ΡΑΕ: Σε Δημόσια Διαβούλευση η Μεθοδολογία Υπολογισμού του Μεταβλητού Κόστους των Υδροηλεκτρικών Μονάδων

Σε δημόσια διαβούλευση θέτει σήμερα η ΡΑΕ την αναθεωρημένη έκδοση της Μεθοδολογίας Υπολογισμού του Μεταβλητού Κόστους των Υδροηλεκτρικών Μονάδων (εφεξής «Μεθοδολογία»), η οποία, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο Άρθρο 44, παρ.5 του Κώδικα Συναλλαγών Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΚΣΗΕ), καθορίζει το κάτω όριο των προσφορών έγχυσης των υδροηλεκτρικών μονάδων στον ΗΕΠ. Η Μεθοδολογία αυτή καταρτίζεται κατόπιν εισήγησης του Λειτουργού της Αγοράς και τελεί υπό την έγκριση της Αρχής. Η παρούσα έκδοση της Μεθοδολογίας, η οποία υποβλήθηκε πρόσφατα από το Λειτουργό της Αγοράς (I-190036/18.11.2014), διαμορφώθηκε κατόπιν της αξιολόγησης των αποτελεσμάτων της δημόσιας διαβούλευσης που διεξήγαγε ο ΛΑΓΗΕ, από τις 13.12.2013 έως τις 20.01.2014, επί της αρχικής μορφής της Μεθοδολογίας, καθώς και σειράς πρόσθετων αναλύσεων και συγκριτικών υπολογισμών που υποδείχθηκαν, εν συνεχεία, από τη ΡΑΕ. Υπογραμμίζεται ότι, στο πλαίσιο της αξιολόγησης των αποτελεσμάτων της Μεθοδολογίας, καθώς και της εξέλιξής της, εκτελούνται από το ΛΑΓΗΕ οι υπολογισμοί που προσδιορίζονται στη Μεθοδολογία σε συνεχή ημερήσια βάση, από τις 24.1.2013 και έπειτα, καθώς και προσομοιώσεις της αγοράς σε ενδεικτικά χρονικά διαστήματα, υπό τις δέουσες παραδοχές.

Επισημαίνονται σχετικώς τα εξής:

Οι τροποποιήσεις που ενσωματώνονται στην παρούσα έκδοση της Μεθοδολογίας περιγράφονται αναλυτικά στο συνημμένο Έγγραφο 1 του Λειτουργού της Αγοράς. Οι αναπροσαρμογές αυτές συνιστούν τεχνικές βελτιώσεις σε επιμέρους σημεία, με στόχο την περαιτέρω ενίσχυση τριών θεμελιωδών στόχων, και συγκεκριμένα:

α) Της ασφάλειας των ταμιευτήρων,

β) Της πιο ρεαλιστικής αποτύπωσης του κόστους αντικατάστασης από θερμική παραγωγή, και

γ) Της εξομάλυνσης των αποτελεσμάτων.

Ειδικότερα:

α) Αναφορικά με τον 1ο στόχο, η παρούσα αναπροσαρμογή της Μεθοδολογίας περιλαμβάνει:

i. Την εισαγωγή διατάξεων που περιγράφουν τις ειδικές συνθήκες υπό τις οποίες δεν ενεργοποιείται η Μεθοδολογία, και ιδίως, τον προσδιορισμό της έννοιας του Αποθέματος Ασφαλείας Rsec. Το επίπεδο αυτό καθορίζεται για κάθε ταμιευτήρα κατόπιν εισήγησης του κατόχου της άδειας παραγωγής των υδροηλεκτρικών μονάδων και σύμφωνης γνώμης του Διαχειριστή του Συστήματος, και τελεί υπό την έγκριση της ΡΑΕ. Είναι δε σταθερό καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους και σε περίπτωση υπέρβασής του, ο κάτοχος των υδροηλεκτρικών μονάδων δύναται να υποβάλλει τροποποίηση της Εβδομαδιαίας Δήλωσης Διαχείρισης Υποχρεωτικών Νερών (πέραν των υποχρεωτικών εκροών ύδρευσης, άρδευσης και οικολογικής παροχής).

