Όλο και πιο ακριβά
πληρώνουν τα νοικοκυριά στην Ευρώπη το ηλεκτρικό ρεύμα και το φυσικό αέριο.
Παρά το γεγονός ότι καταγράφεται μείωση στις τιμές της χονδρεμπορικής αγοράς,
εντούτοις, δεν μετακυλίεται στις λιανικές τιμές. Το 2013 τα τιμολόγια
ηλεκτρισμού στην Ε.Ε. αυξήθηκαν, κατά
μέσο όρο, κατά 4,4%, και τα τιμολόγια για το φυσικό αέριο κατά 2,7%.
Τα στοιχεία αυτά
περιέχονται στην ετήσια Έκθεση του
ACER και του
CEER, που παρουσιάσθηκε χθες στις Βρυξέλλες, μία ημέρα
πριν από την έναρξη της διήμερης κρίσιμης συνόδου κορυφής των ηγετών της Ε.Ε,
οι οποίοι αναζητούν συναίνεση για τους ενεργειακούς στόχους του 2030. Άμεσες
προτεραιότητες που θέτουν οι Ρυθμιστές της Ευρώπης είναι η κατάργηση των
ρυθμιζόμενων τιμολογίων για την τόνωση των αγορών και η ταχύτερη ενοποίηση των
χονδρεμπορικών αγορών όλων των κρατών-μελών.
Σύμφωνα με την Έκθεση,
το 2013 σημειώθηκε μείωση στις τιμές χονδρεμπορικής, αν και όχι με τους ρυθμούς
των προηγούμενων ετών. Ωστόσο, και από αυτήν τη μικρότερη μείωση δεν κερδίζουν
τα νοικοκυριά . Μάλιστα, σε πολλά κράτη-μέλη παρατηρείται ένας φαύλος κύκλος,
μια σπείρα, όπου η έλλειψη ανταγωνισμού έχει ως αποτέλεσμα περιορισμένα κέρδη
από τη πτώση των τιμών της χονδρεμπορικής αγοράς, γεγονός που χρησιμοποιείται
ως άλλοθι για να αιτιολογηθεί η διατήρηση των ρυθμιζόμενων τιμολογίων, η οποία,
με τη σειρά της, παρεμποδίζει την ανάπτυξη ανταγωνισμού. Για να «σπάσει» αυτός
ο φαύλος κύκλος ο διευθυντής του
ACER
Alberto Pototschnig πρότεινε επιτακτικά την άμεση κατάργηση
των ρυθμιζόμενων τιμολογίων για τους μη ευάλωτους πελάτες, την άρση των
εμποδίων για την είσοδο στις αγορές λιανικής, με την πλήρη εφαρμογή των κανόνων
του τρίτου ενεργειακού πακέτου, καθώς και τη θέσπιση κωδίκων για το δίκτυο.
Ήδη, φαίνεται να υπάρχει ανταπόκριση στην έκκληση αυτή, αφού πέρυσι ο αριθμός
των κρατών-μελών με ρυθμιζόμενα τιμολόγια στον ηλεκτρισμό από 18 μειώθηκε στα
15.
Οι
Ευρωπαίοι Ρυθμιστές αναγνωρίζουν ότι έχει γίνει πρόοδος για την ολοκλήρωση της
ενοποίησης των χονδρικών αγορών ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου. Το 2013 το επίπεδο της
αποτελεσματικότητας στη χρήση των διασυνδέσεων ηλεκτρικής ενέργειας συνέχισε να
αυξάνεται, λόγω της σύζευξης της αγοράς, φθάνοντας στο 77%. Ωστόσο, αυτό δεν
αντικατοπτρίζεται καθολικά και στη σύγκληση των τιμών, γεγονός που αποδίδεται
στην πρόκληση της διείσδυσης των ΑΠΕ.
Οι Ρυθμιστές προβλέπουν
τη μετάβαση από το 2025 σε μια κοινωνία χαμηλών εκπομπών άνθρακα, όπου
ευέλικτες και δυναμικές αγορές ηλεκτρισμού θα αλλάξουν τον τρόπο που οι
καταναλωτές εμπλέκονται στην αγορά, κάτι, βέβαια, που θα απαιτήσει αυξημένη
μέριμνα για την προστασία και τα δικαιώματα τους. Στο φυσικό αέριο, από την
άλλη πλευρά, η πρόκληση συνίσταται στην ανάγκη της ενίσχυσης της ρευστότητας
στην εμπορία και της διασφάλισης ότι η μη καταναλισκόμενη δυναμικότητα μπορεί
να επιστρέψει στην αγορά, για να χρησιμοποιηθεί στην περίπτωση που αναδειχθούν
βραχυπρόθεσμες εμπορικές ευκαιρίες.