ENTSO-G: Υστερεί η Ελλάδα στην Ενσωμάτωση των Κωδίκων Αερίου

Διαφορετικές ταχύτητες εξακολουθούν και ισχύουν ανάμεσα στα κράτη-μέλη της Ε.Ε. για την ενσωμάτωση των ευρωπαϊκών κωδίκων αερίου, που καταρτίζει ο ENTSO-G, προκειμένου να ολοκληρωθεί η ενιαία αγορά φυσικού αερίου και να διευκολυνθεί το εμπόριο μέσω των διασυνδέσεων. Η Νοτιοανατολική Ευρώπη φαίνεται να υστερεί σημαντικά, με την Ελλάδα να υπολογίζεται ότι θα ανταποκριθεί στην ενσωμάτωση το 2019.

Αυτό είναι το κύριο συμπέρασμα της ομιλίας του διευθυντή περιφερειακών αγορών του ENTSOG Jan Ingwersen κατά τη χθεσινή και τελευταία ημέρα του συνεδρίου του ΙΕΝΕ για την «Ενέργεια και Ανάπτυξη 2014». Για τον ENTSO-G θεωρείται υψηλή προτεραιότητα η έγκαιρη εφαρμογή των κωδίκων αερίου, ώστε να γίνει πραγματικότητα η ενιαία αγορά φυσικού αερίου και να διασφαλισθούν ίσες συνθήκες και κανόνες για όλους τους συμμετέχοντες. Ήδη, από 1/1/2015 είναι υποχρεωτικός ο κανονισμός δικτύων, ενώ από το 2016 και ο μηχανισμός για τη δέσμευση χωρητικότητας μέσω διαγωνισμών.

Συνολικά, θα υπάρξουν 16 κώδικες αερίου, που θα καλύπτουν θέματα, όπως, η κατανομή χωρητικότητας, η διασύνδεση των δικτύων και η λειτουργική ασφάλεια. Με εντολή του ACER, ο ENTSO-G ξεκίνησε τη διαμόρφωση των νέων κωδίκων, που συνιστούν δεσμευτική υποχρέωση για όλα τα κράτη-μέλη, διαδικασία που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη αυτή τη στιγμή. Σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε ο κ. Ingwersen, ήδη, ο κώδικας για την εξισορρόπηση φορτίων έχει υιοθετηθεί από 10 χώρες της Ε.Ε.

Όπως είπε ο ίδιος, στην Ελλάδα είναι δύσκολη ακόμη η αγορά προμήθειας και επιδιώκεται η συνεργασία με τον ΔΕΣΦΑ, προκειμένου να επιτευχθεί η ομαλή μετάβαση και της χώρας μας στην ενιαία νομοθεσία που θα ισχύει πλέον σε επίπεδο Ε.Ε.

Στόχος της ενιαίας νομοθεσίας είναι η διαφάνεια, η αντιμετώπιση προβλημάτων συμφόρησης, η ενίσχυση του ανταγωνισμού, η κοινή διαμόρφωση των ταριφών, η μείωση των τεχνικών εμποδίων και η διασύνδεση των αγορών, ώστε να διευκολυνθεί η συνεργασία ανάμεσα στα εθνικά συστήματα φυσικού αερίου στην επικράτεια της Ευρώπης, με απώτερο σκοπό να διασφαλισθεί η ανάπτυξη ενός πανευρωπαϊκού δικτύου, συμβατού με τους ενεργειακούς στόχους που έχει θέσει η Ε.Ε.

Καθώς υπάρχουν ακόμη πολλά να γίνουν ο κ. Ingwersen δεν έκρυψε τόσο την ανησυχία του ENTSO-G όσο και του ACER για την επιτυχή επίτευξη του στόχου του gas target model.

