Υδρογονάνθρακες: Σε Κρίσιμη Καμπή ο Διαγωνισμός για τις Χερσαίες Περιοχές της Δυτικής Ελλάδος

Όπως αναφέραμε σε πρόσφατο άρθρο μας στο energia. gr (5/10) η Δυτική Ελλάδα αναδεικνύεται πλέον ως η εξέχουσα γεωγραφική περιοχή με σημαντικές προοπτικές για έρευνες και την ανακάλυψη εμπορικά εκμεταλλεύσιμων κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου. Πέρα από τον διεθνή διαγωνισμό παραχωρήσεων (2 ^nd International Round) όπου στις 14 Ιουλίου κατατέθηκαν προσφορές για τρία θαλάσσια οικόπεδα, ευρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη οι έρευνες από τις εταιρείες Energean Oil & Gas και ΕΛΠΕ για τις τρεις συγκεκριμένες περιοχές όπου οι ανωτέρω υπέγραψαν συμβάσεις το 2014 για παραχωρήσεις (Ιωάννινα και Κατακόλο από Energean και Πατραϊκός Κόλπος από ΕΛΠΕ).

Ακόμη, έχουμε τις χερσαίες περιοχές Αιτωλοακαρνανίας, Άρτα- Πρέβεζας και ΒΔ Πελοποννήσου όπου βάσει διαγωνισμού που πραγματοποιήθηκε στις αρχές του έτους πρόκειται να εκχωρηθούν και αυτές για έρευνες υδρογονανθράκων. Με την αξιολόγηση των προσφορών που υπεβλήθησαν από τις ενδιαφερόμενες εταιρείες (ΕΛΠΕ και Energean Oil & Gas) στις αρχές Ιανουαρίου εφέτος, να ευρίσκεται σήμερα σε προχωρημένο στάδιο. Οι ανωτέρω περιοχές, ιδίως της Αιτωλοακαρνανίας και Άρτας- Πρέβεζας παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον από γεωλογικής άποψης αφού αυτές θεωρούνται ως μέρος του ίδιου πετρελαϊκού συστήματος που είναι γνωστό ως Ιόνια Λεκάνη ή Ιόνια Ζώνη, ενώ γενικότερα η περιοχή θεωρείται ως η νότια επέκταση της ευρύτερης περί-Αδριατικής Λεκάνης, στην οποία υπάρχει ήδη παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου καθώς και αποδεδειγμένα κοιτάσματα υδρογονανθράκων (Ιταλία, Κροατία, Αλβανία). Ας σημειωθεί ότι περισσότερα από 10 δισεκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου και 30 τρισεκατομμύρια πόδια φυσικού αερίου έχουν ανακαλυφθεί σε αυτή στην ευρύτερη περιοχή.

Σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες του energia. gr η ΕΔΕΥ έχει καλέσει για αύριο (20/10) τις εταιρείες που συμμετέχουν στο διαγωνισμό να συναντηθούν με την επιτροπή αξιολόγησης για την κατάθεση συμπληρωματικών τεχνικών και οικονομικών στοιχείων ενώ δεν αποκλείεται να ζητηθεί από τις ΕΛΠΕ και Energean Oil & Gas να υποβάλλουν βελτιωμένες προσφορές. Γενικά η αίσθηση στην αγορά είναι ότι το Υπουργείο επείγεται να κλείσει η αξιολόγηση και να ανακηρύξει τους ανάδοχους των περιοχών πριν το τέλος του έτους στέλνοντας έτσι ένα θετικό μήνυμα στη διεθνή αγορά.

