Από τη στάση της Σαουδικής Αραβίας, αλλά και του
OPEC, που αναμένεται να λειτουργήσει ως καρτέλ,
θα εξαρτηθεί το επίπεδο τιμών του πετρελαίου στους επόμενους μήνες. Ήδη, έχει
προγραμματισθεί από τον
OPEC
συνάντηση
στις 27 Νοεμβρίου, στη Βιέννη, προκειμένου να συζητηθούν μέτρα για να αποτραπεί
η περαιτέρω διολίσθηση των τιμών. Μέχρι στιγμής είναι άγνωστη η στάση που θα
τηρήσει ο μεγαλύτερος εξαγωγέας πετρελαίου στον κόσμο, η Σαουδική Αραβία, που
επιλέγει, προς το παρόν, να κρατά κλειστά τα χαρτιά της.
Στις αιτίες της μείωσης των τιμών του πετρελαίου, τις
συνέπειες της αυτάρκειας των ΗΠΑ, αλλά και τις προβλέψεις για το τι αναμένεται
να συμβεί στο θέμα των τιμών αναφέρθηκε ο
Leo
Drollas, εξειδικευμένος σύμβουλος στα
ζητήματα αυτά, μιλώντας το πρωί στο συνέδριο του ΙΕΝΕ για την «Ενέργεια και
Ανάπτυξη 2014».
Στο ίδιο πάνελ ο αναπληρωτής επικεφαλής της Γενικής
Διεύθυνσης Ενέργειας της Ε.Ε.
Oliver
Koch ανέφερε ότι η Κομισιόν
προτίθεται να θέσει προς δημόσια διαβούλευση στους επόμενους 4-5 μήνες λίστα
προτεραιοτήτων για τον ενεργειακό τομέα, στην κορυφή των οποίων θα είναι η
ενεργειακή ένωση της Ευρώπης. Οι νέες αυτές προτεραιότητες θα δίνουν έμφαση
στην ασφάλεια εφοδιασμού της Ευρώπης και αναμένεται να οδηγήσουν σε νέες
νομοθετικές ρυθμίσεις.
Η αυξανόμενη προμήθεια αργού πετρελαίου από χώρες εκτός
OPEC και η επανάσταση του
shale
oil στις ΗΠΑ ευθύνονται κατά τον κ.
Drolla για
τη μείωση κατά 26% της τιμής του πετρελαίου από τον Ιούνιο έως σήμερα. Ο ίδιος,
ωστόσο, χαρακτήρισε «αδύναμη» την επανάσταση που έγινε στις ΗΠΑ με το
shale
oil, γιατί τα κοιτάσματα αυτά είναι ευάλωτα.
Παρουσιάζουν εξίσου ραγδαία αύξηση, με ραγδαία μείωση. Σύμφωνα με τις
εκτιμήσεις που υπάρχουν, τα αμερικανικά ανακτήσιμα αποθέματα υπολογίζονται σε
24 δισ. βαρέλια, με την τιμή τους να εκτιμάται ότι θα κινηθεί στα 50-60 δολάρια
το βαρέλι.
Η αυτάρκεια που εμφανίζουν αυτή τη στιγμή οι ΗΠΑ έχει
συνέπειες γεωπολιτικές, πρωτίστως, δεδομένου ότι μειώνεται η εξάρτηση τους από
το Μεσανατολικό πετρέλαιο, με αποτέλεσμα να μην έχουν ενδιαφέρον για
σταθερότητα στη Μέση Ανατολή, προκειμένου να καλύπτουν τις ανάγκες τους. Την
ίδια άποψη υποστήριξε και ο καθηγητής του ΕΜΠ Παντελής Κάπρος και πρόεδρος του
επιστημονικού συμβουλίου του ΙΕΝΕ, ο οποίος, μιλώντας στην έναρξη του
συνεδρίου, επισήμανε ότι η απομάκρυνση των ΗΠΑ από τη διατήρηση ισορροπιών στη
Μέση Ανατολή, σε συνδυασμό με την κρίση στην Ουκρανία, συνθέτουν παράγοντα
αστάθειας και απειλής για την οικονομία της Ευρώπης.
