Έλλειψη ανταγωνισμού και υψηλοί φόροι και
χρεώσεις για δίκτυα, ΑΠΕ κ.λπ., ευθύνονται για τη διατήρηση των τιμών
ηλεκτρικού σε υψηλά επίπεδα, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του Οργανισμού
Συνεργασίας Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας της ΕΕ.
Η έκθεση δίνει
ιδιαίτερη έμφαση στα οικιακά τιμολόγια, επισημαίνοντας ότι παρά τη
γενική μείωση των τιμών στη χονδρεμπορική αγορά,
οι τιμές λιανικής στο αέριο και τον ηλεκτρισμό στην Ευρώπη συνέχισαν να αυξάνονται το 2013,
έστω και με πιο αργό ρυθμό σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Σύμφωνα
δε με τα στοιχεία που παραθέτει η έκθεση, στην ΕΕ των 28, το 2013 ο
λογαριασμός ηλεκτρικού των νοικοκυριών αυξήθηκε κατά μέσο όρο 4,4% και
για το αέριο 2,7%.
Ειδικότερα επισημαίνεται ότι σε πολλά κράτη
μέλη της ΕΕ μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, η απουσία ανταγωνισμού
οδηγεί σε περιορισμένη κινητικότητα των καταναλωτών οι οποίοι
δεν μπορούν να αλλάξουν προμηθευτή. Έτσι δεν ασκείται πίεση από την πλευρά της κατανάλωσης στους προμηθευτές να μειώσουν τις τιμές τους.
Σε
ό,τι δε αφορά τη διαμόρφωση των τελικών τιμών με τις οποίες
επιβαρύνεται ο οικιακός καταναλωτής, οι κυριότεροι συντελεστές της
αύξησης αφορούν χρεώσεις δικτύου, φόρους, ειδικά τέλη (ΑΠΕ, Υπηρεσίες
Κοινής Ωφέλειας κ.λπ.) οι οποίες είναι απολύτως ρυθμιζόμενες και όχι από
το ανταγωνιστικό σκέλος του τιμολογίου που είναι η παραγωγή.
Συγκεκριμένα για την Ελλάδα, η τιμή της κιλοβατώρας για τα νοικοκυριά
διαμορφώνεται κατά 53% από το κόστος της ενέργειας,
κατά 18% από τις χρεώσεις δικτύου, ένα 18% της τιμής αντιστοιχεί σε
φόρους και το 12% στις χρεώσεις για ΑΠΕ (ΕΤΜΕΑΡ). Στο σημείο αυτό να
τονιστεί ότι η Ελλάδα και η Λιθουανία, είναι οι χώρες στις οποίες οι
χρεώσεις για ΑΠΕ εμφάνισαν τις μεγαλύτερες αυξήσεις μεταξύ των 28.
Ένα
ενδιαφέρον σημείο της έκθεσης, αφορά τις υπηρεσίες και προνόμια που
προσφέρουν οι προμηθευτές ηλεκτρικού και φυσικού αερίου στους πελάτες
τους. Σε αγορές όπως της κεντρικής Ευρώπης και του Ηνωμένου Βασιλείου,
οι καταναλωτές που επιλέγουν τον ίδιο προμηθευτή για ηλεκτρικό και
φυσικό αέριο, έχουν
επιπλέον εκπτώσεις στην τιμή μονάδος,
ενώ ανάλογα με το ύψος της κατανάλωσης επιβραβεύονται με «πόντους» στις
πιστωτικές τους κάρτες για αγορές από σούπερ μάρκετ, αγορά αεροπορικών
εισιτηρίων κλπ.
Τέλος, αναφορικά με την κινητικότητα των παικτών
στην προμήθεια ενέργειας (ηλεκτρικού και φυσικού αερίου) η μελέτη
διαπιστώνει ότι σε χώρες όπως η Ελλάδα, η Πολωνία, η Βουλγαρία, το
Λουξεμβούργο, η Λιθουανία, η Λετονία, η Κύπρος και η Μάλτα, η μη είσοδος
νέων παικτών επιδεινώνει παρά ενθαρρύνει τον ανταγωνισμό.
Ιδιαίτερη μνεία γίνει στην προμήθεια ηλεκτρικού στην Ελλάδα, όπου
το 2012 υπήρξε μεγάλη κινητικότητα,
με την αποχώρηση έξι εταιρειών προμήθειας, κάτι όμως που δεν έχει σχέση
με τον ανταγωνισμό, αλλά με το γεγονός ότι οι εταιρείες αυτές δεν
ανταποκρίνονταν στις υποχρεώσεις τους έναντι των διαχειριστών και
παραβίασαν την εθνική νομοθεσία (υποθέσεις Energa και HellasPower).