Ο Πίτερ Θίελ φέρνει κακούς οιωνούς για τον πολιτισμό μας. Ο συνιδρυτής του PayPal και διαχειριστής χαρτοφυλακίου είναι ένας ειλικρινής εικονοκλάστης, τον οποίο ορισμένοι θεωρούν διάνοια και άλλοι τρελό. Τα τελευταία χρόνια ο Θίελ έχει ταχθεί στο πλευρό όσων προειδοποιούν ότι η τεχνολογική πρόοδος έχει βαλτώσει

Ο Πίτερ Θίελ φέρνει κακούς οιωνούς για τον πολιτισμό μας. Ο συνιδρυτής του PayPal και διαχειριστής χαρτοφυλακίου είναι ένας ειλικρινής εικονοκλάστης, τον οποίο ορισμένοι θεωρούν διάνοια και άλλοι τρελό. Τα τελευταία χρόνια ο Θίελ έχει ταχθεί στο πλευρό όσων προειδοποιούν ότι η τεχνολογική πρόοδος έχει βαλτώσει, προσθέτοντας τη φωνή του σε αυτές των Ρόμπερτ Γόρντον (σ.σ.: καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Northwestern των ΗΠΑ), Τάιλερ Κόουνς (σ.σ.: καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο George Mason των ΗΠΑ), αλλά και των Nιλ Στέφενσεν (σ.σ.: Αμερικανός συγγραφέας μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας και ιστορικών μυθιστορημάτων) και Πολ Κρούγκμαν (σ.σ.: Αμερικανός νομπελίστας οικονομολόγος, καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Princeton και αρθρογράφος των New York Times). Οταν μια τόσο ετερογενής ομάδα έξυπνων ανθρώπων σε προειδοποιεί για το ίδιο πράγμα, τότε αξίζει τον κόπο να δώσεις προσοχή.

Στις αρχές του 2013 ο Θίελ είχε μια δημόσια συζήτηση με τον τιτάνα της Silicon Valley Mαρκ Αντερσεν (σ.σ.: επιχειρηματίας και συνδημιουργός του Mosaic, του πρώτου ευρέως διαδεδομένου φυλλομετρητή του Ιντερνετ), έναν διάσημο οπαδό της τεχνολογίας. Ο Aντερσεν υποστήριξε ότι η τεχνολογία επιφέρει ποσοτικής και όχι ποιοτικής φύσεως αλλαγές στη ζωή μας και ότι βρισκόμαστε στα πρόθυρα του να ανακαλύψουμε μεγάλα πράγματα. Ομως ο Θίελ επισήμανε ορισμένα σημαντικά πράγματα και, αν θέλουμε να επιταχύνουμε την τεχνολογική καινοτομία, αξίζει να λάβουμε υπ’ όψιν μας και την πεσιμιστική του άποψη. Ενα από τα μεγάλα ζητήματα που έθεσε ο Θίελ είναι η στασιμότητα στα ζητήματα ενέργειας. Επί αιώνες εκμεταλλευόμασταν όλο και καλύτερες πηγές ενέργειας, πρώτα το κάρβουνο, μετά το πετρέλαιο. Οι μεταφορές έγιναν ταχύτερες, οι κατασκευές φθηνότερες, τα υλικά καλύτερα, οι οικιακές συσκευές μεγαλύτερες.

Τώρα όμως που η ενεργειακή ποιότητα άρχισε να υποχωρεί, αναγκαστήκαμε από το να δημιουργούμε νέες φυσικές τεχνολογίες (άτομα), να δημιουργούμε νέες τεχνολογίες πληροφορικής (bits, στοιχειώδης μονάδα πληροφορικής). Το βασικό ερώτημα είναι τι θα ακολουθήσει μετά το πετρέλαιο. Η πυρηνική ενέργεια έχει μέχρι τώρα αποδειχτεί αποτυχία, με τεράστια πάγια έξοδα και μεγάλες καταστροφές. Το φυσικό αέριο είναι καλό, αλλά στην πραγματικότητα είναι ένα κάπως φθηνότερο υποκατάστατο του κάρβουνου. Το μόνο πραγματικά φωτεινό σημείο είναι τα φωτοβολταϊκά, των οποίων το κόστος έχει μειωθεί πολύ τις τελευταίες δεκαετίες. Ομως ακόμη και την ηλιακή ενέργεια μπορούμε να την εκμεταλλευτούμε την ημέρα και η έλλειψη καλής αποθηκευτικής τεχνολογίας σημαίνει ότι και πάλι θα πρέπει να κατασκευάζουμε εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που θα λειτουργούν με φυσικό αέριο ή κάρβουνο ή πυρηνική ενέργεια και θα καλύπτουν τις ανάγκες μας το βράδυ. Οπότε, η ηλιακή ενέργεια δεν αποτελεί συνολική λύση. Χρειαζόμαστε καλύτερη τεχνολογία αποθήκευσης της ενέργειας και γενικότερα καλύτερη ενεργειακή τεχνολογία. Πώς θα την αποκτήσουμε;

Το 2011 ο φιλελεύθερος Θίελ υποστήριξε σε άρθρο του ότι σημαντικό ρόλο θα πρέπει να παίξει η κυβέρνηση, ναι, η κυβέρνηση, υπενθυμίζοντας τον ρόλο της στο Πρόγραμμα «Μανχάταν» (σ.σ.: ανάπτυξη πυρηνικής βόμβας) και στο Πρόγραμμα «Απόλλων» (σ.σ.: αποστολή στη Σελήνη). Με λίγα λόγια, ακόμη και οι φιλελεύθεροι συνειδητοποιούν ότι δεν αρκεί πλέον να διακηρύττει κανείς ότι «η κυβέρνηση είναι το πρόβλημα», όπως έλεγε ο Ρόναλντ Ρίγκαν. Ενα δεύτερο σημαντικό ζήτημα που έθεσε ο Θίελ είναι ότι αποσυντίθενται οι δημόσιες υποδομές στις ΗΠΑ και ότι το κόστος κατασκευής τους είναι παράλογα υψηλό σε σύγκριση με την Ευρώπη και την Ασία. Ενα τρίτο πρόβλημα είναι ότι το κανονιστικό πλαίσιο ενδεχομένως ήδη να επιβραδύνει έντονα την πρόοδο στον τομέα της βιοτεχνολογίας. Οπότε, αν και συμμερίζομαι τη γενική αισιοδοξία του Αντερσεν, θα ήμασταν τρελοί αν παραγνωρίζαμε τις προειδοποιήσεις του Θίελ. Η πρόοδος δεν είναι πάντοτε αυτόματη διαδικασία, λίγη βοήθεια θα ήταν χρήσιμη.

(από την Εφημερίδα "Η Καθημερινή", 19/09/2014)