Η συσσώρευση προβλημάτων στις ελληνοαλβανικές
σχέσεις, με την κατάρρευση της συμφωνίας του 2009 για τις θαλάσσιες
ζώνες, με την απαίτηση για τροποποίηση των ερευνών για υδρογονάνθρακες
σε Ιόνιο και νομό Ιωαννίνων, το ζήτημα των Τσάμηδων, τα προβλήματα της
μειονότητας και γενικότερα το θέμα της Μεγάλης Αλβανίας, αποσυντόνισαν
ώς ένα βαθμό τη νέα κυβέρνηση που αναζητεί τρόπους διπλωματικής
ανασυγκρότησης των σχέσεων με τα Τίρανα.
Ετσι, ούτε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, πήγε στη σύνοδο των
υπουργών Εξωτερικών της Διαδικασίας ΝA Ευρώπης την περασμένη Παρασκευή
στα Τίρανα, ούτε ο πρωθυπουργός θα μεταβεί την Τρίτη στην αλβανική
πρωτεύουσα στη Σύνοδο Κορυφής. Η πίεση των διαπραγματεύσεων με τους
πιστωτές είναι τεράστια, ενώ και άλλοι ηγέτες δεν θα μεταβούν στα
Τίρανα.
Υπάρχει όμως ζήτημα αντιμετώπισης των προβλημάτων και σύμφωνα με
πληροφορίες, η κυβέρνηση θα επιχειρήσει μια συνολική προσέγγιση στα
Βαλκάνια τον επόμενο μήνα, όμως η Αλβανία απαιτεί ειδική στρατηγική.
Αυτό γιατί, στα άμεσης προτεραιότητας θέματα είναι τι θα γίνει με τη
συμφωνία του 2009. Η Αλβανία ισχυρίζεται ότι η Ελλάδα με το πρόγραμμα
ερευνών που έχει αναγγείλει στο Ιόνιο, έχει παραβιάσει τα χωρικά της
ύδατα στο δικό της οικόπεδο 5, όπου τα Τίρανα προγραμματίζουν δικές τους
έρευνες πιθανότατα εντός των επόμενων εβδομάδων. Αυτό σημαίνει ότι θα
εκδηλωθεί κρίση και ότι η διαφορά, υπαρκτή ή ανύπαρκτη πρέπει να λυθεί
με κάποιο τρόπο. Είτε με διάλογο, είτε με προσφυγή, είτε με διαιτησία,
είτε μέσω Χάγης. Πριν φθάσουμε εκεί όμως υπάρχουν στοιχεία που
καταδεικνύουν το αβάσιμο των αλβανικών επιχειρημάτων.
Οι συντεταγμένες
Η άποψη που διατυπώνεται τις τελευταίες ημέρες ότι υπάρχει λάθος στις
συντεταγμένες των ερευνών και κατά κάποιο τρόπο η Αλβανία έχει δίκιο δεν
ευσταθεί. Σύμφωνα με αρμόδιες επιστημονικές πηγές που μίλησαν στην «Κ»
υπό την προϋπόθεση της ανωνυμίας, οι χάρτες που δόθηκαν στη δημοσιότητα
από τον πρώην υπουργό Ενέργειας Γ. Μανιάτη και επικαλούνται τα Τίρανα,
είναι Διαγραμματικοί, δηλαδή ενδεικτικοί και κατά συνέπεια είναι
αδύνατον οι Αλβανοί να βγάλουν συμπεράσματα για την περιοχή ερευνών,
επομένως το αλβανικό διάβημα έχει πολιτική και όχι επιστημονική βάση.
Ωστόσο, ταυτόχρονα, τα Τίρανα ζήτησαν τους ψηφιακούς χάρτες ερευνών από
την Ελλάδα, που δείχνουν με ακρίβεια την περιοχή των οικοπέδων. Οπως
επισημαίνει η ίδια πηγή οι ψηφιακοί χάρτες ταυτίζονται απόλυτα με τους
χάρτες που συμφώνησαν, υπέγραψαν και αντάλλαξαν η Ελλάδα και η Αλβανία
με τη συμφωνία του 2009, κατά συνέπεια, δεν υπάρχει κανένα θέμα
παραβίασης αλβανικών χωρικών υδάτων και ότι τα Τίρανα, προσχηματικά
θέτουν θέμα χαρτών προκειμένου να διακηρύξουν την πολιτική τους απαίτηση
για αλλαγή της συμφωνίας του 2009.
Η ίδια επιστημονική πηγή υπογραμμίζει ότι με τη συμφωνία του 1992 μεταξύ
Αλβανίας-Ιταλίας, οι θαλάσσιες ζώνες οριοθετήθηκαν με τη μέθοδο της
μέσης γραμμής και ότι το νησάκι Σάσων της Αλβανίας έχει πλήρη επίδραση
και χάρις σε αυτήν, η γειτονική χώρα κέρδισε περίπου 70 τετραγωνικά
χιλιόμετρα υφαλοκρηπίδα, αλλά δεν αναγνωρίζει τα ίδια δικαιώματα στα
ελληνικά νησιά που οριοθετήθηκαν και πάλι με τη μέθοδο της μέσης
γραμμής.
Η ελληνική κυβέρνηση προσπαθεί τώρα να ανασυγκροτήσει την εξωτερική
πολιτική στα Βαλκάνια και στο πλαίσιο αυτό εξετάζει τρόπους συνολικής
αντιμετώπισης των διμερών προβλημάτων με την Αλβανία, καθώς είναι θέμα
χρόνου το κλίμα να ενταθεί και παράλληλα με τις τάσεις αποσταθεροποίησης
που αυξάνονται στα Δυτικά Βαλκάνια. Ο κ. Κοτζιάς έχει συζητήσει πολλές
φορές το «αλβανικό ζήτημα» και με τη γερμανική κυβέρνηση και με την
ύπατη εκπρόσωπο για την εξωτερική πολιτική και την ασφάλεια της Ε.Ε.
Φεντερίκα Μογκερίνι.
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 24/05/2015)