ii. Την τροποποιημένη προσέγγιση που υιοθετείται για την αντιμετώπιση σταθμών με σημαντικές ίδιες εισροές, ώστε η έγχυση του κατάντη ταμιευτήρα να μην παρεμποδίζεται από τυχόν υψηλότερη τιμή προηγούμενης βαθμίδας (κύριου ταμιευτήρα).

iii. Την απομάκρυνση της μέγιστης τιμής ημερησίας στάθμης ταμιευτήρα από το ιστορικό δείγμα δεκαετίας κατά τον καθορισμό των τιμών των μεγεθών Rmax, Rmin, Rref, ώστε να αποτρέπεται η ασύμμετρη επίδραση έκτακτων περιστατικών (υπερβολικών εισροών ή αστοχιών). Η εξαίρεση από το ιστορικό δείγμα της ελάχιστης στάθμης (εξαιρετικά ξηρών συνθηκών) εξετάζεται στους υπολογισμούς που παρατίθενται, αλλά δεν προκρίνεται, καθώς δεν θέτει ζητήματα ασφαλείας αντίστοιχα με την μέγιστη στάθμη, ενώ παράλληλα συμπτύσσει το ήδη περιορισμένο δείγμα των 9 ιστορικών τιμών.

β) Αναφορικά με το 2^ο στόχο, η αναπροσαρμογή της Μεθοδολογίας περιλαμβάνει τα ακόλουθα, δοθέντων συστηματικών χαρακτηριστικών της λειτουργίας των μονάδων και δομικών ασυμμετριών στην εγχώρια αγορά:

i. Μετάβαση από την ΟΤΣ -σταθμισμένη ως προς την υδροηλεκτρική παραγωγή- στο μεσοσταθμικό κόστος της πραγματικής παραγωγής των θερμικών μονάδων,

ii. Εισαγωγή των δεδομένων της πραγματικής παραγωγής έναντι ποσοτήτων ΗΕΠ και

iii. Σύμπτυξη του δείγματος ιστορικών τιμών από τριετία σε έτος, ώστε να είναι πιο άμεση η ανταπόκριση της μεθοδολογίας σε μεταβολές μεγεθών. Επιπρόσθετα, η σύμπτυξη αυτή επιτρέπει να αποτυπωθεί, εν προκειμένω, ο πιο αποτελεσματικός τρόπος της λειτουργίας της χονδρεμπορικής αγοράς, κατόπιν της κατάργησης του κανόνα 30% και του Μηχανισμού Ανάκτησης Μεταβλητού Κόστους (ΜΑΜΚ), αλλά και η επικείμενη μετάβαση στο ενιαίο μοντέλο εσωτερικής αγοράς «target model».

γ) Αναφορικά με τον 3ο στόχο, η εξομάλυνση των αποτελεσμάτων προκύπτει ως απόρροια όλων των ανωτέρω τροποποιήσεων συνδυαστικά, και αποτυπώνεται στην διαφαινόμενη σταθεροποίηση των τάσεων στα αποτελέσματα προσομοιώσεων της αγοράς. Η ιδιότητα αυτή είναι καταλυτικής σημασίας, καθώς είναι σκόπιμο η Μεθοδολογία να μην εισάγει αθέμιτη αβεβαιότητα στην αγορά, αλλά, αντιθέτως, να συμβάλλει στην ενίσχυση της διαφάνειας και της καλύτερης κατανόησης των διακυμάνσεων της ΟΤΣ, μέσω της αποτροπής τυχόν στρατηγικών συμπεριφορών της δεσπόζουσας εταιρείας ως προς τη διαχείριση των υδροηλεκτρικών εγχύσεων.