Όπως επισημαίνουν παράγοντες του τομέα του upstream στο Λονδίνο με καλή γνώση της περιοχής της Δ. Ελλάδας – Αδριατικής «είναι πολύ σημαντικό την δεδομένη χρονική περίοδο η Ελληνική κυβέρνηση να κινηθεί γρήγορα σε μία προσπάθεια να αποβάλλει τις άκρως δυσμενείς εντυπώσεις που έχουν επικρατήσει μέχρι σήμερα, λόγω της κατάρρευσης της οικονομίας, το περασμένο καλοκαίρι, και του συνεπακόλουθου υψηλού country risk”. Όπως τονίζουν οι ίδιοι παράγοντες βασικό κριτήριο στην επιλογή των παραχωρήσεων, θα πρέπει να αποτελέσει η εμπειρία στην παραγωγή καθώς εκτιμάται ότι υπάρχουν αξιοποιήσιμα αποθέματα υδρογονανθρακών στις άνω περιοχές. «Πολλές εταιρείες μπορεί να έχουν την δυνατότητα για ανάληψη ερευνών όμως λίγες είναι αυτές που έχουν operational experienceστην παραγωγή, και αυτός ο παράγων είναι που συνήθως μετράει στην επιλογή των εταιρειών να διαχειρισθούν συγκεκριμένα ερευνητικά blocks», δηλωθούν χαρακτηριστικά οι ανωτέρω παράγοντες.

Παρά τον περιορισμένο αριθμό των προς εκχώρηση περιοχών (τρεις περιοχές) και των ακόμη μικρότερο αριθμό των ενδιαφερόμενων(μόνο δύο εταιρείες) η αξιολόγηση των προσφορών παρουσιάζει ορισμένες ιδιαιτερότητες αφού η μία από τις δύο εταιρείες, τα ΕΛΠΕ αν και κατά πολύ μεγαλύτερη σε μέγεθος και με τεράστια οικονομική επιφάνεια (η μεγαλύτερη πετρελαϊκή εταιρεία της ΝΑ Ευρώπης με κύκλο εργασιών άνω των 11.0 δισεκατομμυρίων ευρώ) δεν πληροί όλους τους όρους του διαγωνισμού, αφού βάσει των προδιαγραφών του οι ενδιαφερόμενοι που επιθυμούν να αναδειχθούν operators -εντολοδόχοι, πρέπει να παρέχουν στο Υπουργείο επαρκή τεκμηρίωση της εμπειρίας τους στην παραγωγή και να αποδεικνύουν την ικανότητά τους σε ένα αριθμό καίριων σημείων, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονται τα εξής:

·Περιγραφή πεδίων πετρελαίου/φυσικού αερίου (ή περιοχών) όπου επί του παρόντος δραστηριοποιείται ο Αιτών. Πρέπει να προσδιορίζεται ο ρόλος και το επίπεδο ευθύνης του σε κάθε έργο (Εντολοδόχος ή συμμετέχων).

·Κατάλογος των χωρών όπου ο Αιτών δραστηριοποιήθηκε σε εργασίες έρευνας και εκμετάλλευσης τα τελευταία 5 έτη.

·Παράθεση λεπτομερών στοιχείων για αποδεδειγμένα και πιθανά αποθέματα τα τελευταία 5 έτη.

·Διακρατηθείσες εκτάσεις παραχώρησης (σε τετρ. χιλ.) τα τελευταία 5 έτη.

·Παραγωγή υδρογονανθράκων σε εκατομμύρια βαρέλια ισοδυνάμου πετρελαίου (Mmboe) τα τελευταία 5 έτη.

·Εμπειρία στην όρυξη γεωτρήσεων μεγάλου βάθους σε απαιτητικά γεωλογικά περιβάλλοντα.

·Εμπειρία λειτουργίας σε περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές και διατήρησης υψηλού επιπέδου ασφάλειας και προστασίας του περιβάλλοντος.

·Λεπτομέρειες σχετικά με πρόστιμα ή άλλες ποινές από οποιοδήποτε ρυθμιστικό όργανο για βλάβη του περιβάλλοντος και αποκατάσταση και προστασία της φύσης και του περιβάλλοντος σχετικών με οποιαδήποτε δραστηριότητα.

·Εμπειρία του βασικού προσωπικού σε εργασίες έρευνας και παραγωγής.

Ειδικοί του τομέα του upstream στην Ελλάδα που γνωρίζουν τις δυνατότητες αλλά και τις αδυναμίες των δύο εταιρειών παρατηρούν ότι ο όμιλος των Ελληνικών Πετρελαίων δεν είναι δυνατό να έχει προσκομίσει έγγραφα που νααποδεικνύουν παραγωγή από υπαρκτά κοιτάσματα υδρογονανθράκων κατά τα τελευταία πέντε έτη, αποδεδειγμένα και πιθανά αποθέματα, και εμπειρία του βασικού προσωπικού σε εργασίες παραγωγής, για τον απλούστατο λόγο ότι σήμερα ο Όμιλος δεν παράγει πετρέλαιο ή φυσικό αέριο σε κάποιες από τις παραχωρήσεις που διαθέτει. Εξ ου άλλωστε και το γεγονός ότι για την κάθοδό του στη συγκεκριμένη διαδικασία είχε συνεταιριστεί με την ιταλική εταιρεία ENEL, η οποία ωστόσο αποχώρησε λίγες ημέρες πριν την κατάθεση προσφορών. Θυμίζουμε ότι στον Πατραϊκό Κόλπο τα Ελληνικά Πετρέλαιαχρησιμοποιούν την δάνεια εμπειρία των εταιρειών Edison και Petroceltic.

Όμως, από την πλευρά τους, οι υπεύθυνοι των ερευνών στα ΕΛΠΕ υποστηρίζουν ότι ναι μεν αυτή τη στιγμή ο Όμιλος δεν έχει να επιδείξει παραγωγή και βεβαιωμένα αποθέματα, όπως ισχύει στην περίπτωση της Energean που παράγει περί το 1.0 εκατομμύριο βαρέλια πετρελαίου τον χρόνο στις εγκαταστάσεις του Πρίνου και δηλώνει βεβαιωμένα αποθέματα άνω των 50.0 εκατομμυρίων βαρελιών, διαθέτει όμως εκτενή εμπειρία σε γεωτρήσεις σε Αίγυπτο, Λιβύη και Αλβανία και παλαιότερα στην Ελλάδα (μέσω ΔΕΠ-ΕΚΥ την οποία και απορρόφησε) ενώ εδώ και χρόνια εργάζεται inhouse μία μεγάλη ομάδα έμπειρων γεωλόγων και μηχανικών πετρελαίου και κοιτασμάτων. «Αυτό που προέχει είναι η διαχρονική γνώση και πείρα, η σωστή οργάνωση και οι οικονομικές δυνατότητες, προσόντα τα οποία ανεπιφύλακτα διαθέτουμε. Στο δε χώρο του upstream έχει μεγάλη σημασία να διαθέτεις τα απαραίτητα κεφάλαια γιατί αυτό σου επιτρέπει ανά πάσα στιγμή να απασχολήσεις εξειδικευμένες service companies για την εκτέλεση των διάφορων εξειδικευμένων εργασιών» μας πληροφορεί στέλεχος των ΕΛΠΕ που υπεραμύνεται των δυνατοτήτων του Ομίλου να αναλάβει υπεύθυνα έργο ως operator για τις δύο περιοχές στη Δυτική Ελλάδα που έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον.

Εν όψει των ανωτέρω καθίσταται σαφές ότι το έργο της επιτροπής αξιολόγησης της ΕΔΕΥ για τις ανωτέρω τρεις παραχωρήσεις, και των ισάριθμων προσφορών που έχουν κατατεθεί, καθίσταται όλως δυσχερές αφού αυτή θα πρέπει να μελετήσει και συγκεράσει μία σειρά από φαινομενικά αντικρουόμενα στοιχεία συνδυάζοντας λειτουργική εμπειρία, παραγωγή, αποθέματα, ερευνητική εμπειρία, επιστημονική αρτιότητα και οικονομική επιφάνεια. Για αυτό δεν είναι άκαιρη η παρατήρηση, όπως ήδη συζητείται στην αγορά, ότι για ορισμένες περιοχές όπου συμπίπτουν τα ενδιαφέροντα των δύο εταιρειών, (δηλ. για την περιοχή Άρτας- Πρέβεζας) το Υπουργείο θα υποχρεωθεί να καλέσει τα δύο μέρη να συνεργασθούν(όπως εξάλλου το έχει πράξει στο παρελθόν), με το μεν να προσφέρει την εμπειρία του ως operator και το άλλο να συμμετάσχει στο επιστημονικό έργο αναλαμβάνοντας και το αναλογούν μέρος του κόστους.