Εκφράζονται φόβοι πως αν συνεχιστεί το κύμα των αυξήσεων, ίσως επιβραδυνθεί ο ρυθμός ανόδου της ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας, τουλάχιστον μέχρι να εξασθενήσουν οι πιέσεις στις τιμές των οικοδομικών υλικών.
Παράλληλα, αυξάνεται και το κόστος κατασκευής των δημοσίων έργων, όλων των κατηγοριών, που μεταφράζεται σε δημοσιονομικό βάρος, καθώς οι κατασκευαστικές εταιρείες βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις με τα συναρμόδια υπουργεία για την αναπροσαρμογή του προϋπολογισμού των έργων και την ενσωμάτωση του αυξημένου κόστους των οικοδομικών υλικών.
Από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ προκύπτουν διψήφιες αυξήσεις τιμών σε υλικά που έχουν μεγάλη στάθμιση στον δείκτη των οικοδομικών υλικών και επηρεάζουν το κόστος των κατασκευών.
Παράδειγμα, η ομάδα των υλικών «Μεταλλικά υλικά βασικής επεξεργασίας», που έχει συντελεστή στάθμισης 24,85%, ανατιμήθηκε σε σύγκριση με τον Οκτώβριο του 2020 κατά 12,5%, όμως ο σίδηρος οπλισμού ανατιμήθηκε κατά 20,5%.
Προ 8ετίας επίπεδα
Αναλυτικότερα, το ράλι των τελευταίων μηνών, κυρίως λόγω της ενεργειακής κρίσης, αλλά και της αύξησης στις διεθνείς τιμές των πρώτων υλών, ειδικά των μετάλλων, επανέφερε τις τιμές στα προ 8ετίας επίπεδα, με τον Οκτώβριο του 2021 να αναδεικνύεται -μέχρι τώρα- σε μήνα των μεγαλύτερων ανατιμήσεων εδώ και πολλά χρόνια.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, ο Οκτώβριος έκλεισε με αύξηση 6,3%, μακράν το υψηλότερο ποσοστό των τελευταίων 6-7 ετών. Οι κατασκευαστές που παρακολουθούν από κοντά τις εξελίξεις στην κτηματαγορά μιλούν για κόστος κατασκευής που ξεπερνά πλέον ακόμη και τα 1.200-1.300 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο. Εκτιμούν δε ότι η συνεχιζόμενη αύξηση των τιμών -κυρίως στο μεταφορικό κόστος, στο ηλεκτρικό ρεύμα, αλλά και στον σίδηρο και στον χαλκό- είναι ένας από τους σοβαρούς λόγους για τους οποίους η Τράπεζα της Ελλάδας καταγράφει ολοένα και μεγαλύτερες αυξήσεις στις τιμές πώλησης των ακινήτων, κάτι που συνέβη και προ ημερών.
Η κατάταξη των επιμέρους πρώτων υλών που εκτόξευσαν τον συνολικό δείκτη του Οκτωβρίου περιλαμβάνει:
- Στην πρώτη θέση το πετρέλαιο κίνησης με αύξηση 33,4%. Η μεταφορά των οικοδομικών υλικών, αλλά και η χρήση των βαρέων μηχανημάτων συνιστούν βασικό στοιχείο του κόστους οικοδομής, γι’ αυτό και η τιμή του πετρελαίου παίζει καθοριστικό ρόλο στον συνολικό δείκτη.
- Στη δεύτερη θέση έρχεται ο σίδηρος οπλισμού, ο οποίος επηρεάζει και την τελική τιμή του φέροντος οργανισμού του κτηρίου. Τα στοιχεία του Οκτωβρίου καταγράφουν αύξηση 20,5%.
- Η ηλεκτρική ενέργεια βρίσκεται στην 3η θέση με αύξηση 18,8%. Οι δε προβλέψεις για την πορεία της τιμής είναι δυσοίωνες, καθώς ήδη τον Νοέμβριο η τιμή χονδρικής κινείται πολύ υψηλότερα συγκριτικά με τον Οκτώβριο και τον Σεπτέμβριο.