Οι ως άνω τροποποιήσεις της Μεθοδολογίας αποτυπώνουν την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της διαβούλευσης που διεξήγαγε ο Λειτουργός της Αγοράς, υπό το πρίσμα των μεταβολών που ανέκυψαν στη δυναμική των αποτελεσμάτων της προ-ημερήσιας αγοράς κατόπιν πρόσφατων αλλαγών του ρυθμιστικού πλαισίου (Αποφάσεις ΡΑΕ 338 και 339/2013). Οι μεταβολές αυτές είχαν ως στόχο τον περιορισμό αναποτελεσματικοτήτων της αγοράς (market inefficiencies), υπό τους σαφείς περιορισμούς ενός πλαισίου όπου οι δομικές ασυμμετρίες παραμένουν ισχυρές. Ως απόρροια των μεταβολών, η δυναμική της ΟΤΣ από τον Οκτώβριο του 2013 και έπειτα εμφανίζει σε σημαντικό βαθμό μια τάση εξορθολογισμού και ισχυρότερης συσχέτισης με τα μεταβλητά κόστη των οριακών μονάδων, έναντι ισχυρά συμπιεσμένων επιπέδων της ΟΤΣ σε προηγούμενα χρονικά διαστήματα.

Για την αποτελεσματική αναπροσαρμογή της Μεθοδολογίας στις νέες συνθήκες που διαμορφώθηκαν, υπήρξε, όπως προαναφέρθηκε, σύμπτυξη του χρονικού ορίζοντα των απολογιστικών δεδομένων που υπεισέρχονται στον προσδιορισμό του κόστους αντικατάστασης από θερμική παραγωγή, ώστε να αποτυπωθούν οι πρόσφατες τάσεις. Ωστόσο, ενώ η τρέχουσα δυναμική της ΟΤΣ έχει αποδεσμευτεί εν μέρει από στρεβλώσεις, η ενσωμάτωση τεχνικών περιορισμών και η συν-βελτιστοποίηση των αγορών ενέργειας και εφεδρείας κατά την επίλυση του ΗΕΠ, προκαλούν συχνά περιπτώσεις κατά τις οποίες το μεταβλητό κόστος της ακριβότερης μονάδας που εντάσσεται δεν αποτυπώνεται στην ΟΤΣ. Για το λόγο αυτό, δόθηκε έμφαση στο πραγματικό κόστος και στην πραγματική παραγωγή, έναντι της ΟΤΣ και ποσοτήτων στον ΗΕΠ, αντιστοίχως.

Στο πλαίσιο των προαναφερθέντων μεταβολών, εκπονήθηκαν από το ΛΑΓΗΕ, κατόπιν υποδείξεων της ΡΑΕ, πρόσθετες προσομοιώσεις και αναλύσεις. Οι πρόσθετοι αυτοί υπολογισμοί, που παρατίθενται στο υποστηρικτικό υλικό της παρούσας διαβούλευσης, κρίθηκαν σκόπιμοι για λόγους συγκριτικής αξιολόγησης, πληρότητας (επικαιροποίησης ιστορικού δείγματος), και ανάδειξης της επίδρασης των ρυθμιστικών παραμέτρων που υπεισέρχονται στη Μεθοδολογία. Κοινός στόχος των πρόσθετων αναλύσεων και των αναπροσαρμογών που συντελέστηκαν είναι η περαιτέρω ενίσχυση της διαφάνειας και η πιο ρεαλιστική αποτύπωση της τρέχουσας δυναμικής της αγοράς.

H ερμηνεία των αποτελεσμάτων των προσομοιώσεων της Μεθοδολογίας κατά το τρέχον στάδιο ενέχει, όπως εξυπακούεται, ένα φάσμα παραδοχών και προσεγγίσεων. Οι περιορισμοί αυτοί απορρέουν κυρίως από τεχνικής φύσης πολυπλοκότητες. Ενδεικτικώς αναφέρεται ότι δεν εκτελέστηκε σειριακή προσομοίωση της Μεθοδολογίας για ένα συνεχές χρονικό διάστημα, λόγω των πολλαπλών παραδοχών που θα έπρεπε να υιοθετηθούν (π.χ. αναφορικά με την αναγωγή της στάθμης των ταμιευτήρων σε ενέργεια), καθώς και λόγω του θεωρητικού υπόβαθρου της Μεθοδολογίας, στόχος της οποίας δεν είναι η υδροθερμική συνεργασία αλλά ο προσδιορισμός του ελάχιστου κόστους των υδροηλεκτρικών μονάδων βάσει της διαχείρισης που διενεργεί ο κάτοχος τους. Στο πλαίσιο αυτό, στις προσομοιώσεις που εκτελέστηκαν, εισάγεται ως δεδομένο σε κάθε νέα προσομοίωση της αγοράς, η διαχείριση στάθμης που επιτελεί η ΔΕΗ, ως κάτοχος των υδροηλεκτρικών μονάδων, και όχι τα επίπεδα στάθμης που θα προέκυπταν από την εφαρμογή της Μεθοδολογίας κατά την προηγούμενη ημέρα κατανομής. Επιπρόσθετα, μια κρίσιμη παράμετρος, η επίδραση της οποίας παραμένει άγνωστη είναι η συμπεριφορά των συμμετεχόντων στην αγορά, η οποία, όπως είναι εύλογο, πιθανώς να αναπροσαρμοστεί όταν εφαρμοστεί η Μεθοδολογία.

