Όταν τον Ιούλιο πέρυσι σημειώθηκε μια μικρή υποχώρηση στις τιμές του αργού στις διεθνείς αγορές, για παραδώσεις Σεπτεμβρίου, ουδείς από τους γνωστούς αναλυτές είχε τότε προβλέψει ότι είχαμε εισέλθει σε έναν νέο καθοδικό κύκλο ο οποίος θα έφερνε κυριολεκτικά τα πάνω κάτω.
Από τα $115 - $116 το βαρέλι που διαπραγματεύετο το Brent,το διεθνές benchmark, στα τέλη Ιουνίου με αρχές Ιουλίου του 2014 μέχρι τα τέλη του έτους η τιμή είχε κάνει σωστή βουτιά φθάνοντας λίγο κάτω από τα 50 δολάρια.
Έχει δε μεγάλο ενδιαφέρον ότι οι τιμές άρχισαν να υποχωρούν αισθητά το καλοκαίρι με φθινόπωρο ενώ η Μέση Ανατολή φλεγόταν, έχοντας κάνει την εμφάνιση του το αιμοσταγές χαλιφάτο του ISIS με εκατόμβες νεκρών κάθε εβδομάδα σε Ιράκ και Λιβύη, με την Συρία να διαμελίζεται και την κρίση στην Ουκρανία να κορυφώνεται με την κατάρριψη του επιβατηγού αεροσκάφους των Μαλαισιανών Αερογραμμών.
Έτσι παρά την ύπαρξη ισχυρών αποσταθεροποιητικών δυνάμεων στην ευρύτερη περιοχή οι τιμές αίφνης άρχισαν να συμπεριφέρονται με μια δική τους λογική αψηφώντας κατ’ ένα τρόπο τους λεγόμενους γεωπολιτικούς παράγοντες, που σε πολλές περιπτώσεις μέχρι τότε επηρέαζαν τις τιμές, υπακούοντας αποκλειστικά στους κανόνες της αγοράς. Με τούς κανόνες αυτούς ν’αναφέρονται κυρίως στο ισοζύγιο προσφοράς και ζήτησης.
Όμως από τις αρχές του φθινοπώρου ήτο φανερό ότι η ισοροπία στην διεθνή πετρελαιαγορά είχε διαταραχθεί με το που έκανε την εμφάνιση της ένας όχι ευκαταφρόνητος αριθμός μεγάλων πετρελαιοφόρων πλοίων (tankers) φορτωμένα με Σαουδαραβικό πετρέλαιο τα οποία άλλα αγκυροβολημένα και άλλα εν πλώ ανέμεναν οδηγίες για την μεταφορά του πολύτιμου φορτίου τους σε πελάτες σε Ασία και Βόρειο Αμερική.
Το θέαμα των περιφερόμενων πλήρες φορτίου tankers έκανε τον γύρο του κόσμου και ήτο αρκετό για να στείλει ένα ηχηρό μήνυμα στις αγορές εμπορευμάτων στο City του Λονδίνου, στο NYMEX της Νέας Υόρκης και στην Σιγκαπούρη ότι οι Σαουδάραβες, μετά μονομερείς μειώσεις που είχαν αναγγείλει σε φορτία που προορίζοντο για πελάτες τους στην Ασία, είχαν ξεκινήσει να πλημμυρίζουν την αγορά με αργό.
Παράλληλα η παραγωγή shale oil από ΗΠΑ και Καναδά σημείωνε νέα υψηλά μεγέθη έχοντας ξεπεράσει τα 4,0 εκατ. βαρέλια την ημέρα και συμβάλλοντας καταλυτικά στήν μείωση της εξάρτησης από εισαγωγές, οι οποίες και είχαν μειωθεί σημαντικά από τα 12.7 εκατ. βαρέλια την ημέρα το 2008 στα 7.4 εκατ. βαρέλια το 2014.
Με τις διεθνείς τιμές να μειώνονται διαρκώς, έχοντας φθάσει σχεδόν τα $78 το βαρέλι στα τέλη Νοεμβρίου, και με τις οικονομίες των πετρελαιο-εξαγωγικών χωρών ήδη να εγγράφουν απώλειες, οι περισσότεροι παράγοντες της αγοράς περίμεναν ότι ο OPEC στην τακτική του σύνοδο στα τέλη Νοεμβρίου στην Βιέννη θα αποφάσιζε για μια σημαντική μείωση της παραγωγής προκειμένου να υποστηρίξει τις τιμές οι οποίες και είχαν απολέσει σχεδόν ένα 30% της αξίας τους μέσα σε λιγότερο από 5 μήνες.
