Σύμφωνα
με αποκλειστικές πληροφορίες του
energia.
gr τις οποίες και διασταύρωσαμε
το Σ/Β με συνεργάτες του
portal
στη Τουρκία,
πρόκειται να ξεκινήσει η κατασκευή του πρώτου υποθαλάσσιου τμήματος του Ρωσικού
αγωγού φυσικού αερίου
Turkish
Stream
εντός του Α’ δεκαπενθήμερου του Ιουνίου. Βάσει απόφασης που ελήφθη τα τέλη του
περασμένου μηνός μετά από επαφές Τούρκων και Ρώσων αξιωματούχων οι πρώτες
ποσότητες Ρωσικού φυσικού αερίου μέσω του
Turkish
Stream θα
παραδοθούν στην Τουρκική
BOTAS,
επί του Ευρωπαϊκού τμήματος της Τουρκίας, τον Δεκέμβριο του 2016. Οι ποσότητες
αυτές θα αντικαταστήσουν την παροχή Ρωσικού αερίου προς τη Τουρκία μέσω του
Transbalkan
Pipeline,
ο οποίος ως γνωστό μεταφέρει ποσότητες και σε Ρουμανία, Βουλγαρία, Ελλάδα και
FYROM. Να
σημειωθεί ότι βάσει του σχεδιασμού της
Gazprom η παροχή αερίου προς τις
Βαλκανικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδος, μέσω του
Transbalkan
θα σταματήσει
πλήρως μέχρι τα τέλη του 2018.
Επίσης,
βάσει του αναθεωρημένου σχεδιασμού της
Gazprom
ο
Turkish
Stream
θα ξεκινήσει την
λειτουργία του με το ¼ της αρχικής ετήσιας δυναμικότητας του των 63.0
δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων (
BCM), το οποίο σημαίνει ότι σε
αυτό το στάδιο θα γίνει πόντιση μόνο του ενός από τους τέσσερις παράλληλους
αγωγούς που προέβλεπε η αρχική μελέτη. Έτσι οι πρώτες ποσότητες μπορούν να
διατεθούν στην Ελλάδα, άμεσα μέσω του Ελληνο-Τουρκικού διασυνδετήριου, και αργότερα
στη Βουλγαρία, μόλις ολοκληρωθεί η κατασκευή του
IGB το 2018. Η απόφαση της
Gazprom
να προχωρήσει τάχιστα
στη κατασκευή του
Turkish
Stream
επιλέγοντας την τμηματική μέθοδο κατασκευής οφείλεται τόσο σε οικονομικούς όσο
και σε πολιτικό-διπλωματικούς λόγους.
Οι
οικονομικοί λόγοι έχουν να κάνουν κυρίως με εργολαβίες και παραγγελίες για
προμήθεια υλικών που ήδη είχε συμφωνήσει η
Gazprom (από την περίοδο του
South
Stream) και
εάν δεν προχωρούσαν θα ήτο υποχρεωμένη
να καταβάλει ρήτρες ακύρωσης στις εταιρείες. Αυτές αφορούν κυρίως την εργολαβία
με την Ιταλική
Saipem
για την τοποθέτηση των υποθαλάσσιων αγωγών και με τη Γερμανική
Europipe
για την προμήθεια μεγάλης διαμέτρου μεταλλικών αγωγών. Η δε απόφαση για περιορισμό του
κατασκευαστικού τμήματος του έργου επεβλήθη λόγω των μειούμενων, έως και 50%,
χρηματοροών ως αποτέλεσμα της ραγδαίας πτώσης της τιμής πετρελαίου τους
τελευταίους 8 μήνες, που ως γνωστό επηρεάζουν άμεσα τις τιμές πώλησης φυσικού
αερίου λόγω της διασύνδεσης των με τις τιμές του αργού (βλέπε
oil
indexed
contracts).
Από την άλλη, οι πολιτικοί και διπλωματικοί λόγοι συνοψίζονται σε μία προβλεπόμενη
και επιβεβλημένη αντίδραση εκ μέρους της Μόσχας, στις συνεχιζόμενες και κλιμακούμενες
προκλήσεις της ΕΕ και των ΗΠΑ, που ξεκάθαρο στόχο έχουν την παρενόχληση του
Ρωσικού συστήματος παραγωγής και μεταφοράς φυσικού αερίου προς την Ευρώπη με
την εξάσκηση σοβαρών πιέσεων προς τις χώρες μέλη της ΕΕ, που εισάγουν Ρωσικό
αέριο, να μειώσουν κάθετα τις εισαγωγές τους. Χωρίς ασφαλώς να προβλέπονται από
την ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Διευθυντήριο αποζημιώσεις στις εταιρείες των χωρών
αυτών που είναι υποχρεωμένες όμως να πληρώσουν στην
Gazrpom ρήτρες
Take
or
Pay.