Παράλληλα με τις παραμέτρους και προσεγγίσεις που διέπουν τη Μεθοδολογία, τίθεται στην παρούσα διαβούλευση και το διακριτό, πλην όμως συναφές, θέμα της μέγιστης ημερήσιας ποσότητας υδροηλεκτρικών εγχύσεων. Ειδικότερα, σε κάθε ώρα κατανομής εμφανίζεται ως διαθέσιμη δηλωθείσα ισχύς υδροηλεκτρικών μονάδων ένα μέγεθος της τάξης των 2400-3000 ΜW. Η τιμή αυτήπαραμένει σχεδόνσταθερή, χωρίςνα συναρτάται με τους τεχνικούς περιορισμούς των υδροηλεκτρικών μονάδων, τα επίπεδα στάθμης και τη δυναμική τωνεισροών. Μολονότι η συμπεριφορά αυτή δεν αντίκειται στο γράμμα των διατάξεων του ΚΣΗΕ, είναι σαφές ότι το προαναφερθέν μέγεθος συνιστά τη μέγιστη διαθέσιμη ισχύγια ένασυγκεκριμένο αριθμό ωρών εντός μιας ημέρας κατανομής και όχι για το σύνολο της ημέρας, ή για το σύνολο των ημερών ενός έτους. Προκαλείται έτσιμια στρέβλωση του ΗΕΠ,καθώς επιβάλλεται μια εικονική ζώνη ισχύος, που συμπιέζει την ΟΤΣ,χωρίςνα λαμβάνεται υπ’ όψη η μη γραμμικότητα που απορρέει από αντικειμενικές συνθήκες και περιορισμούς. Στο πλαίσιο αυτό, δημιουργείται η ανάγκη για την εξέταση και αντιμετώπιση του θέματος, προκειμένου να επιτευχθεί μια ρεαλιστική αποτύπωση της μη γραμμικότητας που υπεισέρχεται στη διαθέσιμη ισχύ των υδροηλεκτρικών μονάδων. Επισημαίνεται ότι κάποια άμβλυνση των επιπτώσεων του ως άνω φαινομένου θα μπορούσε να διαφανεί μέσω της επικείμενης εφαρμογής της Μεθοδολογίας. Σε κάθε περίπτωση, η κατάρτιση μιας διακριτής μεθοδολογίας επί της μέγιστης ημερήσιας έγχυσης υδροηλεκτρικών μονάδων και επί των χαρακτηριστικών της κατανομής της εντός μιας ημέρας συνιστά ένα εύλογο συμπληρωματικό βήμα, εν συνεχεία της εφαρμογής της Μεθοδολογίας προσδιορισμού μεταβλητού κόστους.

Στο πλαίσιο αυτό, η ΡΑΕ καλεί όλους τους ενδιαφερόμενους να διατυπώσουν τις απόψεις τους επί της παρούσας εκδοχής της Μεθοδολογίας, ιδίως όσον αφορά τα ακόλουθα επιμέρους θέματα:

Την τροποποιημένη προσέγγιση για τον προσδιορισμό της συνιστώσας αντικατάστασης καυσίμου.
Τη συνιστώσα αποθέματος ταμιευτήρα και ειδικότερα τις τιμές των ρυθμιστικών παραμέτρων VCmax, TOL, k1, k2. Σημειώνεται ότι το ζεύγος Κ1=Κ2=3 συνιστά την ενδεικνυόμενη προσέγγιση, εισάγοντας συμμετρική αντιμετώπιση των αυξήσεων και μειώσεων των αποθεμάτων πέραν της ζώνης αναφοράς.
Την τροποποιημένη προσέγγιση για την αντιμετώπιση σταθμών με σημαντικά ίδιες εισροές.
Τον τρόπο καθορισμού των τιμών Rmax, Rmin Rref, μέσω του ιστορικού δείγματος των 10 ετών, με την απαλοιφή της μέγιστης στάθμης ταμιευτήρα να συνιστά την ενδεικνυόμενη προσέγγιση ως προς την αντιμετώπιση των ακραίων τιμών.
Τις προτεινόμενες τροποποιήσεις στον ΚΔΣ που θέτουν τις ειδικές συνθήκες υπό τις οποίες δεν ενεργοποιείται η Μεθοδολογία.
Τις προτεινόμενες τροποποιήσεις στον ΚΣΗΕ και στο Εγχειρίδιο του ΚΣΗΕ που αφορούν στη Διοικητικά Οριζόμενη Ελάχιστη Τιμή Προσφοράς Ενέργειας των Υδροηλεκτρικών Μονάδων που υποβάλλουν Τιμολογούμενες Δηλώσεις Φορτίου για Άντληση.
Του διακριτού, αλλά συναφούς θέματος που προαναφέρθηκε, σχετικά με την ρεαλιστική αποτύπωση της μη γραμμικότητας που υπεισέρχεται στη διαθέσιμη ισχύ των υδροηλεκτρικών μονάδων, και την κατάρτιση σχετικής Μεθοδολογίας.

Βάσει της εμπειρίας της στη διαχείριση της υδροηλεκτρικής παραγωγής, η εταιρεία ΔΕΗ Α.Ε., καλείται να τοποθετηθεί επί των ανωτέρω θεμάτων, επισημαίνοντας, στο πλαίσιο της παρούσας έκδοσης της Μεθοδολογίας και των υπολογισμών που την συνοδεύουν, ενδεχόμενα τεχνικά σημεία προς εξειδίκευση, με στόχο την περαιτέρω ενίσχυση των στόχων της Μεθοδολογίας.

Λήξη της παρούσας Δημόσιας Διαβούλευσης: 15 Ιανουαρίου 2015.

Οι ενδιαφερόμενοι καλούνται να υποβάλλουν τις απόψεις τους με ηλεκτρονική επιστολή στη διεύθυνση [email protected], αναγράφοντας ως θέμα «Δεύτερη Διαβούλευση για τη Μεθοδολογία Υπολογισμού του Μεταβλητού Κόστους Υδροηλεκτρικών Μονάδων», έως τις 15.1.2015. Μετά τη λήξη της διαβούλευσης, η ΡΑΕ θα δημοσιοποιήσει τον κατάλογο των συμμετεχόντων, καθώς και το περιεχόμενο των επιστολών που υποβλήθηκαν, με εξαίρεση την περίπτωση κατά την οποία ο αποστολέας αιτείται τη μη δημοσιοποίηση των στοιχείων του και/ή των απόψεών του.

Παρατίθενται τα σχετικά έγγραφα που υποβλήθηκαν στη ΡΑΕ από το Λειτουργό της Αγοράς:

Εισαγωγικό κείμενο 2ης Δημόσιας Διαβούλευσης.
Μεθοδολογία Υπολογισμού Μεταβλητού Κόστους Υδροηλεκτρικών Μονάδων (αναθεωρημένη έκδοση).
Παρουσίαση «Σύγκριση Αρχικής και Αναθεωρημένης Μεθοδολογίας».
Αποτελέσματα υπολογισμών:

a. Για το διάστημα 01.01.2013-31.12.2013 (12 διαφορετικά σετ υπολογισμών συγκεντρωτικά, αρχείο excel «2013_ALL_CALCULATIONS.xlsx»).
b. Για το διάστημα 01.01.2014-30.06.2014 (12 διαφορετικά σετ υπολογισμών συγκεντρωτικά αρχείο excel «2014_ALL_CALCULATIONS.xlsx»).