Η αύξηση στη προμήθεια πετρελαίου (πάνω από 1,5 εκατ.
βαρέλια ημερησίως), σε συνδυασμό με τη μείωση της ζήτησης, έχουν σαν αποτέλεσμα
να συσσωρεύονται τεράστια αποθέματα, που οδηγούν στη συμπίεση της τιμής του.
Στην Κίνα η σωρευτική αύξηση της ζήτησης έπεσε στο 2%, ενώ στις χώρες του ΟΟΣΑ
παρουσιάζει αρνητικό πρόσημο. Η κατάσταση αυτή, όπως είπε ο κ.
Drollas, θα συνεχισθεί και στους
επόμενους μήνες, εκτός κι αν υπάρξει δραματική παρέμβαση από τον
OPEC. Την ίδια στιγμή, η Σαουδική Αραβία, που
έχασε τον έλεγχο των τιμών στην αγορά, δεν δίνει ενδείξεις για το πού επιδιώκει
να φθάσουν. «Ίσως, δεν είναι σίγουρη για το πώς πρέπει να αντιδράσει», τόνισε ο
κ.
Drollas.
Ο ίδιος εξέφρασε την άποψη ότι η τιμή του αργού πετρελαίου
μπορεί να φθάσει στα 75 δολ. το βαρέλι μέσα στο 2015, ωστόσο, η διαμόρφωση της
τιμής του θα εξαρτηθεί από το κατά πόσο είναι διατεθειμένος να περιορίσει την
παραγωγή του ο
OPEC. Σε
κάθε περίπτωση, ο κ.
Drollas
διατύπωσε την εκτίμηση ότι από το Νοέμβριο και μετά θα υπάρξει μείωση της
παραγωγής από τις πετρελαιοπαραγωγικές χώρες του
OPEC.
DG
Energy
Την ανάγκη να υπάρχει προβλεψιμότητα στον ενεργειακό τομέα,
για να αποφεύγονται, όσο το δυνατόν, λάθη επιλογών, υπογράμμισε ο κ.
Koch. Με δεδομένο, όπως είπε ο ίδιος, ότι το
shale
gas στις ΗΠΑ «ταρακούνησε όλο τον κόσμο της
ενέργειας», αναμένονται οι προτάσεις της Κομισιόν για μια κοινή ενεργειακή
πολιτική σε επίπεδο Ε.Ε., με προτεραιότητες, στις κοινές υποδομές, το μηχανισμό
αλληλεγγύης και την ταχύτερη ενοποίηση της εσωτερικής αγοράς τόσο για τον
ηλεκτρισμό, όσο και για το φυσικό αέριο. Ο κ.
Koch
επισήμανε, ακόμη, ότι είναι
ανάγκη «να ξεκαθαρίσουμε, στο πλαίσιο αυτό, το επίπεδο παρέμβασης κάθε
κράτους-μέλους και το χώρο που θα δώσουμε στην αγορά για τια αναγκαίες
επενδύσεις».
Αναφερόμενος, εξάλλου, στα
stress
test που έγιναν, με αφορμή την ουκρανική κρίση
και την ενδεχόμενη απειλή στον εφοδιασμό της Ευρώπης το χειμώνα, έκανε ειδική
αναφορά στην Ελλάδα, η οποία, όπως είπε, είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό εξαρτώμενη
από το ρωσικό αέριο. Αν και, όπως τόνισε, έχει απομακρυνθεί ο κίνδυνος κρίσης
εφοδιασμού της Ευρώπης με φυσικό αέριο το χειμώνα, ωστόσο, υπέδειξε την ανάγκη Ελλάδα
και Βουλγαρία να προσβλέπουν σε συνεργασίες, προκειμένου να αντιμετωπίσουν έναν
τέτοιο ενδεχόμενο κίνδυνο.
