Τι θα Γίνει με τον Διαγωνισμό για τις Έρευνες Υδρογονανθράκων στο Ιόνιο;

Την στιγμή που η απελθούσα κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ δεν έχανε ευκαιρία να υπογραμμίζει με κάθε τρόπο πως αυτή, και μόνο αυτή, εφήρμοζε μία ανεξάρτητη, πολυδιάστατη και προπαντός εθνική ενεργειακή πολιτική , δεν είχε το θάρρος ή τον χρόνο ή και τα δύο μαζί, να προχωρήσει ένα από τα βασικά έργα του ενεργειακού τομέα, το οποίο και βρήκε έτοιμο από την προηγούμενη κυβέρνηση. Ένα έργο που από τη φύση του και αφού τεθεί σε εφαρμογή ενισχύει σημαντικά την γεωπολιτική- ενεργειακή θέση της χώρας. Αναφερόμεθα ασφαλώς στον μεγάλο διεθνή διαγωνισμό για τις έρευνες υδρογονανθράκων στο Ιόνιο νοτίως της Κρήτης, ο οποίος προκηρύχθηκε τον Νοέμβριο το 2014, επί υπουργίας Γιάννη Μανιάτη, και είχε καταληκτική ημερομηνία την 14 η Ιουνίου, έχοντας ήδη λάβει δίμηνη παράταση.

Αν και οι εισηγήσεις των αρμοδίων υπηρεσιακών παραγόντων ήσαν υπέρ μίας ακόμη αναβολής, πιθανώς μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου, λόγω της ανώμαλης κατάστασης που επικρατούσε με κλειστές τράπεζες και τα capital controls και προπαντός λόγω του τεράστιου κλίματος αβεβαιότητας που είχε δημιουργηθεί, και εξακολουθεί να υπάρχει, για επενδύσεις κάθε μορφής, η κυβέρνηση επί υπουργίας Παν. Λαφαζάνη απεφάσισε την πραγματοποίηση του διαγωνισμού και την κατάθεση των προσφορών στις 14/7. Παράλληλα όμως λόγω της υποχρεωτικής αργίας των Τραπεζών οι προσφορές κατατέθηκαν χωρίς τις απαραίτητες εγγυητικές επιστολές πράγμα που έδωσε αφορμή στον Υπουργό να αποφασίσει περί μη αποσφράγισης των φακέλων αλλά και μη σύστασης της αρμόδιας Επιτροπής Αξιολόγησης. Έτσι ενώ συμμετείχαν τελικά τρία σχήματα ουδείς γνωρίζει ποιες εταιρείες έλαβαν μέρος, πλην των ΕΛΠΕ που έχουν προβεί και σε σχετική ανακοίνωση, και ενδεχομένως τη Γαλλική Total.

Ως γνωστό, ο διαγωνισμός αφορ oύσε είκοσι (20) υπεράκτιες περιοχές ( blocks) στο Ιόνιο και στην θαλάσσια περιοχή νότια της Κρήτης. Προηγουμένως, στις συγκεκριμένες περιοχές κατ’ ανάθεση του Ελληνικού Δημοσίου την περίοδο 2012-2013 διεξήχθησαν λεπτομερείς σεισμικές καταγραφές από τη Νορβηγική PGSτα δεδομένα των οποίων ήσαν υποχρεωμένες να προμηθευτούν, έναντι υψηλού τιμήματος, οι εταιρείες που επιθυμούσαν να λάβουν μέρος στο διαγωνισμό, υποβάλλοντας προσφορές για συγκεκριμένα οικόπεδα. Όταν ανακοινώθηκε ο εν λόγω διαγωνισμός (Νοέμβριος 2014) υπήρχε μεγάλο ενδιαφέρον για συμμετοχή καθότι η περιοχή αν και γεωλογικά δύσκολη και με μεγάλα βάθη, εμφανίζετο πετρελαϊκά αρκετά υποσχόμενη.

Ακολούθησε όμως μία άκρως αρνητική συγκυρία τόσο λόγω της απότομης μείωσης των διεθνών τιμών (από $110 το βαρέλι τον Ιούλιο του 2014 στα $45 σήμερα) όσο και με την διαρκή χειροτέρευση των οικονομικών συνθηκών στην Ελλάδα το πρώτο εξάμηνο του 2015, συνέπεια της ανάληψης εξουσίας από τον απροετοίμαστο ΣΥΡΙΖΑ, της πλήρους ανυπαρξίας οικονομικής πολιτικής, και της επιλεγείσας ρήξης με την ΕΕ πράγμα που ενέτεινε την αβεβαιότητα νοικοκυριών και επιχειρήσεων με τα γνωστά αποτελέσματα. Οι δε συστάσεις παραγόντων της αγοράς περί παράτασης της ημερομηνίας λήξης του διαγωνισμού για το τέλος του έτους-με την προοπτική βελτίωσης της οικονομικής κατάστασης – δεν εισακούστηκαν από τους ιθύνοντες με αποτέλεσμα την εξαιρετικά περιορισμένη συμμετοχή εταιρειών στον διαγωνισμό.