Η ΡΑΕ

Στο ρόλο της Ελλάδας για τη λειτουργία του Νοτίου Διαδρόμου αναφέρθηκε ο αντιπρόεδρος της ΡΑΕ Μιχάλης Θωμαδάκης. Όπως επισήμανε, για πρώτη φορά θα υπάρχει διαθέσιμο αέριο από το νότο προς το βορρά, μέσω του TAP, που αναμένεται να λειτουργήσει από το 2020 και μετά, τον ελληνοβουλγαρικό αγωγό IGB, που θα συνδεθεί με τον TAP και από το ένα ή δύο πλωτά τέρμιναλ LNG που σχεδιάζονται από τη ΔΕΠΑ και τον όμιλο Κοπελούζου. Σε μια εξαετία η δυναμικότητα των υποδομών στην Ελλάδα θα αυξηθεί δραματικά, καθώς θα προστεθούν 10-12 δισ. κ.μ. αερίου από τους νέους αγωγούς, συν 22 δισ. κ.μ. από την Ιταλία ( reverse flow) μέσω TAP, ποσότητες που μπορεί να φθάσουν στα 35 δισ. κ.μ. με την προσθήκη Συμπιεστών, καθώς και 3 δισ. κ.μ. από τα πλωτά τέρμιναλ LNG.

Με την πρώτη μέρα λειτουργίας του TAP η Ελλάδα, όπως είπε ο κ. Θωμαδάκης, θα αποκτήσει πρόσβαση στο hub φυσικού αερίου της Ιταλίας, ενώ ως χώρα έχουμε την υποχρέωση να αποκτήσουμε από 1/1/2016 και δικό μας εικονικό σημείο διαπραγμάτευσης και εμπορίου.

Ωστόσο, το σημαντικό πρόβλημα στην Ελλάδα είναι μια αγορά που θα έχει κατανάλωση. Κι αυτό είναι υπαρκτό σήμερα λόγω και της οικονομικής κρίσης.

Στο μεσοδιάστημα, αυτό που οφείλουμε να κάνουμε, όπως επισήμανε ο κ. Θωμαδάκης, είναι να αποφασίσουμε ότι στους υφιστάμενους σήμερα αγωγούς θα πρέπει να εφαρμοσθούν οι επιταγές του τρίτου ενεργειακού πακέτου. Η αναφορά έχει να κάνει με το εθνικό σύστημα φυσικού αερίου, το οποίο χρησιμοποιείται αποκλειστικά για τη μεταφορά του ρώσικου φυσικού αερίου. «Ίσως μια κρίση προμήθειας θα ήταν χρήσιμη, για να πεισθούν κάποιοι να άρουν τα διοικητικά εμπόδια και να υιοθετήσουν κανόνες αγοράς», τόνισε με νόημα ο κ. Θωμαδάκης. Ο ίδιος μίλησε για «απομένουσες καταχρηστικές συμπεριφορές», που εμποδίζουν το έργο της ΡΑΕ και υπογράμμισε την ανάγκη να υπάρξει παρέμβαση για να αντιμετωπισθούν. Καταλήγοντας τόνισε ότι «ήρθε η ώρα για φυσικό αέριο στη Ν.Α. Ευρώπη, αρκεί να υπάρχει διάθεση για συνεργασία, ταχύτερη εφαρμογή των κανόνων, ανοιχτό μυαλό και αποδοτική χρήση των πηγών αερίου».

Το ΙΕΝΕ

Στην εισήγηση του ο συντονιστής του πάνελ Γιάννης Δεσύπρης, διευθυντής Ρυθμιστικών Θεμάτων στον όμιλο Μυτιληναίος και τέως πρόεδρος του ΙΕΝΕ, τόνισε ότι όλες οι μελέτες της Κομισιόν και των διεθνών οργανισμών, αλλά και το πακέτο των πολιτικών για το κλίμα και την ενέργεια ενόψει του 2030 υπογραμμίζουν τον αυξημένο ρόλο του φυσικού αερίου. Η διαφοροποίηση του ρόλου αυτού έγκειται στο γεγονός ότι, με βάση τις προβλέψεις, στα τέλη της επόμενης δεκαετίας οι ποσότητες του flexible gas θα είναι πολύ μεγαλύτερες από αυτές του συμβατικού αερίου, μέσω αγωγών. Η επίτευξη της ενιαίας αγοράς φυσικού αερίου, επισήμανε ο κ. Δεσύπρης, απαιτεί νέους κανόνες και μια συμπεριφορά που ξεφεύγει από τα ελληνικά σύνορα.

