Σε κοινά αποδεκτές λύσεις για τις βασικές παραμέτρους της μελλοντικής συνολικής συμφωνίας όσον αφορά το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, κατέληξαν την Πέμπτη, στη Λωζάννη, το Ιράν και οι εκπρόσωποι της διεθνούς κοινότητας, όπως ανακοίνωσαν η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Φεντερίκα Μογκερίνι και ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν Μοχάμαντ Τζαβάντ Ζαρίφ.
Σε συνέντευξη Τύπου, η κυρία Μογκερίνι τόνισε ότι οι αμερικανικές και ευρωπαϊκές κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στο Ιράν θα αρθούν εφόσον η Τεχεράνη τηρήσει τις δεσμεύσεις της.
Σύμφωνα με το ΑΜΠΕ, αναφερόμενη σε λεπτομέρειες της συμφωνίας, είπε ότι μια διεθνής κοινοπραξία θα βοηθήσει το Ιράν να ανασχεδιάσει και να κατασκευάσει έναν εκσυγχρονισμένο αντιδραστήρα βαρέος ύδατος στο Αράκ. Όσο για το πυρηνικό εργοστάσιο του Φορντό, κοντά στην πόλη Κομ, αυτό θα μετατραπεί σε τοποθεσία πυρηνικής φυσικής και δεν θα υπάρχει σχάσιμο υλικό στον χώρο αυτό.
Οι δυνατότητες εμπλουτισμού ουρανίου που διαθέτει σήμερα το Ιράν θα περιοριστούν, συνέχισε η Μογκερίνι. Την τελική συμφωνία, το κείμενο της οποίας θα πρέπει να έχει συνταχθεί μέχρι την 30ή Ιουνίου, θα πρέπει να εγκρίνει το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, τόνισε.
«Θα αρθούν οι κυρώσεις στο τέλος της συμφωνίας»
Από την πλευρά του, ο Ιρανός υπουργός επισήμανε ότι με βάση τη μελλοντική τελική συμφωνία όλες οι αποφάσεις που έχουν ληφθεί στο παρελθόν από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και αφορούν το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, θα παύσουν να ισχύουν. Ο Ζαρίφ πρόσθεσε ότι στο πλαίσιο αυτής της συμφωνίας, θα αρθούν και οι κυρώσεις που έχουν επιβάλει οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση στη χώρα του.
Ο υπουργός επιβεβαίωσε ότι το Ιράν θα σταματήσει τον εμπλουτισμό ουρανίου στο Φορντό, όμως θα συνεχίσει τη δραστηριότητα αυτή στις πυρηνικές εγκαταστάσεις που διαθέτει στο Νατάνζ. Ωστόσο, εμφανίστηκε κάπως επιφυλακτικός όσον αφορά την προκαταρκτική συμφωνία, λέγοντας ότι «είμαστε ακόμη κάπως μακριά από το σημείο όπου θα θέλαμε να βρισκόμαστε».
Ο Ιρανός υπουργός είπε επίσης ότι η επίτευξη αυτής της συμφωνίας δεν σημαίνει και την αυτόματη εξομάλυνση των σχέσεων της χώρας του με τις ΗΠΑ. «Οι σχέσεις του Ιράν με τις ΗΠΑ δεν έχουν καμία σχέση με αυτό που ήταν μια προσπάθεια επίλυσης του προβλήματος των πυρηνικών (...). Έχουμε σοβαρές διαφορές με τις ΗΠΑ» τόνισε. «Στο παρελθόν οικοδομήσαμε την αμοιβαία δυσπιστία. Έτσι, αυτό που ελπίζω είναι ότι μέσω της θαρραλέας εφαρμογής αυτής (της συμφωνίας) θα μπορούσε να αποκατασταθεί κάποια εμπιστοσύνη. Αλλά αυτό θα περιμένουμε όλοι να το δούμε», πρόσθεσε.
Ομπάμα: Ιστορική συνεννόηση με το Ιράν
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπάρακ Ομπάμα χαρακτήρισε «καλή συμφωνία» το πλαίσιο που συμφωνήθηκε στις συνομιλίες για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, η οποία, όπως είπε, θα μπορούσε, εφόσον εφαρμοστεί πλήρως, να εμποδίσει την Τεχεράνη να αποκτήσει πυρηνικά όπλα.