Στη σημασία του κλάδου της διύλισης και στη συνεισφορά του
στην ευρωπαϊκή οικονομία αναφέρθηκε από την πλευρά του ο γενικός διευθυντής της
Fuels
Europe
Chris
Beddoes. Η
Fuels
Europe
είναι οργανισμός που
αντιπροσωπεύει 43 εταιρίες, που διαθέτουν διυλιστήρια στην Ευρώπη. Ο ίδιος
χαρακτήρισε τη διύλιση στρατηγική βιομηχανία, με 28 δισ. ευρώ προστιθέμενη
αξία, υπέδειξε την ανάγκη να υπάρχουν ανταγωνιστικές τιμές στις πρώτες ύλες και
εξέφρασε την άποψη ότι η τεχνολογία είναι η λύση για την ενέργεια στο παρόν και
το μέλλον.
Η εναρκτήρια εκδήλωση
Σε ένα δυναμικά μεταβαλλόμενο περιβάλλον, που χαρακτηρίζεται
από γεωπολιτική αστάθεια στην περιοχή μας, χρειάζεται να υπάρξει εθνική
ενεργειακή στρατηγική και μακροπρόθεσμοι στόχοι, τόνισε ο πρόεδρος του ΙΕΝΕ
Γιάννης Χατζηβασιλειάδης, ανοίγοντας τις εργασίες του συνεδρίου. Η ατολμία και
η αδράνεια τα προηγούμενα χρόνια, υπογράμμισε, οδήγησαν σε υψηλό ενεργειακό
κόστος, με άμεσες επιπτώσεις στην ανταγωνιστικότητα και την κοινωνική ευημερία.
Ο Χατζηβασιλειάδης εξέφρασε την άποψη ότι η Ελλάδα, με τη γεωστρατηγική θέση
της μπορεί να αποτελέσει έναν αξιόπιστο ενεργειακό διάδρομο Ασίας-Ευρώπης και
σε συνδυασμό με την αξιοποίηση βεβαιωμένων και πιθανών κοιτασμάτων
υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο να συμβάλει στην ασφάλεια ενεργειακού
εφοδιασμού της Ευρώπης.
Έλλειμμα συντονισμού εντός και εκτός κυβέρνησης, τόσο στη
χάραξη και υλοποίηση μιας εθνικής στρατηγικής, όσο και στη λειτουργία της
αγοράς, επισήμανε από την πλευρά του ο αντιπρόεδρος και εκτελεστικός διευθυντής
του ΙΕΝΕ Κωστής Σταμπολής. Παραθέτοντας μια σειρά ενδεικτικών παραδειγμάτων, με
κορυφαίο, την απόφαση του ΤΑΙΠΕΔ να μην προωθήσει, ως μη οικονομικά βιώσιμο, το
έργο της υπόγειας αποθήκης φυσικού αερίου στη Νότια Καβάλα, ο κ. Σταμπολής
επέκρινε τις αυθαίρετες αποφάσεις και επεμβάσεις κέντρων αποφάσεων που
αποβλέπουν, όπως είπε, στην αποδυνάμωση ή και τη διάλυση του εποπτικού και
παρεμβατικού ρόλου της πολιτείας. «Χωρίς μακροπρόθεσμο ενεργειακό σχεδιασμό και
στοιχειώδη συντονισμό», υπογράμμισε, «κι έναν μηχανισμό που να λειτουργεί
απρόσκοπτα, ώστε να μπορούν να εφαρμόζονται οι όποιες κυβερνητικές αποφάσεις,
οδηγούμεθα σε αδιέξοδο». Το ΙΕΝΕ, κατέληξε, είναι έτοιμο να συνδράμει την
πολιτεία όπου και εάν του ζητηθεί.