Αν και διίστανται αρκετά οι απόψεις και οι εκτιμήσεις για το μέγεθος της μείωση της ζήτησης σε παγκόσμιο επίπεδο, είναι κοινή η διαπίστωση ότι ευρισκόμεθα ενώπιον ενός πολύ ισχυρού σοκ αφού και δια γυμνού οφθαλμού η συρρίκνωση της αγοράς αποτελεί αδιαμφισβήτητο γεγονός χωρίς ιστορικό προηγούμενο. Ξεκινώντας από τις πλέον συντηρητικές εκτιμήσεις του ΙΕΑ που κάνουν λόγο για μείωση κατά 1,0 με 1,5 εκατ. βαρελια ανά ημέρα μέσο όρο για όλο το 2020 και πηγαίνοντας στην Goldman Sachs και την Νορβηγική Rystad που προβλέπουν πραγματική καθίζηση που μπορεί να φθάσει τα 5,0 με 8,0 εκατ.βαρ/ημέρα μέσο όρο για όλο το έτος.
Τελικά το μέγεθος της μείωσης της ζήτησης θα εξαρτηθεί από την πορεία και την διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού και την συνέχιση των αυστηρών μέτρων που έχουν ληφθεί και λαμβάνονται συνεχώς με στόχο την μείωση της ανθρώπινης κυκλοφορίας και κοινωνικής αποστασιοποίησης. Όπως επισημαίνουν στελέχη της αγοράς εάν τα μέτρα σε Ευρώπη και ΗΠΑ παραταθούν πέραν του Μαΐου τότε η κατάρρευση της ζήτησης θα λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις με την μείωση της ζήτησης να φθάνει ακόμα και το 15 % με 20% , δηλ στα 20 εκατ. βαρ/ημέρα. Το νούμερο αυτό μπορεί να ακούγεται υπερβολικό αλλά εάν αναλογιστούμε ότι σε λίγες ημέρες τίποτα, η σχεδόν τίποτα. δεν θα κινείται στο Δυτικό βόρειο ημισφαίριο τότε δεν είναι δύσκολο να συνειδητοποιήσουμε την μαύρη τρύπα μέσα στην οποία έχουμε εισέλθει.
Στο Ναδίρ η Αγορά
Τις τελευταίες ημέρες οι τιμές πετρελαίου βούλιαξαν σε χαμηλά δύο δεκαετιών λίγο κάτω από τα $ 20 ανά βαρέλι, εν μέσω ανησυχιών ότι η πανδημία θα διαρκέσει μήνες και η ζήτηση για καύσιμα θα μειώνεται ολοένα και περισσότερο. Οι απώλειες επιδεινώθηκαν μετά τα στοιχεία που έδειξαν ότι τα αποθέματα στο Cushing της Οκλαχόμα των ΗΠΑ, κεντρικό σημείο αναφοράς για τα αποθέματα των ΗΠΑ και Καναδά αυξήθηκαν περισσότερο από 4 εκατ. βαρέλια ημερησίως την προηγούμενη εβδομάδα, στο μεγαλύτερο εβδομαδιαίο επίπεδο των τελευταίων χρόνων. Ακόμη χειρότερα, Σαουδική Αραβία και Ρωσία αναμένεται ότι θα πλημμυρίσουν με νέο πετρέλαιο τις αγορές τον επόμενο μήνα, τη στιγμή που δεν υπάρχουν άλλοι διαθέσιμοι αποθηκευτικοί χώροι. Έτσι στις αρχές της εβδομάδας η τιμή του Brent βρέθηκε προς στιγμή κάτω από τα 22 δολάρια το βαρέλι, στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Μάρτιο του 2002, ενώ το Αμερικάνικο WTI στα 19,85 δολάρια, στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Φεβρουάριο του 2002.
Η UBS βλέπει τώρα τις τιμές πετρελαίου κάτω από τα 20 δολάρια το βαρέλι για τους επόμενους δύο μήνες, καθώς τόσο η Μόσχα όσο και το Ριάντ επιμένουν ότι μπορούν να αντέξουν με χαμηλές τιμές για κάποιο χρονικό διάστημα σε αντίθεση με τους υψηλότερου κόστους Αμερικανούς παραγωγούς. Ήδη, η Ρωσία έχει διαμηνύσει ότι μπορεί να ανταπεξέλθει με μία τιμή πετρελαίου στα 25 έως 30 δολάρια το βαρέλι και η Σαουδική Αραβία με μία τιμή στα 30 δολάρια.
