι εκλέκτορες- στο Κολέγιο των Εκλεκτόρων που τη Δευτέρα 19
Δεκεμβρίου εξέλεξαν και επίσημα τον Τραμπ Πρόεδρο δεν δημιούργησαν
πρόβλημα, αλλά μπορούν να θεωρηθούν προμήνυμα θεσμικών εμπλοκών στο
Κογκρέσο με τη σύσταση εξεταστικών επιτροπών στη Γερουσία για την
ανάμειξη του ρωσικού παράγοντα στην προεδρική εκλογή, με άλλα λόγια την
απειλή απαγγελίας κατηγορίας στον Πρόεδρο να τον σκιάζει λίγο μετά την
έναρξη της θητείας του!
Το
ερώτημα πλέον δεν είναι η προσαρμογή Τραμπ στη συνέχεια αλλά η έκβαση
ενός πρωτοφανούς στην Ιστορία των ΗΠΑ bra de fer με τον νεοεκλεγέντα
Πρόεδρο να έχει απέναντί του τον απερχόμενο προκάτοχό του και να μην
ελέγχει τον κομματικό μηχανισμό των Ρεπουμπλικάνων, ούτε καν την
πλειοψηφία της Βουλής των Αντιπροσώπων και της Γερουσίας.
Αν το
διάστημα που μεσολαβεί από την εκλογή μέχρι την είσοδο στον Λευκό Οίκο
θεωρείται μια μεταβατική περίοδος στη διάρκεια της οποίας η Ουάσιγκτον
δεν μπορεί να λαμβάνει σημαντικές διεθνείς πρωτοβουλίες, με τα σημερινά
δεδομένα οι Ηνωμένες Πολιτείες κινδυνεύουν για πολλούς μήνες να
βρίσκονται σε μια σειρά από κρίσιμα διεθνή μέτωπα μεταξύ διεκπεραίωσης
και απουσίας.
Δυναμικό αντίο από τον Ομπάμα
Ο
Ομπάμα ανακοίνωσε προχθές την αυστηροποίηση των κυρώσεων που έχουν
επιβληθεί στη Μόσχα για την προσάρτηση της Κριμαίας αλλά και για την
στήριξη των Ρωσόφωνων στην Ανατολική Ουκρανία.
Ζητούμενο όμως
παραμένει αν θα υλοποιήσει την απειλή επιβολής κυρώσεων και αντιποίνων
στη Ρωσία για την κυβερνοεπίθεση της Μόσχας, που επηρέασε όπως
ισχυρίζονται ο Λευκός Οίκος και η CIA την έκβαση της προεδρικής εκλογής;
Από
τη μεριά του, ο Τραμπ θεωρεί τα παραπάνω ως συνωμοσία σε βάρος του με
στόχο την «απονομιμοποιήσή» του πριν καν αναλάβει τα καθήκοντά του. Σε
κάθε περίπτωση η πρώτη προσπάθεια να δοθεί ένα προκαταβολικό μάθημα στον
Τραμπ θα δοθεί όταν η Γερουσία κληθεί να επικυρώσει τις επιλογές του
νεοεκλεγέντος Προέδρου και κατά κύριο λόγο τον Τίλερσον ως επικεφαλής
του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και τον Φλιν στα ηνία του Συμβουλίου Εθνικής
Ασφαλείας. Τα παραπάνω δεν έχουν προηγούμενο στην Ιστορία των ΗΠΑ: Δεν
συγκρίνονται ούτε με την απόρριψη της Συνθήκης των Βερσαλλιών το
καλοκαίρι του 1920 που ακύρωσε την πολιτική του Προέδρου Ουίλσον και
οδήγησε τη χώρα σε παλινδρόμηση στον απομονωτισμό, ούτε με το δραματικό
σκηνικό του 2000 όταν ο Αλ Γκορ ζητούσε ανακαταμέτρηση των ψήφων στη
Φλόριντα και δεν αναγνώριζε τον Τζορτζ Μπους υιό ως νικητή των εκλογών.
Είναι
βέβαιο ότι στο διάστημα από τις 8 Νοεμβρίου μέχρι σήμερα ο Τραμπ
έστειλε σαφές μήνυμα για ανατροπή της πολιτικής των ΗΠΑ απέναντι στη
Ρωσία και είναι εξίσου βέβαιο ότι θεσμικοί και εξωθεσμικοί παράγοντες
στην Ουάσιγκτον θα κάνουν ό,τι μπορούν με θεμιτά και αθέμιτα μέσα να τον
εμποδίσουν.
Θεατής της Κρίσης στην Ε.Ε.- Ευρωζώνη
Είναι
πλέον προεξοφλημένη εξέλιξη ότι το πρώτο εξάμηνο του 2017 θα είναι
αποφασιστικής σημασίας για το μέλλον της Ε.Ε. - Ευρωζώνης, καθώς οι
δυνάμεις του αντιευρωπαϊκού λαϊκισμού έχουν ήδη ούριο δημοσκοπικό άνεμο
στα πανιά τους: Από την Ολλανδία οι βουλευτικές εκλογές θα γίνουν στις
15 Μαρτίου μέχρι τη διπλή εκλογική αναμέτρηση που ακολουθεί στη Γαλλία -
προεδρική και βουλευτικές εκλογές- με άγνωστο επί του παρόντος αν οι
πρόωρες εκλογές στην Ιταλία θα γίνουν τον Μάρτιο ως πρελούδιο ενός
ευρωπαϊκού ντόμινο αποσταθεροποίησης ή τον Ιούνιο ως φινάλε.