Όπως
μας πληροφόρησε πρόσφατα ανώτατο στέλεχος της
Gazprom
η εταιρεία, η οποία είναι από
τις μεγαλύτερες, εάν όχι ο μεγαλύτερος, παραγωγός και διακινητής ποσοτήτων
φυσικού αερίου στο κόσμο, αισθάνεται ότι έχει σοβαρές και ιερές, όπως μας
ετόνησε, υποχρεώσεις απέναντι στους πελάτες της, μερικούς από τους οποίους
προμηθεύει φυσικό αέριο πάνω από 40 χρόνια, και άρα θα πράξει ό, τι είναι
δυνατό για τη δημιουργία συνθηκών απόλυτης ασφάλειας για παραδόσεις
συμβολαιοποιημένων ποσοτήτων. Βάσει αυτής της λογικής εξηγείται η απόφαση της
Gazprom να
σταματήσει κάθε μεταφορά μέσω Ουκρανικών εδαφών από το 2019 και μετά.
Με
την κατασκευή του πρώτου τμήματος του αγωγού
Turkish
Stream
απόλυτα διασφαλισμένη
από κατασκευαστικής πλευράς, η
Gazprom
έχει
ως στόχο την πλήρη κάλυψη των αναγκών της
BOTAS, η οποία και αποτελεί τον
μεγαλύτερο πελάτη της εκτός Γερμανίας, με κατανάλωση που ξεπερνά σήμερα τα 46
BCM κατ’
έτος. Έως ότου δε κατασκευασθεί το Β’ τμήμα του
Turkish
Stream, και
επειδή η Τουρκία δεν αναμένεται ότι θα απορροφήσει άμεσα τα 16.0
BCM, ορισμένες
ποσότητες θα διατεθούν στην Ελλάδα χωρίς να απαιτείται η κατασκευή νέου αγωγού,
με τον Ελληνο-Τουρκικό διασυνδετήριο να υπολειτουργεί, αφού έχοντας μία
δυναμικότητα 6.0
BCM,
μεταφέρει μόνο 0.80
BCM.
Με την κατασκευή του Β’ τμήματος του
Turkish
Stream, να
προγραμματίζεται τώρα για την περίοδο 2017/2018, εκτιμάται ότι μέχρι το 2019
οπότε και θα σταματήσει η
Gazprom
τις παραδόσεις μέσω Ουκρανίας, η τροφοδοσία όλης της νότιας περιοχής της ΝΑ
Ευρώπης θα είναι εγγυημένη μέσω Ελλάδος, χωρίς εν ανάγκη να χρειασθεί να
κατασκευασθεί ο αντίστοιχος αγωγός
Greek
Stream.
Και
έτσι ο
Turkish
Stream
θα είναι σε θέση να
καλύπτει τις αυξανόμενες ανάγκες της Τουρκίας (προβλέπεται να ξεπεράσουν τα 50
BCM μέχρι
το 2018), καθώς και τις αγορές Ελλάδος, Βουλγαρίας και
FYROM. Εάν μάλιστα κατασκευασθεί και
ο Βουλγαρο-Σερβικός διασυνδετήριος, που αποτελεί καθαρόαιμο Ευρωπαϊκό έργο,
τότε η
Gazprom
θα μπορεί να τροφοδοτήσει και τη Σερβία μέσω του
Turkish
Stream και
της Ελληνικής διασύνδεσης του. Αν και Βαλκανικού προσανατολισμού, η προοπτική
της δημιουργίας ενός νοτιοανατολικού
ring φυσικού αερίου όχι μόνο δεν
αντιβαίνει τα Ευρωπαϊκά δεδομένα και κανονισμούς (βλέπε 3ο
Ενεργειακό Πακέτο) αλλά ενισχύει την ρευστότητα και ασφάλεια του όλου
συστήματος. Και αυτή η απόλυτα θετική προοπτική είναι που δικαιολογεί την
εμμονή της
Gazprom
και
της Τουρκίας για την κατασκευή του
Turkish
Stream
ακόμα και υπό συνθήκες οικονομικής ύφεσης.