ΗΠΑ ο χαμένος του παιχνιδιού
Όπως επισημαίνει μεγάλη μερίδα αναλυτών οι ΗΠΑ θα χάσουν φέτος τον τίτλο του κορυφαίου παραγωγού στον πλανήτη, αφού το 2019 η συνολική παραγωγή είχε ξεπεράσει τα 13,5 εκατ. βαρ./ημέρα. Η ανωτέρω εξέλιξη εκτιμάται ότι θα έχει τεράστιες επιπτώσεις στην αμερικανική εξωτερική πολιτική, δεδομένου ότι οι αμερικανικές κυβερνήσεις για δεκαετίες θεωρούσαν την ενεργειακή και την εθνική ασφάλεια αλληλένδετους παράγοντες. Οι ΗΠΑ υποσκέλισαν τη Σαουδική Αραβία και τη Ρωσία το 2018 ως κορυφαία πετρελαιοπαραγωγό στον πλανήτη, χάρη στη μεγάλη ανάπτυξη της βιομηχανίας άντλησης σχιστολιθικών κοιτασμάτων.
Την ίδια στιγμή παραγωγοί όπως Νιγηρία, Αγκόλα, Αλγερία και Βενεζουέλα δεν θα μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στις χαμηλότερες τιμές, σε αντίθεση με τη Ρωσία και τη Σαουδική Αραβία που πλημμυρίζουν τις αγορές με πετρέλαιο. Ήδη, ο υπουργός Πετρελαίου του Κογκό κάλεσε τον γενικό γραμματέα του OPEC, Μοχάμεντ Μπαρκίντο, σε έκτακτες συνομιλίες, προκειμένου να βοηθήσει κάποιες χώρες μέλη να αποφύγουν την ύφεση.
Αναλυτές της Goldman Sachs κάνουν λόγο για ένα «game changer» στη βιομηχανία πετρελαίου, εξηγώντας ότι η πανδημία του κορωνοϊού θα συσπειρώσει τη βιομηχανία πετρελαίου και θα την καταστήσει ισχυρότερη, παρότι εγείρει τον κίνδυνο ελλείψεων στο τέλος του δρόμου. «Τα διυλιστήρια σε ολόκληρο τον κόσμο έχουν μειώσει ή παύσει τις δραστηριότητές τους λόγω της απότομης μείωσης της ζήτησης, με αποτέλεσμα να μη δημιουργούνται πλέον αποθέματα και να μην υπάρχουν “δικλίδες ασφαλείας”, σε μία εξέλιξη που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ελλείψεις. Αυτό θα ανέβαζε την τιμή πετρελαίου πάνω από τα 55 δολάρια το βαρέλι το 2021. Όμως, οι μεγάλες πετρελαϊκές θα συγχωνεύσουν το καλύτερο ενεργητικό τους και θα ανταπεξέλθουν στην κρίση. Όταν θα τελειώσουν όλα, θα υπάρχουν λιγότερες εταιρείες με υψηλότερη ποιότητα ενεργητικού», αναφέρει η επενδυτική τράπεζα.
Πρόβλημα με τους αποθηκευτικούς χώρους
Ένα από τα άμεσα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα διυλιστήρια και γενικά οι εταιρείες που ασχολούνται με μεταφορές και εμπορία είναι η έλλειψη αποθηκευτικών χώρων καθώς μειώνεται διαρκώς η ζήτηση ενώ ποσότητες αργού ευρίσκονται εν πλω με προορισμό tank forms και διυλιστήρια. Σύμφωνα με τη Νορβηγική Rystad το 75% των αποθηκευτικών χώρων πετρελαίου είναι γεμάτες και είναι ζήτημα 2-3 μηνών το πολύ έως ότου δεν θα υπάρχει δυνατότητα για περαιτέρω αποθήκευση αργού και προϊόντων
Στην Ελλάδα, οι δύο διυλιστικοί όμιλοι, ΕΛΠΕ και Motoroil, συνεχίζουν να δουλεύουν κανονικά όπως όμως παρατηρούν στελέχη τους οι αποθηκευτικοί χώροι για αργό και προϊόντα ευρίσκονται ήδη σε πληρότητα άνω του 70% και είναι θέμα εβδομάδων πότε θα αναγκασθούν να μειώσουν σημαντικά την παραγωγική τους δραστηριότητα επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον τους στην διαχείριση των αποθεμάτων τους, τα οποία ας σημειωθεί έχουν απωλέσει μεγάλο μέρος της αξίας τους αφού ο μεγαλύτερος όγκος αποκτήθηκε όταν η τιμή ήτο πάνω από $ 50 το βαρέλι. Τέλος, αξίζει να αναφερθεί ότι και οι δυο Όμιλοι έχουν σταματήσει πλήρως την παραγωγή αεροπορικών καυσίμων.