Σε Νέα Φάση Χαμηλών Τιμών Εισέρχεται η Παγκόσμια Πετρελαιαγορά - Ιδιαίτερα Ωφελημένη η Ελλάδα

Όπως συνέβη πριν από ένα περίπου χρόνο έτσι και τώρα το θέαμα μερικών δεκάδων τάνκερ, συνήθως VLCC’ s, υπερφορτωμένων με πετρέλαιο, ήτο ικανό να οδηγήσει σε νέα πτώση τις τιμές του αργού στις διεθνείς αγορές εμπορευμάτων. Το βράδυ της Δευτέρας, 16ης Νοεμβρίου, η ποικιλία Brent, το διεθνές benchmark, για παραδόσεις Δεκεμβρίου, διαπραγματεύετο στο ICE του Λονδίνου στα $43,80 ενώ η Αμερικανική WTI στα $40,45. Με τα δραματικά γεγονότα του Παρισιού της 13/11 να έχουν μόνο οριακά επηρεάσει τις τιμές προς τα άνω, αφού εδώ και 16 μήνες οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι έχουν ουσιαστικά αποσυνδεθεί από την διαδικασία διαμόρφωσης των τιμών.

Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες ναυτιλιακές πηγές υπολογίζεται ότι μία ποσότητα ίση με περίπου 100 εκατομμύρια βαρέλια αργού, ένα νούμερο που αντιστοιχεί στην κατανάλωση μίας ημέρας σε παγκόσμιο επίπεδο (με το ΙΕΑ να υπολογίζει την πλανητική κατανάλωση στα 95.5 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα για το 4^ο τρίμηνο του έτους) ευρίσκεται αποθηκευμένη σε πετρελαιοφόρα πλοία τα οποία ευρίσκονται είτε ναυλουχημένα σε όρμους πλησίον διυλιστηριακών συγκροτημάτων στον Κόλπο του Μεξικού, στην θάλασσα της Νότιας Κίνας και στη Μεσόγειο ή απλώς ακολουθούν τυφλές πορείες εν μέσω των ωκεανών, πλέοντα με χαμηλές ταχύτητες, και αναμένοντας οδηγίες για αλλαγή πορείας και τελικό προορισμό.

Η σημερινή εικόνα των υπερφορτωμένων και παρκαρισμένων δεξαμενόπλοιων, έρχεται να συμπληρώσει αυτή των υπερπλήρη αποθηκευτικών χώρων στα περισσότερα διυλιστήρια όπου τα συνολικά αποθέματα στα τέλη Σεπτεμβρίου ευρίσκοντο σε επίπεδο ρεκόρ στα 3.0 δισεκατομμύρια βαρέλια, έχοντας αυξηθεί κατά 13.8 εκατομμύρια βαρέλια μόνο σε ένα μήνα. Αν και ο ρυθμός αύξησης των παγκόσμιων αποθεμάτων μειώθηκε κατά 1.6 εκατομμύρια βαρέλια/ημέρα, σε σύγκριση με 2-3 εκατομμύρια βαρέλια κατά το 2^ο τρίμηνο, εν τούτοις τα αποθέματα για τις χώρες του ΟΟΣΑ ευρίσκονται σε ιστορικά υψηλά όπως παρατηρεί ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ) στην τελευταία του έκθεση για τον μήνα Νοέμβριο (βλέπε διάγραμμα). Αλλά και εκτός ΟΟΣΑ τα αποθέματα συνεχίζουν να αυξάνονται με την Κίνα να προσθέτει περί τα 0.7 εκατομμύρια βαρέλια/ημέρα κατά το τρίτο τρίμηνο.

Η πρακτική της αποθήκευσης πετρελαίου σε δεξαμενόπλοια θα ήτο ακόμη πλέον διαδεδομένη εάν τους τελευταίους μήνες δεν είχαν αυξηθεί εντυπωσιακά τα ναύλα, όπου για τα πλοία τύπου VLCC’ s αυτά έχουν διαμορφωθεί στα $60.000 ανά ημέρα ενώ έχουν κλεισθεί συμφωνίες ακόμη και με $108,000 την ημέρα, παρατηρούν ναυτιλιακές πηγές στον Πειραιά. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές η άνοδος των ναύλων ξεκίνησε τον περασμένο Δεκέμβριο μετά την ιστορική απόφαση του OPEC, πρωτοστατούσης της Σαουδικής Αραβίας, περί μη μείωσης της παραγωγής του καρτέλ. Αυτή σήμερα έχει διαμορφωθεί σε επίσης ιστορικά υψηλά φθάνοντας τα 31.76 εκατομμύρια βαρέλια/ημέρα τον Οκτώβριο και αυξημένη κατά 1.6 εκατομμύρια βαρέλια σε σύγκριση με πέρυσι την ίδια περίοδο (βλέπε διάγραμμα).