«Σήμερα οι Ηνωμένες Πολιτείες, μαζί με τους συμμάχους και εταίρους μας, καταλήξαμε σε μια ιστορική συνεννόηση με το Ιράν η οποία, πλήρως εφαρμοζόμενη, θα εμποδίσει (το Ιράν) να αποκτήσει πυρηνικά όπλα», είπε ο Αμερικανός πρόεδρος στο διάγγελμα που εκφώνησε από τον Λευκό Οίκο.
Ενδεικτικό της σημασίας της συμφωνίας, είναι και το γεγονός ότι οι δηλώσεις Ομπάμα μεταδόθηκαν απευθείας από την κρατική τηλεόραση του Ιράν.
«Εάν αυτό το πλαίσιο οδηγήσει σε μια τελική, συνολική συμφωνία, θα καταστήσει τη χώρα μας, τους συμμάχους μας και τον κόσμο πιο ασφαλείς», πρόσθεσε ο Αμερικανός πρόεδρος. «Είναι μια καλή συμφωνία», υπογράμμισε, εξηγώντας ότι με το πλαίσιο αυτό, που επιτεύχθηκε έπειτα από μήνες διπλωματικών προσπαθειών, κλείνει για την Τεχεράνη ο δρόμος προς την απόκτηση μιας πυρηνικής βόμβας με τη χρήση εμπλουτισμένου ουρανίου.
Τόνισε επίσης ότι το Ιράν δεν θα παράγει οπλικό πλουτώνιο. Ταυτόχρονα, ο Αμερικανός πρόεδρος προειδοποίησε ότι οι επιθεωρήσεις που θα γίνουν στο Ιράν θα είναι «χωρίς προηγούμενο» και ότι αν η Τεχεράνη εξαπατήσει τη διεθνή κοινότητα «ο κόσμος θα το μάθει». Αναφερόμενος στις κυρώσεις σε βάρος του Ιράν, είπε ότι η διεθνής κοινότητα θα τις άρει ανταποκρινόμενη στην τήρηση των συμφωνηθέντων εκ μέρους της Τεχεράνης.
Πρόσθεσε ότι θα κάνει πάντα ό,τι είναι αναγκαίο για να αποτρέψει το Ιράν από το να αποκτήσει πυρηνικά όπλα και επανέλαβε για άλλη μια φορά ότι μια λύση μέσω της διπλωματικής οδού είναι ο καλύτερος τρόπος για να γίνει αυτό. Ο Αμερικανός πρόεδρος διευκρίνισε ότι τις επόμενες εβδομάδες θα συνεργαστεί με το Κογκρέσο για το θέμα της συμφωνίας και ότι θα μιλήσει για το ζήτημα αυτό με τους ηγέτες της Γερουσίας και της Βουλής των Αντιπροσώπων.
Προειδοποίησε όμως ότι αν το Κογκρέσο καταψηφίσει τη συμφωνία, θα επιρριφθεί στις ΗΠΑ η ευθύνη για την αποτυχία της διπλωματίας. Όπως και ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν νωρίτερα, έτσι και ο Αμερικανός πρόεδρος παραδέχτηκε ότι «δεν έχει τελειώσει» η δουλειά που πρέπει ακόμη να γίνει και επισήμανε ότι η συμφωνία αυτή δεν σημαίνει ότι αίρεται η δυσπιστία των ΗΠΑ απέναντι στην Τεχεράνη.
Τη συμφωνία χαιρέτισε, μέσω του Twitter, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Κέρι, σημειώνοντας ότι η ΕΕ, η Ομάδα 5+1 (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Βρετανία, Γαλλία και Γερμανία) και το Ιράν διαθέτουν πλέον «τις παραμέτρους για να επιλύσουν τα κυριότερα προβλήματα» του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας, Φίλιπ Χάμοντ, τόνισε από την πλευρά του ότι αυτή η προκαταρκτική συμφωνία συνιστά μια «καλή βάση» για αυτό που θα μπορούσε να αποτελέσει μια «πολύ καλή συμφωνία».
Η συνολική συμφωνία με το Ιράν εντός των συμπεφωνημένων παραμέτρων θα δώσει τις αναγκαίες εγγυήσεις ότι το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης είναι ειρηνικό, πρόσθεσε, ενώ ο Γερμανός ομόλογός του Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάγερ χαρακτήρισε το πλαίσιο της συμφωνίας «ένα μεγάλο, αποφασιστικό βήμα προς τα εμπρός».
Ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας Λοράν Φαμπιούς επισήμανε ότι «ακόμη υπάρχει δουλειά] που πρέπει να γίνει μέχρι τη σύνταξη του τελικού κειμένου.