Eurogas

Παρά το γεγονός ότι το φυσικό αέριο παραμένει δεύτερο στην κατανάλωση στην Ευρώπη, ωστόσο, λόγω της οικονομικής ύφεσης δείχνει σταδιακή μείωση στη ζήτηση του. Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε η γενική γραμματέας της Eurogas Beate Raabe, η χρήση του στην παραγωγή ηλεκτρισμού παρουσίασε μείωση κατά 27% ανάμεσα στο 2010 και το 2012, όταν στο ίδιο διάστημα καταγράφεται αύξηση κατά 14% των ΑΠΕ και 12% του άνθρακα. Σύμφωνα με τις προβλέψεις, για το 2014 η κατανάλωση φυσικού αερίου στην Ευρώπη προβλέπεται να παρουσιάσει πτώση κατά 8%. Η κ. Raabe επισήμανε ότι δεν υπάρχουν ακόμη απελευθερωμένες αγορές σε όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε., ενώ οι υποδομές για τη διασύνδεση των δικτύων γίνονται με αργή πρόοδο. «Χρειάζεται να επικεντρωθούμε στην υλοποίηση του κανονισμού για την ενιαία αγορά και όχι να επιδιώκουμε να προσθέσουμε νέα νομοθεσία», είπε, για να καταλήξει με τη διαπίστωση ότι ΑΠΕ και φυσικό αέριο μπορούν να λειτουργήσουν συμπληρωματικά σε ένα ευέλικτο και διαφοροποιημένο, από άποψη πηγών, σύστημα φυσικού αερίου στο μέλλον.

ΔΕΣΦΑ

Στα έργα μικρής κλίμακας του ΔΕΣΦΑ για την επέκταση της χρήσης του φυσικού αερίου αναφέρθηκε ο διευθυντής δραστηριοτήτων στρατηγικής, ανάπτυξης και ρυθμιστικών θεμάτων Δημήτρης Καρδοματέας. Όπως είπε, έχει δρομολογηθεί η κατασκευή δύο σταθμών φόρτωσης, βυτιοφόρων και μικρών πλοίων στη Ρεβυθούσα, ενώ ανάλογοι σταθμοί μπορούν να γίνουν και στα νησιά, αρκεί να βρεθούν ενδιαφερόμενοι επενδυτές. Για το virtual gas hub ο ίδιος ανέφερε ότι θα γίνει μελέτη σκοπιμότητας και για το θέμα αυτό θα γίνουν πολύ σύντομα επίσημες ανακοινώσεις από το ΔΕΣΦΑ. Αυτή η πλατφόρμα διαπραγμάτευσης, όπως είπε, θα συνδεθεί με την πλατφόρμα δέσμευσης δυναμικότητας και το Χρηματιστήριο Ενέργειας.

ΔΕΠΑ

Ο Στέλιος Μπίκος από τη ΔΕΠΑ ανέφερε ότι επίκειται η επενδυτική απόφαση για τον IGB, η έναρξη κατασκευής του οποίου τοποθετείται στο 2015 και η λειτουργία του το 2017. Για το πλωτό LNG είπε ότι η υλοποίηση του project θα εξαρτηθεί από τις εξελίξεις της αγοράς. Για τη βιωσιμότητα του αγωγού EastMed επισήμανε ότι είναι πολύ νωρίς για να συζητηθεί.

Τέλος, ο αντιπρόεδρος του ΙΕΝΕ και εκτελεστικός διευθυντής Κωστής Σταμπολής παρουσίασε την προκαταρκτική μελέτη του Ινστιτούτου για την ίδρυση στη χώρα μας gas trading hub.