Σε
όλα τα παραπάνω που συνθέτουν μια πρωτοφανή αβεβαιότητα-ρευστότητα έχει
προστεθεί ένας νέος καταλυτικής σημασίας παράγων, η παρατεταμένη
μετεκλογική εσωστρέφεια των ΗΠΑ.
Ηδη από τις απειλές Ομπάμα για
κυρώσεις και αντίποινα κατά της Ρωσίας, δύο Γερουσιαστές ο δημοκρατικός
Σούμερ και ο Ρεπουμπλικάνος Μακέιν (αντίπαλος του Ομπάμα στις εκλογές
του 2008) ζήτησαν τη σύσταση Εξεταστικής Επιτροπής για τη διερεύνηση των
καταγγελιών και την απόδοση ευθυνών.
Έτσι η βεβαιότητα,
απλουστευτική, ότι σαν από μηχανής θεός οι ΗΠΑ θα παρέμβουν την
κατάλληλη στιγμή να σταθεροποιήσουν την Ε.Ε.-Ευρωζώνη για να μην υπάρξει
παγκόσμιο ντόμινο αποσταθεροποίησης είναι με τα σημερινά δεδομένα
περισσότερο ευχή και ευσεβής πόθος παρά ρεαλιστική προσδοκία.
Αμερικανική
εσωστρέφεια συν ντόμινο αποσταθεροποίησης στην Ε.Ε. - Ευρωζώνη θα
αλληλοτροφοδοτηθούν σε σχέση συγκοινωνούντων δοχείων καθώς οι εξελίξεις
στην μια πλευρά θα πριμοδοτούν τους οπαδούς της περιχαράκωσης, του
προστατευτισμού και του εθνικού απομονωτισμού στην άλλη.
Η
απουσία σταθεροποιητικής παρέμβασης των ΗΠΑ στην Ευρώπη θα είναι μια
πτυχή ενός συνολικού βραχυκυκλώματος της Δύσης (Βόρεια Αμερική και
Ευρώπη) στη Διεθνή Σκηνή.
Η ΣΤΕΝΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΊΑ ΜΕ ΤΗ ΜΟΣΧΑ
Εκλειψη στη Μέση Ανατολή;
Η
Μέση Ανατολή κυρίως η Συρία και ο Ιράκ είναι η κατ’ εξοχήν περιοχή όπου
τα ζωτικά συμφέροντα των ΗΠΑ μπορούν να πληγούν ως παρενέργεια της
εσωστρέφειας των ΗΠΑ που θα προκύψει μέχρι ο Τραμπ να βρει ένα πλαίσιο
συγκατοίκησης με το Κογκρέσο.
Η Ευρύτερη Μέση Ανατολή, ούτως ή
άλλως, είναι η περιοχή στην οποία προβάλλει ανάγλυφη η σύγχυση και οι
αντιφάσεις της Ατζέντας του Τραμπ στην εξωτερική πολιτική: Ο νεοεκλεγείς
Πρόεδρος είναι όπερ της στενής συνεργασίας με τη Μόσχα συνολικά, αλλά
δίνει ιδιαίτερη έμφαση στη διμερή κοινή δράση ΗΠΑ - Ρωσίας κατά των
Τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία.
Συμφωνία με Ιράκ
Συγχρόνως απειλεί ότι θα ακυρώσει τη Συμφωνία για τον έλεγχο του
πυρηνικού Προγράμματος του Ιράν, παρά το γεγονός ότι οι ιρανικές και οι
φιλοϊρανικές δυνάμεις (Φρουροί της Επανάστασης, Σιιτική Πολιτοφυλακή του
Ιράκ και Χεζμπολάχ του Νοτίου Λιβάνου) είναι μαζί με τους Κούρδους η
αιχμή του δόρατος στην προσπάθεια εξουδετέρωσης των Τζιχαντιστών του
Ισλαμικού Κράτους. Ούτως ή άλλως και οι Ομπάμα - Κέρι έχουν φθάσει στα
όρια της αναπροσαρμογής της πολιτικής τους στη Συρία, με αποτέλεσμα να
έχουν δυσαρεστήσει τόσο τους χθεσινούς συμμάχους, τη Σαουδική Αραβία, το
Ισραήλ και την Τουρκία χωρίς ταυτόχρονα να μπορούν να μεταλλάξουν την
Ρεαλπολιτίκ ανοχής της δράσης της Ρωσίας και του Ιράν σε συμμαχία.
Σε αναβαθμισμένο ρόλο
Ηδη
η Ρωσία δίπλα στην αποφασιστική συμβολή της Πολεμικής της Αεροπορίας
στην επικράτηση των δυνάμεων του Ασαντ στο Χαλέπι διαδραματίζει και ρόλο
επιδιαιτητή όπως φάνηκε και από την πρόσφατη Τριμερή Διάσκεψη στη Μόσχα
των Υπουργών Εξωτερικών και Άμυνας Ρωσίας, Ιράν, Τουρκίας με στόχο την
άμβλυνση της αντιπαράθεσης Άγκυρας - Τεχεράνης για την επόμενη μέρα στη
Συρία.
Αν έτσι παρουσιάζεται σήμερα η κατάσταση πραγμάτων στη
Μέση Ανατολή εύκολα μπορούμε να φαντασθούμε ποια θα είναι η εικόνα στο
τέλος μιας πολύμηνης και ταραχώδους συνολικής πίεσης-αμφισβήτησης του
Τραμπ.
(από την εφημερίδα "ΗΜΕΡΗΣΙΑ", 23-25/12/2016)