Εξι ακριβώς μήνες μετά την έναρξη της Τραπεζικής Ενωσης, τον Νοέμβριο
του 2014, το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα πατάει ήδη σε πολύ πιο γερά
θεμέλια. Εχει δημιουργήσει νέες συνθήκες ασφάλειας και σταθερότητας για
τις ευρωπαϊκές οικονομίες και, παράλληλα, προετοιμάζει την καινούργια
αρχιτεκτονική του. Αλλαγές πολύ σημαντικές για τον χρηματοπιστωτικό
τομέα, που θα ωφελήσουν απίστευτα την Ευρωζώνη στην οικονομική της
ανάπτυξη και θα επιταχύνουν τις διαδικασίες της πολιτικής ενοποίησης.
Πού πηγαίνει, λοιπόν, το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα; Ποιες είναι οι
προβλεπόμενες μεταβολές, η επόμενη μέρα;
Υπάρχουν αλλαγές που σημειώθηκαν ήδη -μέσα σε έξι μήνες- και είναι
κολοσσιαίας σημασίας για την πορεία της Ευρώπης, όπως οι παρεμβάσεις της
ΕΚΤ στην αγορά ομολόγων, η απεριόριστη παροχή ρευστότητας και ο νέος
της ρόλος ως δανείστριας τελευταίας προσφυγής. Και υπάρχουν και αλλαγές,
τεράστιας επίσης σημασίας για το μέλλον, οι οποίες τροχοδρομούνται.
Η ουσιαστική μεταβολή της δομής του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος,
για παράδειγμα, είναι μία από αυτές. Το ύψος των κεφαλαίων που θα
χρειαστούν οι τράπεζες τα επόμενα χρόνια, αλλά και τα επενδυτικά
κεφάλαια που θα χρειαστούν οι επιχειρήσεις, το κόστος με το οποίο θα τα
σηκώσουν, από ποιες αγορές θα τα αντλήσουν κ.ο.κ. είναι ζητήματα πολύ
κρίσιμα. Οπως επίσης και τα επιτόκια, τα οποία πολύ γρήγορα ακολουθούν
μια διαδρομή σύγκλισης ή η ενοποίηση των κανόνων λειτουργίας και η
ενιαία εποπτεία είναι παράμετροι πολύ βασικές, που θα επηρεάσουν
αποφασιστικά το καινούργιο τοπίο του χρηματοπιστωτικού τομέα. Είναι
στοιχεία φρέσκα, που θα καθορίσουν την επόμενη φάση των τραπεζών. Ακόμη
και οι νέοι όροι που η Τραπεζική Ενωση θεσπίζει για τη διαδικασία
εκκαθάρισης και εξυγίανσης των πιστωτικών ιδρυμάτων («κούρεμα»
ομολογιούχων ή καταθετών κ.λπ.) δημιουργούν νέα δεδομένα στην εικόνα. Η
ενιαία ευρωπαϊκή αγορά χρήματος αναβαθμίζει τον ρόλο του ευρωπαϊκού
τραπεζικού τομέα στο παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα, επηρεάζει το
κοινό νόμισμα.
Εκτός όλων αυτών, όμως, υπάρχει και μια δεύτερη, περισσότερο πολιτική
και κρίσιμη για το μέλλον και την προοπτική της ομοσπονδιοποίησης της
Ευρώπης διάσταση. Η δημιουργία μιας ενιαίας ευρωπαϊκής κεφαλαιαγοράς,
ενός νέου ισχυρού χρηματοοικονομικού κέντρου της Ευρωζώνης, όπως είναι
σήμερα το Λονδίνο. Η εξέλιξη αυτή θα ήταν αδύνατο να σημειωθεί, όποτε
και να εκδηλωνόταν στο μέλλον, χωρίς τη σημερινή θεμελιώδη βάση της
Τραπεζικής Ενωσης και του κορυφαίου ρόλου της ΕΚΤ για την ανάπτυξη των
οικονομιών. Πρόκειται για ένα παιγνίδι δύναμης και συμφερόντων, για τη
συγκέντρωση και τον έλεγχο ροής των κεφαλαίων σε πανευρωπαϊκό επίπεδο,
το οποίο δεν μπορεί να εκφράζει το Λονδίνο για τη Ζώνη του Ευρώ. Το
παιγνίδι μόλις άρχισε. Είναι μια εξέλιξη με στρατηγική ουσία, με
δεδομένο ότι τα συμφέροντα της Ευρωζώνης έτσι κι αλλιώς δεν είναι
ταυτόσημα με τα συμφέροντα του Λονδίνου, το οποίο εξάλλου από το 2017
μπορεί να είναι εκτός Ευρώπης, μετά το δημοψήφισμα. Η Ευρωζώνη δεν
μπορεί να μη χτίσει (και) τη δική της οικονομική πρωτεύουσα, τον δικό
της πόλο έλξης επενδυτικών μηχανισμών και επιχειρήσεων. Είτε το κέντρο
αυτό προταχθεί και διαμορφωθεί στη Φρανκφούρτη είτε στο Παρίσι, όπως
περισσότερο λέγεται, για εξισορρόπηση των κέντρων επιρροής.
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 19/04/2015)