Τουλάχιστον μία επιπλέον δεκαετία ανάπτυξης στις
χώρες της Υπό-Σαχάριας Αφρικής μπορεί να πυροδοτήσουν δράσεις στον
ενεργειακό τομέα, σύμφωνα με έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας, (ΙΕΑ)
καθώς η αυξημένη πρόσβαση σε σύγχρονες
μορφές ενέργειας είναι το «κλειδί»
της ευημερίας για την ταχύτερη οικονομική και
κοινωνική ανάπτυξη των χωρών στην περιοχή.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας
(IEA), περισσότεροι από 620 εκατομμύρια άνθρωποι στην περιοχή (σχεδόν τα δύο
τρίτα του πληθυσμού της αφρικανικής ηπείρου), ζουν χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα, ενώ περίπου 730
εκατομμύρια άνθρωποι καταφεύγουν για το
καθημερινό μαγείρεμα σε επικίνδυνες όσο και αναποτελεσματικές λύσεις.
Περισσότερο διαδεδομένη είναι η χρήση στερεάς βιομάζας,
(καυσόξυλα – κάρβουνο), ενώ ενδεικτικό του προβλήματος είναι το γεγονός, ότι η μέση
κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας ανά κάτοικο , δεν είναι καν αρκετή για να
τροφοδοτήσει σταθερά μία και μόνο λάμπα των 50 – watt.
«Η καλύτερη λειτουργία του τομέα της ενέργειας είναι ζωτικής
σημασίας για τη διασφάλιση ότι οι πολίτες των χωρών της Υπό-Σαχάριας Αφρικής
μπορούν να εκπληρώσουν τις φιλοδοξίες τους», δήλωσε η εκτελεστική διευθύντρια
του ΙΕΑ, Maria Van Der Hoeven . «Ο τομέας της ενέργειας παρότι θα μπορούσε να
δώσει ώθηση, τελικά λειτουργεί σαν τροχοπέδη για την ανάπτυξη , αλλά αυτό μπορεί
να ξεπεραστεί και τότε τα οφέλη της επιτυχίας θα είναι τεράστια», τόνισε η
ίδια.
Στην πρώτη ολοκληρωμένη ανάλυση του, για την Υπό-Σαχάρια
Αφρική, ο ΙΕΑ διαπιστώνει ότι οι
ενεργειακές πηγές της περιοχής είναι περισσότερο από επαρκής για να καλυφθούν
οι ανάγκες του πληθυσμού της, ωστόσο μένουν ανεκμετάλλευτες, καθώς η Αφρική είναι σε μεγάλο βαθμό υπανάπτυκτη.
Η περιοχή διαθέτει το 30 % της ποσότητας πετρελαίου και
φυσικού αερίου, που ανακαλύφθηκε κατά τη διάρκεια των τελευταίων πέντε ετών σε
ένα εύρος εκτάσεων συμπεριλαμβανομένων της Νιγηρίας, της Νότιας Αφρικής και
της Αγκόλας . Είναι επίσης προικισμένη με τεράστιες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
, συμπεριλαμβανομένων άριστη και εκτεταμένη ηλιακή και υδροηλεκτρική δυναμική, όπως
άλλωστε και αιολική, αλλά και γεωθερμική ενέργεια.
Η έκθεση διαπιστώνει, ότι οι επενδύσεις στον τομέα
ενεργειακών παροχών στην περιοχή, έχουν αυξηθεί μεν από το 2000, αλλά τα δύο
τρίτα του συνόλου αυτής της παραγωγής προορίζονται για εξαγωγή. Παράλληλα ο
πληθυσμός της Αφρικής έχει σχεδόν διπλασιαστεί ξεπερνώντας το 1,75
δισεκατομμύρια, με φυσικό επόμενο η ζήτηση ενέργειας να έχει αυξηθεί
αντίστοιχα κατά περίπου 80 %.
Η προοπτική για την παροχή πρόσβασης στην ηλεκτρική ενέργεια
έχει τελικά γλυκόπικρη γεύση, καθώς σύμφωνα με όσα προβλέπει η έκθεση του ΙΕΑ, σχεδόν
ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι θα αποκτήσουν μεν πρόσβαση στην ηλεκτρική ενέργεια έως
το 2040, αλλά λόγω της ταχείας αύξησης
του πληθυσμού, και πάλι θα είναι περισσότεροι από μισό δισεκατομμύριο εκείνοι,
που θα παραμείνουν χωρίς πρόσβαση σε αυτήν.
Η Υπο - Σαχάρια Αφρική βρίσκεται επίσης στην πρώτη γραμμή,
όσον αφορά στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής , παρόλο που συνεχίζει να έχει
μόνο μια ελάχιστη συμβολή στην παγκόσμια περιβαλλοντική επιβάρυνση που σχετίζεται με τις εκπομπές διοξειδίου του
άνθρακα .
Η έκθεση του ΙΕΑ καταλήγει, ότι τρεις δραστικές ενέργειες, θα μπορούσαν να ενισχύσουν την Υπό-Σαχάρια
οικονομία κατά 30 % ως το 2040,
ενισχύοντας τις οικονομίες των χωρών της περιοχής και αυξάνοντας το κατά
κεφαλήν εισόδημα των κατοίκων.
Οι δράσεις αυτές είναι :
• Η επένδυση ενός επιπλέον ποσού $ 450,000,000,000 στον
επενδυτικό τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, για τη μείωση των διακοπών ρεύματος
κατά το ήμισυ και την επίτευξη καθολικής πρόσβασης ηλεκτρικής ενέργειας στις
αστικές περιοχές .
• Η περιφερειακή συνεργασία και η παροχή διευκολύνσεων στη νέα
γενιά και τη μετάδοση έργων μεγάλης κλίμακας, με τη δυνατότητα περαιτέρω
επέκτασης στο διασυνοριακό εμπόριο.
• Η καλύτερη διαχείριση των ενεργειακών πόρων και των εσόδων,
με τη θέσπιση ισχυρών και διάφανων διαδικασιών, που θα επιτρέπουν την αποτελεσματικότερη
χρήση των εσόδων από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο.
Η έκθεση του IEA πάντως
προειδοποιεί ότι οι δράσεις αυτές θα πρέπει να συνοδεύονται από ένα εύρος μεταρρυθμίσεων
διακυβέρνησης , εάν πρόκειται πράγματι η
νοτίως της Σαχάρας Αφρική, να μπει σε μια πιο γρήγορη διαδρομή προς ένα
σύγχρονο, ολοκληρωμένο ενεργειακό σύστημα για όλους.