Για αυτό σε επίκαιρο άρθρο μας (http://www.energia.gr/article.asp?art_id=96503) είχαμε αναφερθεί στην πλήρη αποτυχία του διαγωνισμού, συνέπεια λαθεμένων κυβερνητικών χειρισμών, τη στιγμή που ο πρωθυπουργός είχε υπογράψει το Μνημόνιο με τους πιστωτές στις Βρυξέλλες (13/7) και η κυβέρνηση είχε ξεκινήσει να κινητοποιείται δήθεν για εξεύρεση επενδυτών. Λέμε δήθεν, διότι η αρνητική εμπειρία με τον εν λόγω διαγωνισμό και η οριστική ανάκλησης της άδειας για την μεγάλη επένδυση χρυσού στις Σκουριές της Χαλκιδικής, αποδεικνύουν μία αλλοπρόσαλλη τακτική και μία τελείως εχθρική στάση απέναντι στην ιδιωτική πρωτοβουλία, συμπεριλαμβανομένων των προσπαθειών για τις έρευνες και αξιοποίηση υδρογονανθράκων.

Σήμερα έξι εβδομάδες μετά την υποβολή των προσφορών ουδείς υδείς γνωρίζει μετά βεβαιότητας ποιες εταιρείες πέρα των ΕΛΠΕ υπέβαλαν προσφορές. Δηλαδή πλήρης αδιαφάνεια και προχειρότητα αφού με διάφορα έωλα επιχειρήματα το Υπουργείο αποφάσισε να αναβάλλει εν ευθέτω χρόνω το άνοιγμα των προσφορών. Όπως παρατηρεί ανώτερο διευθυντικό στέλεχος μεγάλης εταιρείαςστο Λονδίνο με καλή γνώση των Ελληνικών πραγμάτων τόσο η πολύ περιορισμένη προσέλευση και συμμετοχή στο διαγωνισμό όσο και οι αδιαφανείς διαδικασίες που ακολουθήθηκαν χαρακτηρίζουν τον διαγωνισμό ως μία παταγώδη αποτυχία. «Η αψυχολόγητη και επιπόλαιη εμμονή της κυβέρνησης να πραγματοποιηθεί ένας από τους πλέον σημαντικούς διαγωνισμούς στον τομέα των ερευνών στην Ανατολική Μεσόγειο με τις τράπεζες σε μόνιμη αργία, το Χρηματιστήριο Αθηνών κλειστό και τη χώρα να έχει μείνει από ρευστό, δεν είναι ότι το καλύτερο. Η απόφαση της κυβέρνησης να αγνοήσει το ευρύτερο οικονομικό-πολιτικό περιβάλλον όχι μόνο τίναξε τον διαγωνισμό στον αέρα αλλά καταδεικνύει πλήρη άγνοια για το πώς λειτουργεί ο κλάδος του upstreamκαι η διεθνής οικονομία γενικότερα», το ανωτέρω στέλεχος.

Ενδεικτικό του αρνητικού κλίματος που έχει διαμορφωθεί τις τελευταίες εβδομάδες στον διεθνή χώρο εις βάρος της Ελλάδας στον τομέα του upstream είναι δηλώσεις στο energia.gr στελεχών μεγάλων και μεσαίου μεγέθους (τεραστίων όμως για τα Ελληνικά δεδομένα) πετρελαϊκών εταιρειών, σύμφωνα με τις οποίες ορισμένες εταιρείες θα μπορούσαν να έχουν συμμετάσχει στον διαγωνισμό εάν επικρατούσαν στη χώρα ομαλές συνθήκες χρηματοπιστωτικής λειτουργίας, πράγμα το οποίο μπορούσε να εξασφαλισθεί μόνο με παράταση της ημερομηνίας υποβολής προσφορών. Κάτι τέτοιο όμως η απελθούσα κυβέρνηση της ριζοσπαστικής αριστεράς αρνείτο καν να συζητήσει ενώ ταυτόχρονα καλλιεργούσε ένα κλίμα αδιαφάνειας μέσα από δημόσιες επαφές της με την εταιρεία υδρογονανθράκων της Βενεζουέλας, την PVPSA. Τόσο από τις πρώτες αντιδράσεις των άμεσα ενδιαφερόμενων διεθνών εταιρειών όσο και από την ανάλυση της κατάστασης όπως διαμορφώθηκε τις τελευταίες εβδομάδες, συμπεραίνεται ότι ο εν λόγω διαγωνισμός οδηγήθηκε μοιραία σε αδιέξοδο και τελικά απέτυχε λόγω εσφαλμένων πολιτικών αποφάσεων της κυβέρνησης και των κακών χειρισμών του τέως υπουργού κ. Παν. Λαφαζάνη.

Δυστυχώς όμως για τα εθνικά θέματα, η αποτυχία του 2^ουΔιεθνούς Γύρου Παραχωρήσεων έρχεται την πλέον ακατάλληλη στιγμή όπου όποια κυβέρνηση προκύψει από τις εκλογές στις 20 Σεπτεμβρίου, έχοντας επιτέλους συνειδητοποιήσει ότι οικονομική ανάπτυξη δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς επενδύσεις, και ιδιαίτερα ιδιωτικές, θα προσπαθήσει με κάθε τρόπο να προσελκύσει επενδύσεις. Εδώ ο τομέας των υδρογονανθράκων προσφέρεται για την οργάνωση μίας νέας στρατηγικής η οποία όμως θα πρέπει να λάβει υπ’ όψιν τις νέες συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί στην αγορά λόγω της μεγάλης πτώσης των τιμών του αργού και της σοβαρά τρωθείσας αξιοπιστίας της χώρας.