- Στις πρώτες θέσεις της κατάταξης και ο χαλκός, ο οποίος επηρεάζει και τα υδραυλικά, αλλά και τα ηλεκτρολογικά. Ο μήνας έκλεισε με αύξηση 16,7% στους χάλκινους αγωγούς που χρησιμοποιούνται για την ηλεκτρική εγκατάσταση και με άνοδο 16,3% στους σωλήνες χαλκού οι οποίοι χρησιμοποιούνται στη θέρμανση και στην ύδρευση.
Προβληματισμός στους κατασκευαστές
Η αύξηση του κόστους των υλικών προβληματίζει τους κατασκευαστές, ωστόσο, τουλάχιστον μέχρι στιγμής, δεν διαπιστώνεται σημαντική ανάσχεση της οικοδομικής δραστηριότητας, αν και ορισμένα στελέχη κάνουν λόγο για καθυστερήσεις, προκειμένου να γίνουν οι αναγκαίες προσαρμογές στους προϋπολογισμούς και να ενημερωθούν οι ενδιαφερόμενοι αγοραστές - μισθωτές.
Γενικότερα επικρατεί η άποψη ότι αυτό που συμβαίνει με την άνοδο στις τιμές θα έχει σύντομα ένα τέλος ή έστω θα επιβραδυνθεί ο ρυθμός της αύξησης, δημιουργώντας μια νέα ισορροπία.
Η σημαντικότερη όμως παράμετρος που συμβάλλει στην πιο ψύχραιμη αντιμετώπιση της κατάστασης είναι η αυξημένη ζήτηση για αγορές και μισθώσεις ακινήτων, συνεπικουρούμενη, ειδικά ως προς τα επαγγελματικά, από την προσδοκία για ανάκαμψη της οικονομίας γενικότερα.
Πιο συγκεκριμένα η ζήτηση είναι αυξημένη για σύγχρονους πιστοποιημένους «πράσινους» γραφειακούς χώρους που δεν υπάρχουν αρκετοί, με αποτέλεσμα οι νέες κατασκευές να διατίθενται σχετικά γρήγορα, καθώς έχουν μεσολαβήσει σχεδόν 12 χρόνια ύφεσης και σχεδόν απόλυτης στασιμότητας.
Υπάρχουν κατασκευαστές που μιλούν για πραγματική αύξηση του κόστους τον τελευταίο έναν χρόνο που κινείται μεταξύ 35% και 40% για ένα γραφειακό χώρο με πιστοποίηση Leed και παρά το τρομακτικό αυτό ύψος της μεταβολής τα περισσότερα έργα του είδους αυτού συνεχίζονται.
Απορρόφηση από την αγορά
Όπως εκτιμάται ένα μεγάλο τμήμα των αυξήσεων θα απορροφηθεί από την αγορά μέσω της αύξησης των τιμών πώλησης και των μισθώσεων.
Αυξημένη είναι η ζήτηση και για κατοικίες. Συνέπεια της αύξησης του κόστους των υλικών είναι και εδώ η αύξηση των τιμών πώλησης (έχει καταγραφεί και από τα σχετικά στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος) και παράλληλα ο περιορισμός του κέρδους των κατασκευαστών. Το τελευταίο, μέχρι στιγμής, φαίνεται να αντιμετωπίζεται από τους κατασκευαστές αφενός γιατί συνήθως ξεκινούν από υψηλό περιθώριο κέρδους, αφετέρου γιατί σήμερα, κατά βάση οι εργολάβοι δεν είναι υπερχρεωμένοι στις τράπεζες.
Υπάρχει βεβαίως και το φαινόμενο σε μια πολυκατοικία ίδια ακριβώς διαμερίσματα να έχουν πουληθεί με απόσταση λίγων μηνών και με διαφορά στην τιμή πάνω από 15%.
Βάσει επίσης εκτιμήσεων η επόμενη χρονιά θα είναι κρίσιμη. Αν ο ρυθμός αύξησης του κόστους των υλικών δεν επιβραδυνθεί και η πανδημία συνεχίσει να επηρεάζει την οικονομική δραστηριότητα, είναι πιθανή μια μείωση της οικοδομικής δραστηριότητας, το ύψος της οποίας θα εξαρτηθεί και από τα υπόλοιπα μεγέθη της οικονομίας.
(από την εφημερίδα "ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ")