Η
κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ αντιμετωπίζει σήμερα σοβαρούς προβληματισμούς κι
διλήμματα στον ενεργειακό τομέα συνέπεια των Μνημονιακών δεσμεύσεων για την
ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ και την δημιουργία ανταγωνισμού στην αγορά ηλεκτρικής
ενέργειας και φυσικού αερίου, κάτι που ενδεχομένως οδηγήσει σε μεγάλη ένταση ως
και πιθανή ρήξη με τους δανειστές. Απεναντίας στο χώρο των ερευνών υδρογονανθράκων
η κατάσταση, αν και δύσκολη λόγω ελλειπούς οργάνωσης και στελέχωσης της ΕΔΕΥ,
είναι απείρως καλύτερη αφού έχουν ήδη δρομολογηθεί μία σειρά από συγκεκριμένες
δράσεις, με επιχειρηματικό ενδιαφέρον, που ενδέχεται πολύ σύντομα να οδηγήσουν
σε πολύ θετικά αποτελέσματα. Οι δράσεις αυτές έχουν ως εξής:
(α)
Από το 2013 έχει ανανεωθεί η ερευνητική άδεια για την παραχώρηση της
Energean
Oil
&
Gas στον Πρίνο
με αποτέλεσμα να ευρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη ερευνητικό και γεωτρητικό πρόγραμμα
ύψους €200 εκατομμυρίων με στόχο την άντληση αργού από δευτερογενή κοιτάσματα
και την αύξηση της παραγωγής στα 10,000 βαρέλια την ημέρα μέχρι τα τέλη του
2016, από τα 2,000 βαρέλια σήμερα.
(β)
Έχουν υπογραφεί (Μάιος 2014) οι τρεις (3) συμβάσεις παραχωρήσεων στη Δυτική
Ελλάδα για τις περιοχές Ιωαννίνων (
Energean), Πατραϊκός Κόλπος (ΕΛΠΕ) και
Κατάκολο (
Energean).
Οι γεωλογικές και γεωφυσικές έρευνες και από τις δύο κοινοπραξίες έχουν
ξεκινήσει από πέρυσι τέτοια εποχή και ήδη καταρτίζεται πρόγραμμα γεωτρήσεων.
(γ)
Τον περασμένο Φεβρουάριο μετά από ανοικτή πρόσκληση κατατέθηκαν προσφορές για
χερσαίες παραχωρήσεις στις περιοχές Άρτα- Πρέβεζα, Αιτωλοακαρνανία, και ΒΔ
Πελοπόννησο από δύο κοινοπραξίες όπου ηγούνται οι
Energean
Oil &
Gas
και τα ΕΛΠΕ. Ήδη
ολοκληρώθηκε η πρώτη αξιολόγηση των προσφορών ενώ και οι δύο εταιρείες, μετά
από πρόσκληση της ΕΔΕΥ, κατέθεσαν βελτιωμένες προσφορές (Σεπτέμβριος 2015).
(δ)
Επίσης, στις 14 Ιουλίου κατατέθηκαν προσφορές για τρία θαλάσσια οικόπεδα (από τα
20 που περιέχοντο στην προκήρυξη) στο πλαίσιο του 2ου Διεθνούς Γύρου
Παραχωρήσεων σε θαλάσσιες περιοχές στο Ιόνιο και νοτίως της Κρήτης.
Τα
ανωτέρω στοιχεία δείχνουν ότι το θέμα των ερευνών στην Ελλάδα έχει εισέλθει
πλέον σε μία θετική καμπή με έρευνες να τρέχουν ήδη σε τέσσερις (4) παραχωρήσεις
και εμφανή πρόοδο, παρά την περιορισμένη προσέλευση εταιρειών, στους δύο υπό
εξέλιξη διαγωνισμούς (χερσαίες παραχωρήσεις στη Δ. Ελλάδα και 2
nd
International
Round).
