Δύο επενδυτικά εργαλεία σχεδιάζει να δημιουργήσει η ΕΕ ώστε να ενθαρρύνει τις
ανατολικοευρωπαϊκές χώρες να υποστηρίξουν την νέα ευρωπαϊκή συμφωνία για την περικοπή
των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, τον Οκτώβριο.
Η συμφωνία αφορά τους στόχους της ΕΕ για την ενέργεια και το κλίμα ως το
2030 και η τελική της μορφή θα θέτει τα περιβαλλοντικά όρια για τις επενδύσεις
στα δίκτυα ηλεκτρισμού και την βιομηχανία στην Ευρώπη για τα επόμενα 15 χρόνια.
Ωστόσο, όπως αναφέρουν οι
Financial
Times, οι χώρες της Ανατολικής
Ευρώπης εμφανίζονται διστακτικές για την υπογραφή της, οι οποίες εκδήλωσαν τον
Ιανουάριο την αντίθεσή τους στην πρόταση της Κομισιόν για μείωση εκπομπών κατά 40%
σε σχέση με τα επίπεδα του 1990. Αν και μεγάλες χώρες – μέλη υποστήριξαν την
προτεινόμενη συμφωνία, αυτή συνάντησε την αντίθεση των χωρών της Αναντολικής
Ευρώπης, με την Πολωνία να πρωτοστατεί στις αντιδράσεις.
Η οικονομία της Πολωνίας βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στον άνθρακα, και,
συνεπώς, μία μείωση εκπομπών της τάξης του 40% θα είναι δυσανάλογα δαπανηρή γι’
αυτήν και τις υπόλοιπες οικονομίες της Ανατολικής Ευρώπης, καθώς προβλέπεται να
οδηγήσει τις εγχώριες τιμές ηλεκτρισμού σε αύξηση της τάξης του 120% ως το
2030. Ανησυχία απέναντι σε μία τέτοια απόφαση εκφράζει και η Τσεχία, της οποίας
η οικονομία βασίζεται σε πολύ μεγάλο βαθμό στην βιομηχανία έντασης ενέργειας.
Η Κομισιόν, σε μία προσπάθεια να διασκεδάσει τις αντιδράσεις αυτές, ώστε, τελικά,
να υπάρξει συμφωνία, προτείνει τη διαχείριση, εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Τράπεζας
Επενδύσεων (ΕΙΒ), δύο επενδυτικών
fund
που θα βοηθήσουν τα φτωχότερα μέλη της ΕΕ να μειώσουν τις
εκπομπές από τα δίκτυα ηλεκτρισμού και την βιομηχανία.
Αξιωματούχοι των Βρυξελλών δήλωσαν ότι τα δύο σχεδιαζόμενα χρηματοδοτικά εργαλεία
θα χρηματοδοτηθούν από το 9% των εσόδων από τα δικαιώματα εκπομπών αερίων ρύπων
για την περίοδο 2021-2030. Το ευρωπαϊκό σύστημα δικαιωμάτων, το μεγαλύτερο στον
κόσμο, καλύπτει συνολικά 11.000 βιομηχανίες και σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, που
υποχρεούνται να αγοράζουν περισσότερα δικαιώματα αν επιθυμούν να αυξήσουν τις εκπομπές
τους πέραν του αρχικού ορίου.
Κοινοτικά στελέχη θεωρούν, ωστόσο, ότι είναι δύσκολο να κοστολογηθούν ακριβώς
τα προτεινόμενα εργαλεία λόγω της μεταβαλλόμενης τιμής του άνθρακα. Σύμφωνα με ένα
εξ αυτών, τα δύο νέα χρηματοδοτικά θα ανέρχονται σε «δισεκατομμύρια ευρώ», τα οποία,
ωστόσο, θα μπορούσαν να αυξηθούν σε «δεκάδες δισεκατομμύρια» αν η τιμή του
άνθρακα επανέλθει στα προηγούμενα επίπεδα.
Αυτή η μεταβλητότητα στις τιμές άνθρακα είναι που προκαλεί προβληματισμό στους
Ανατολικοευρωπαίους διπλωμάτες, σημειώνουν οι
Financial
Times, καθώς δεν πιστεύουν ότι οι τιμές του άνθρακα θα
ανακάμψει στα επίπεδα που προβλέπουν οι αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. «Δεν
μπορούμε να υπογράψουμε μία συμφωνία για το 2030 ενώ μάς λένε: “Μη σάς
απασχολεί! Θα δούμε τις λεπτομέρειες αργότερα”», δήλωσε εκπρόσωπος χώρας της Κεντρικής
Ευρώπης.
Η ΕΕ υπολογίζει ότι οι 15 φτωχότερες χώρες-μέλη πιθανότατα θα χρειαστεί να
δαπανήσουν 47,6 δις ευρώ την περίοδο 2021-2030 για αναβάθμιση των σταθμών
παραγωγής ηλεκτρισμού και των υποδομών τους. Οι Πολωνοί αξιωματούχοι επιμένουν
ότι δεν επιθυμούν την υπογραφή συμφωνίας αν οι Βρυξέλλες δεν αναφέρουν στη
Βαρσοβία συγκεκριμένες εκτιμήσεις για το τι θα χρειαστεί να ξοδέψουν για τους σκοπούς
αυτούς.
Ωστόσο, εκτιμούν ότι δύσκολα θα καταφέρουν να αλλάξουν τον στόχο της μείωσης
εκπομπών κατά 40% και, για το λόγο αυτό, θα πρέπει να επικεντρωθούν στη
μεγιστοποίηση των ανταλλαγμάτων από ευρωπαϊκά κονδύλια.
Διπλωματικές πηγές
αναφέρουν, τέλος, ότι ο πρώην πρωθυπουργός της Πολωνίας και νυν πρόεδρος του
Ευρωπαϊκού Συμβουλίου θα επιθυμούσε η νέα συμφωνία, στο πλαίσιο της οποίας, η
χώρα του θεωρείται «μαύρο πρόβατο», να έχει ολοκληρωθεί πριν την ανάληψη των ευρωπαϊκών
του καθηκόντων τον Νοέμβριο.