Η Σαουδική Αραβία , η de facto ηγέτιδα χώρα του OPEC, δεν δείχνει να επιθυμεί να αντιστρέψει την πολιτική της στον τομέα της παραγωγής αφού επιμένει στην με κάθε κόστος διατήρηση του μεριδίου της στην παγκόσμια αγορά. Σήμερα το βασίλειο των Σαούντ παράγει κατά μέσο όρο 10.3 εκατομμύρια βαρέλια/ημέρα, δηλαδή υψηλότερα κατά 600,000 βαρέλια σε σύγκριση με πέρυσι, ενώ παράλληλα παρατηρούμε και μία αλματώδη αύξηση της παραγωγής του Ιράκ στα 4.0 εκατομμύρια βαρέλια/ημέρα. Επιπλέον, Σαουδική Αραβία και Ιράκ έχουν επιδοθεί σε μία άνευ προηγουμένου πολιτική χαμηλών προσφορών προς τα Ευρωπαϊκά διυλιστήρια προσπαθώντας να εκτοπίσουν όσο μπορούν το Ρωσικό πετρέλαιο, η ποικιλία Urals του οποίου αποτελεί βασικό προϊόν καλύπτοντας το 55% των εισαγωγών αργού της ΕΕ.

Παρά την υψηλή ζήτηση αργού σε παγκόσμιο επίπεδο που επικράτησε καθ’όλο το 2015, η οποία, σύμφωνα με τον ΙΕΑ αυξήθηκε κατά 1.8 εκατομμύρια βαρέλια/ημέρα, οι διεθνείς τιμές του αργού εξακολουθούν να υφίστανται ισχυρές καθοδικές πιέσεις, αποτέλεσμα κυρίως του υψηλού επιπέδου παραγωγής κυρίως από τις χώρες του OPEC. Με τους παραγωγούς εκτός OPEC, των οποίων η παραγωγή κατά μέσο όρο έχει υψηλότερο κόστος ανά βαρέλι, να έχουν και αυτοί αυξήσει την παραγωγή τους κατά 1.3 εκατομμύρια βαρέλια/ημέρα αλλά με προοπτική για μείωση κατά 0.6 εκατομμύρια βαρέλια για το 2016. Σύμφωνα πάντως με το ΙΕΑ η παγκόσμια παραγωγή αργού τον Οκτώβριο είχε διαμορφωθεί στα 97.0 εκατομμύρια βαρέλια, δηλαδή +2.0 εκατομμύρια βαρέλια υψηλότερη από πέρυσι με τα 2/3 της αύξησης να προέρχεται από τις χώρες-μέλη του OPEC. Tα υψηλά επίπεδα παραγωγής, εντός και εκτός OPEC, με σταθερή υπεροχή του καρτέλ, τα ιστορικά υψηλά αποθέματα και οι επιθετικές τιμολογιακές πολιτικές από τη Σαουδική Αραβία, Κουβέιτ και Ιράκ, έχουν οδηγήσει τις τιμές σε νέα χαμηλά με το Brent να έχει κατακρημνισθεί κάτω από τα $45 έχοντας χάσει σχεδόν $5.0 τις τελευταίες 10 ημέρες.

Παρά την προβλεπόμενη μειωμένη αύξηση της ζήτησης αργού, στα 1.2 εκατομμύρια βαρέλια ανά ημέρα, που προβλέπει ο ΙΕΑ για το 2016, και με την αγορά σε κατάσταση contango, οι προοπτικές για τις τιμές του αργού εμφανίζονται ιδιαίτερα δυσοίωνες για τους παραγωγούς, που δεν αποκλείεται να βιώσουν τιμές αρκετά κάτω των $40 πριν το τέλος του έτους, ενώ οι πετρελαιοπαραγωγικές χώρες όπως η Ελλάδα μόνο ωφελημένες αναμένεται να βγουν από αυτήν την νέα αναδιάταξη στην παγκόσμια ενεργειακή αγορά. Άμεση συνέπεια η περεταίρω βελτίωση του ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών, οριακές μειώσεις στις τιμές στην αντλία και υψηλότερα κέρδη για τα διυλιστήρια στην Ελλάδα που έχουν δει τα περιθώρια τους, όπως και τις εξαγωγές τους, να βελτιώνονται εντυπωσιακά τα τελευταία δύο τρίμηνα.