Με την μεγάλη κωλυσιεργία που δημιουργήθηκε, στο άνοιγμα των προσφορών του
Διεθνή Γύρου με υπαιτιότητα του απελθόντα υπουργού ΠΑΠΕΝ κ. Λαφαζάνη, ο
διαγωνισμός αυτός έχει βαλτώσει με την νέα πολιτική ηγεσία να καλείται να λάβει
σύντομα δύσκολες αποφάσεις.
Θετικό
είναι το γεγονός ότι σήμερα είναι σε εξέλιξη ο διαγωνισμός για τα χερσαία
κοιτάσματα στη Δυτική Ελλάδα ο οποίος και παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον. Σύμφωνα
με τις εκτιμήσεις της
Energean,
οι περιοχές της Άρτας, της Πρέβεζας, της Αιτωλοακαρνανίας, τις οποίες η
εταιρεία διεκδικεί στο πλαίσιο του εν λόγω διαγωνισμού, όπως βεβαίως και η
περιοχή των Ιωαννίνων, στην οποία εξελίσσεται ήδη η ερευνητική δραστηριότητα
της εταιρείας (σ.σ. πρόσφατα πραγματοποιήθηκε στο συγκεκριμένο
block
και για πρώτη φορά
στην Ελλάδα αεροβαρυτική έρευνα –
Airborne
Gravity
Gradiometry–για
την καταγραφή πετρωμάτων με στόχο τον εντοπισμό στόχων για τις σεισμικές
έρευνες που θα ακολουθήσουν) θεωρείται ως μέρος του ίδιου πετρελαϊκού
συστήματος που είναι γνωστό ως Ιόνια Λεκάνη ή Ιόνια Ζώνη, ενώ γενικότερα η
περιοχή θεωρείται ως η νότια επέκταση της ευρύτερης περί-Αδριατικής Λεκάνης,
στην οποία υπάρχει ήδη παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου καθώς και
αποδεδειγμένα κοιτάσματα υδρογονανθράκων (Ιταλία, Κροατία, Αλβανία). Ας
σημειωθεί ότι περισσότερα από 10 δισεκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου και 30
τρισεκατομμύρια πόδια φυσικού αερίου έχουν ανακαλυφθεί σε αυτή στην ευρύτερη
περιοχή.
Πιο
συγκεκριμένα, στην
Αιτωλοακαρνανία το
block
εκτείνεται σε
4.360 τετραγωνικά χιλιόμετρα και είναι υποερευνημένο με μόνο τέσσερις
γεωτρήσεις να έχουν πραγματοποιηθεί συνολικά, ενώ η πρώτη που το είχε
εξερευνήσει ήταν η
BP
στη δεκαετία του
΄60. Η περιοχή παραχωρήθηκε στα τέλη των ΄90 σε κοινοπραξία υπό την
Triton
(συμμετοχή των ΕΛΠΕ με 25%), η οποία πραγματοποίησε δύο γεωτρήσεις χωρίς
αποτέλεσμα και το 2007 επιστράφηκε στο Δημόσιο. Τώρα διεκδικείται από την
Energean
Oil
&
Gas.
Στην
περιοχή
Άρτα/Πρέβεζα το
block
εκτείνεται σε
4.763 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Πρόκειται για επίσης υποερευνημένη περιοχή με
γεωφυσικές έρευνες και οκτώ γεωτρήσεις χωρίς αποτέλεσμα ως τώρα. Ο όμιλος της
Δημόσιας Επιχείρησης Πετρελαίου (ΔΕΠ) είχε την περιοχή από το 1981, ενώ στον
γύρο παραχωρήσεων του 1997 παραχωρήθηκε, με τμήμα της σημερινής παραχώρησης των
Ιωαννίνων, σε κοινοπραξία υπό την
Enterpriseμε στη συμμετοχή των ΕΛΠΕ ΜΕ
25%. Η κοινοπραξία πραγματοποίησε μία γεώτρηση χωρίς επιτυχία και η περιοχή
επιστράφηκε στο Δημόσιο. Τώρα διεκδικείται από την
Energean
και από τα ΕΛΠΕ.
