Δεν πρόλαβε ν’ ανακοινωθεί η επίσημη συμφωνία μεταξύ της
Gazprom
και της Τουρκικής εταιρείας
BOTAS για την κατασκευή του αγωγού
Turkish
Stream που θα μεταφέρει
μεγάλες ποσότητες αερίου από την Ρωσία προς την Τουρκία και από εκεί στην Ευρώπη
, κατά πάσα πιθανότατα μέσω Ελλάδας, και
ήδη άρχισαν οι πρώτες αντιδράσεις των ΗΠΑ οι οποίες και δεν επιθυμούν την
περαιτέρω ενίσχυση των ρωσικών εξαγωγών φ. αερίου προς την Ευρώπη. Σύμφωνα με
την οριστική συμφωνία μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας, η οποία μονογραφήθηκε χτες
(7/5) στην Μόσχα μετά την κοινή ανακοίνωση του Τούρκου υπουργού ενέργειας κ.
Τανέρ Γιλντίζ και του προέδρου της
Gazprom κου. Αλεξέι Μίλερ, η κατασκευή του αγωγού θα προχωρήσει
άμεσα και θα ακολουθήσει μια διαδρομή
μήκους 660 χλμ., που σχεδιαζόταν να έχει ο αγωγός South Stream μέσω της Μαύρης θάλασσας και σε μήκος 250 χλμ.
νέα διαδρομή, με κατεύθυνση το ευρωπαϊκό τμήμα της Τουρκίας. Επίσης συμφωνήθηκε ότι ο αγωγός θα ξεκινήσει την
λειτουργία του τον Δεκέμβριο του 2016 με την αποστολή των πρώτων όγκων ρωσικού
φυσικού αερίου προς την Τουρκία, όπως επισημαίνει με ανακοίνωσή της η Gazprom. «Διεξήχθησαν
πολύ εποικοδομητικές και σημαντικές συνομιλίες. Επιτεύχθηκε συμφωνία για την
έναρξη λειτουργίας και τη μεταφορά αερίου μέσω του Turkish Stream τον Δεκέμβριο
του 2016. Στο πρόγραμμα των εργασιών της για το σχέδιο αυτό η Gazprom θα έχει
ως αφετηρία της τις συμφωνίες, που επιτεύχθηκαν σήμερα», σημείωσε ο Αλεξέι
Μίλερ, σύμφωνα με την ανακοίνωση της εταιρείας.
Ως γνωστό την 1η Δεκεμβρίου 2014 οι εταιρείες
BOTAS
και
Gazprom υπέγραψαν μνημόνιο κατανόησης σχετικά με την κατασκευή
αγωγού φυσικού αερίου για τη μεταφορά συνολικού όγκου 63 δισ. κυβικών μέτρων
αερίου από τη Ρωσία υποθαλάσσια μέσω του Εύξεινου Πόντου. Ο αγωγός θα έχει
συνολικά μήκος 1.100 χλμ. και θα καταλήγει στα ελληνοτουρκικά σύνορα
μεταφέροντας από εκεί έως και 47 δισ.
κυβικά μέτρα αερίου προς Ευρωπαϊκούς προορισμούς. Στην συνέχεια το Φεβρουάριο
του 2015 ορίστηκε η διαδρομή του αγωγού στην ξηρά. Το υποθαλάσσιο τμήμα του θα
«βγαίνει» στην ξηρά στην περιοχή του οικισμού Κιγίκεϊ, ενώ ο σταθμός παράδοσης
φυσικού αερίου για τους κατανάλωσης στην Τουρκία θα κατασκευαστεί στο
Λιουλεμπουργκάζ. Το μήκος του αγωγού στην ξηρά θα είναι συνολικά 180 χλμ. και
θα πλησιάζει τα ελληνοτουρκικά σύνορα στα Ίψαλα. Να σημειωθεί ότι η Τουρκία
είναι η δεύτερη μετά τη Γερμανία αγορά για το ρωσικό φυσικό αέριο. Το 2014
εξήχθησαν συνολικά 27,4 δισ. κυβικά μέτρα από την
Gazprom με προορισμό την Τουρκία, μέσω τόσο του
Blue
Stream, όσο και του παλαιότερου
Διαβαλκανικού αγωγού που καταλήγει στο Ευρωπαϊκό τμήμα της χώρας.
Με δεδομένο ότι ο
Turkish
Stream πρόκειται ν’
αντικαταστήσει πλήρως το πλέγμα των ρωσικών αγωγών που διέρχονται μέσω
Ουκρανίας (πρόκειται για τους
Yamal
,
Soyuz
Brotherhood
και
Trans
Balkan) και καλύπτουν σχεδόν το 50% των
ποσοτήτων αερίου που αποστέλλονται στην Ευρώπη, οι Αμερικανικές ενστάσεις
επικεντρώνονται στο τμήμα του αγωγού που θα ξεκινά από την Ελληνοτουρκικά
σύνορα και θ’ ακολουθεί την διαδρομή Ελλάδας (μέσω του
Greek
stream) προς
FYROM, Σερβία, και Ουγγαρία με
στόχο την μεταφορά αερίου στην κυρίως Ευρώπη μέσω Αυστρίας. Βασικός άξονας της Αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής
στην Ευρώπη είναι η με κάθε τρόπο παρεμπόδιση
της κατασκευής ρωσικών συμφερόντων αγωγών
και άλλων υποδομών ώστε σταδιακά να
μειωθεί η Ευρωπαϊκή εξάρτηση από ρωσικό
αέριο το οποίο ως γνωστό καλύπτει
συνολικά 30-35% της Ευρωπαϊκής κατανάλωσης. Απώτερος στόχος να πληγεί η
Ρωσική οικονομία αλλά και να δημιουργηθεί μεγάλο ρήγμα στις σχέσεις Ευρώπης-Ρωσίας.
Για τους ανωτέρω λόγους δεν είναι άσχετη η σημερινή επίσκεψη στην Αθήνα του
ειδικού απεσταλμένου του
State
Department
, συντονιστού για τις διεθνείς ενεργειακές σχέσεις των ΗΠΑ,
κ.
Amos
Hochstein
ο οποίος
και θα έχει σειρά επαφών με
κυβερνητικά στελέχη κατά την παραμονή του στην Αθήνα, με επίκεντρο ασφαλώς την
επικείμενη Ελληνο –Ρωσική συμφωνία για την κατασκευή του
Greek
Stream. Οι επαφές του ανώτατου στελέχους
του State Department,, πραγματοποιούνται ενώ έχουν προηγηθεί επισκέψεις
του Έλληνα Πρωθυπουργού και του Παναγιώτη Λαφαζάνη στη Μόσχα, όπως και του
υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά στην Ουάσινγκτον, ενώ μόλις εχθές ο Έλληνας
Πρωθυπουργός είχε νέα τηλεφωνική επαφή με τον Βλαντιμίρ Πούτιν.
Μπορεί οι συναντήσεις Τσίπρα και Λαφαζάνη στη
Μόσχα, όπως και η συνάντηση πριν λίγες ημέρες του επικεφαλής της ρωσικής Gazprom Αλεξέι
Μίλερ με τον Πρωθυπουργό στην Αθήνα, να μην είχαν ακόμη κάποιο απτό αποτέλεσμα,
όμως το ελληνικό ενεργειακό «άνοιγμα»
προς ανατολάς, με την στήριξη που προσέφερε στο ρωσικής έμπνευσης σχέδιο του
αγωγού αερίου Turkish Stream, έχουν
ενοχλήσει βαθύτατα τόσο την ΕΕ όσο και την
κυβέρνηση των ΗΠΑ. Αφού με κάθε τρόπο και οι δυο επιθυμούν τον περιορισμό της
επιρροής της Μόσχας στην ΝΑ Ευρώπη.
Το ότι τα ελληνικά σχέδια για την διέλευση του
Turkish
Stream
μέσω
Ελλάδας θα αντιμετώπιζαν έντονη κριτική και θα εμποδίζοντο από πλευράς ΗΠΑ-ΕΕ το είχαμε ήδη αναφέρει σε ανάλυση μας στο
energia.
gr,(βλέπε 15/4/2015,
Ένα Ακόμη Παράθυρο Ευκαιρίας Ανοίγεται για την
Ελλάδα με τον
Greek
Stream ). Στην ανωτέρω ανάλυση μεταξύ άλλων
παρατηρούσαμε ‘’ Εάν για τον αγωγό Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη υπήρξαν ήπιες – παρασκηνιακές κυρίως -
ενέργειες που οδήγησαν τελικά στην ματαίωσή του, τώρα θα πρέπει ν’
αναμένουμε πραγματικούς κλυδωνισμούς και
απροσχημάτιστες ανατρεπτικές ενέργειες, με την Ελλάδα οικονομικά και πολιτικά
ευάλωτη όσο ποτέ άλλοτε. Και ενώ χωρίς την παραμικρή αμφιβολία ο προτεινόμενος
αγωγός, που θα μεταφέρει φ. αέριο από την Ελληνο-Τουρκικά σύνορα, μέσω
Ελληνικών εδαφών, προς Ευρώπη θα αποφέρει σημαντικά οφέλη στην χώρα από
οικονομικής και γεωπολιτικής άποψης, η κατασκευή του κάθε άλλο παρά δεδομένη
είναι’’.
Η σημερινή επίσκεψη του Αμερικανού αξιωματούχου
στην Αθήνα επιβεβαιώνει πλήρως τη θέση μας και μένει ν’ αποδειχθεί εάν η
Κυβέρνηση Τσίπρα θ’ αντέξει τις πολύ σοβαρές διπλωματικές και άλλες πιέσεις που
αναμένεται να κλιμακωθούν και να εξασκηθούν
ποικιλοτρόπως από εδώ και εμπρός.