Αλλά τα σχέδια των Σαουδαράβων, οι οποίοι και είναι η κινητήριος δύναμη του OPEC, ήσαν τελείως διαφορετικά. Έτσι στην συνάντηση των μελών του ΟPEC στις 27 Νοεμβρίου επεκράτησε η θέση της Σ.Αραβίας περί μη μείωσης του παραγωγικού πλαφόν των 30 εκατ. βαρελιών την ημέρα, με αποτέλεσμα την απότομη πτώση της τιμής του αργού κατά $7 μέσα σε διάστημα σαράντα μόλις λεπτών. Έκτοτε οι τιμές κινήθηκαν πτωτικά, με μικρές διακυμάνσεις, που είδαν το Brent να φθάνει και τα $69 το βαρέλι στις αρχές Μαΐου.
Όμως από τις αρχές Ιουλίου η πτώση των τιμών του αργού είναι συνεχής έτσι που τις τελευταίες 6 εβδομάδες τόσο το Brent όσο και το Αμερικανικό WTI έχουν χάσει σχεδόν το 22% της αξίας τους. Με το Brent να διαπραγματεύεται στα $48 - $49 το βαρέλι στο ICE από τις αρχές της εβδομάδας και το WTI στο NYMEX πέριξ του 43 - $44 αντίστοιχα.
Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς οι καθοδικές πιέσεις των τελευταίων εβδομάδων οφείλονται κατά κύριο λόγο στην υπερπροσφορά που παρατηρείται λόγω των λίαν ανταγωνιστικών τιμών που προσφέρουν οι παραγωγοί σε Σ.Αραβία, Ιράκ και Ρωσία σε μια προσπάθεια περαιτέρω διαφύλαξης του μεριδίου τους στην παγκόσμιο αγορά πριν κάνει την επανεμφάνιση του το Ιράν. Το οποίο με την σταδιακή απαλειφή των κυρώσεων που του είχαν επιβληθεί από ΗΠΑ - Ε.Ενωση, μετά την υπογραφή της δεσμευτικής συμφωνίας στις 14/7 για περιορισμό του πυρηνικού του προγράμματος, πρόκειται να αυξήσει τις εξαγωγές του κατά 1.0 εκατ. βαρέλια την ημέρα μέχρι την άνοιξη του 2016.
Όπως τονίζουν στελέχη εταιρειών στο Λονδίνο που ασχολούνται με oil trading η εκτίμηση είναι ότι σήμερα η παγκόσμιος αγορά είναι υπερκαλυμμένη κατά 2 εκατ. βαρέλια την ημέρα, αρκετά περισσότερο από ότι ήτο το Β εξάμηνο του 2014. Με την παγκόσμιο παραγωγή να κυμαίνεται στα 95.2 εκατ. βαρέλια, το Β τρίμηνο του 2015, και την ζήτηση στα 93.1 εκατ. βαρέλια για την ίδια περίοδο.
Τον χορό των χαμηλών τιμών, σε σύγκριση με τα $110 το βαρέλι που ήσαν οι τιμές την περίοδο 2011-1014, τον σέρνει η Σαουδική Αραβία, συνεπικουρούμενη από το Κουβέιτ, το Ιράκ και τελευταία και την Ρωσία, σε μια επίμονη αλλά πανάκριβη για τις ίδιες προσπάθεια να στριμώξουν και να πλήξουν τους ανεξάρτητους παραγωγούς των ΗΠΑ που ευθύνονται κατά κύριο λόγο για την τεράστια αύξηση της παραγωγής αργού στην Βόρειο Αμερική. Λόγω των πολύ υψηλών συναλλαγματικών αποθεμάτων της Σ.Αραβίας και Κουβέιτ, αλλά και της αξιοσημείωτης αντοχής που επιδεικνύει η Ρωσία, εκτιμάται ότι η μάχη θα συνεχισθεί και θα είναι ιδιαίτερα σκληρή με τις τιμές να υποχωρούν και άλλο, εάν χρειασθεί οι ανωτέρω να αυξήσουν περαιτέρω την παραγωγή τους.
Εν τω μεταξύ και όπως έχουμε κατ’επανάληψη αναφερθεί στο energia.gr οι χαμηλές τιμές του αργού έχουν πλήξει ιδιαίτερα σκληρά τις μεγάλες και μεσαίες πετρελαϊκές οι οποίες είδαν τα έσοδα και τα κέρδη τους να μειώνονται κατακόρυφα υποχρεώνοντας τες να περικόψουν τρέχοντα και προγραμματισμένα ερευνητικά προγράμματα και άλλες επενδύσεις άνω των $200 δισεκ.
Η νέα πετρελαϊκή τάξη που τείνει να επιβληθεί έχει Αραβική σφραγίδα και Ρωσική υποστήριξη και αποβλέπει όχι μόνο στην επιβράδυνση της παραγωγής αργού και αερίου στην Βόρειο Αμερική, αλλά κυρίως στην αποτροπή σχεδίων για μιά μεγάλης κλίμακας εισαγωγή και ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών ενέργειας. Κάτι τέτοιο θα ήτο καταστροφικό για τις μεγάλες παραγωγούς και πετρελαιοεξαγωγικές χώρες.