Στη
Βορειοδυτική Πελοπόννησο το
συγκεκριμένο
block
με έκταση 3.800
τετραγωνικά χιλιόμετρα είχε παραχωρηθεί το 1978 στην τότε Δημόσια Επιχείρηση
Πετρελαίου, (εν συνεχεία ΔΕΠ-ΕΚΥ, σήμερα ΕΛ.ΠΕ). Έχουν πραγματοποιηθεί
περισσότερες από είκοσι γεωτρήσεις χωρίς αποτέλεσμα, ενώ ακόμη δύο γεωτρήσεις,
η Άρτεμις (Αχαΐα) και ο Απόλλων (Ηλεία), πραγματοποιήθηκαν χωρίς αποτέλεσμα το
2000 από κοινοπραξία με επικεφαλής την Enterprise και με συμμετοχή των ΕΛΠΕ με
25%. Η περιοχή (55% Ηλεία, 37% Αχαϊα, 8% Αρκαδία) διεκδικείται εκ νέου από τα
ΕΛΠΕ στο πλαίσιο του σημερινού διαγωνισμού.
Καθώς
ευρίσκεται σε εξέλιξη η αξιολόγηση από την ΕΔΕΥ των προσφορών των εταιρειών για
τις ανωτέρω τρεις παραχωρήσεις παράγοντες της διεθνούς αγοράς
upstream
με καλή γνώση του
πετρελαϊκού συστήματος στην Δυτική Ελλάδα, παρατηρούσαν ότι αυτό που έχει
σημασία είναι όπως η αξιολόγηση ολοκληρωθεί το συντομότερο δυνατό καθότι αυτό
θα δώσει ένα θετικό μήνυμα στην διεθνή αγορά και στους ξένους επενδυτές, οι
οποίοι λόγω της οικονομικής κατάρρευσης τον περασμένο Ιούλιο και του υψηλού
country
risk,
κρατούν ακόμη στάση αναμονής για τον εάν θα επιστρέψουν στην Ελλάδα. Βασικό
κριτήριο στην επιλογή των παραχωρήσεων, τονίζουν οι ανωτέρω παράγοντες, θα
πρέπει να αποτελέσει η εμπειρία στην παραγωγή καθώς εκτιμάται ότι υπάρχουν
αξιοποιήσιμα αποθέματα υδρογονανθρακών στις άνω περιοχές. «Πολλές εταιρείες
μπορεί να έχουν την δυνατότητα για ανάληψη ερευνών όμως λίγες είναι αυτές που
έχουν
operational
experience
στην
παραγωγή, και αυτός ο παράγων είναι που συνήθως μετράει στην επιλογή των
εταιρειών να διαχειρισθούν συγκεκριμένα ερευνητικά
blocks», υπογραμμίζουν οι ανωτέρω
παράγοντες.
Τόσο
την εμπειρία στην παραγωγή, που οφείλει να διαθέτει κάθε εταιρεία που διεκδικεί
ρόλο
operator, όσο και τη δομή των
προτεινόμενων ερευνητικών προγραμμάτων θα την κρίνει η ΕΔΕΥ. Η οποία παράλληλα
εξετάζει σε διαρκή βάση υποβληθέντα αιτήματα για την παραχώρηση νέων περιοχών
με διαδικασία
Open
Door
(λ.χ. Κόλπος
Ορφανού), προετοιμάζει την αξιολόγηση του 2ου Διεθνή Γύρου και ταυτόχρονα
επιβλέπει τις υπό εξέλιξη έρευνες στη Δυτική Ελλάδα και Πρίνο. Ο ρόλος που
καλείται να παίξει η Διαχειριστική Εταιρεία του Δημοσίου είναι ιδιαίτερα
σημαντικός, εάν όχι κομβικός για το μέλλον των
upstream
και την αξιοποίηση του
υδρογονανθρακικού πλούτου της χώρας. Για αυτό ο νέος Υπουργός Περιβάλλοντος και
Ενέργειας, καλείται να υποστηρίξει με κάθε δυνατό τρόπου και μάλιστα με
επείγουσες διαδικασίες την ολοκλήρωση της στελέχωσης της εταιρείας και την
ενίσχυση της με την απαραίτητη τεχνικο-οικονομική υποδομή.